Chờ mồng 2 tháng 9

Hàn Lệ Nhân

Tôi biết rõ có một nơi, còn sót lại trên mặt đất, một người chết tiếp tục thống trị hàng trăm triệu người sống. Dù muốn dù không, dù trụ ở bất kỳ góc độ nào, không ai có thể phủ nhận người khuất mặt đó thuộc thành phần  ngoại hạng, đáng mệnh danh là danh nhân (vì có vô số người biết tới), tuy rằng có hạng danh nhân mà điều được lưu danh nhất thực chất lại chỉ là lớp hào nhoáng do đám thợ sơn khéo tay toa rập quết thành, chẳng khác gì "có những cuốn sách mà phần tốt đẹp nhất là cái bià trước", thậm chí vỏn vẹn cái tựa.

"Chân lý là nền tảng và duyên do của sự hoàn hảo và cái đẹp: Một sự việc, dưới bất kỳ trạng thái nào, chỉ có thể hoàn hảo đẹp nếu quả thật nó là tất cả những gì nó có thể là, và nếu nó có thể có tất cả những gì nó có thể có" (theo La Rochefoucauld). Tôi trộm nghĩ, xưa nay và mãi mãi sau này, có những điều tốt đẹp, chỉ thực sự tốt đẹp khi bản thân nó không tự hoặc được hay bị âm mưu phù phép thành toàn bích. Cái trâm mạ vàng được dùng nhiều, vụng về đánh bóng hoài chóng chầy cũng lộ bản lai diện mục.

Gác lại những quan điểm, định kiến, lỗi lầm, ân oán (nếu có), chỉ bình tâm giữ lại cương vị con người trần trụi cùng chung huyết thống máu đỏ da vàng, theo tôi, người khuất mặt kia gẫm cho cùng thật đáng thương vô vàn trong tình huống kẻ nâng thì như nâng trứng, người bứng thì như bứng cây. Vả lại "người chết vốn câm" cho nên:

1/ hoàn toàn mất khả năng thụ hưởng những lời tâng bốc đương sự tận mây xanh, thăng hoa đương sự thành thần, thành thánh, thành Đấng Tối Cao (nghĩa là tẩy hết chất phàm nhân) chi phối nhất cử nhất động của mỗi tín đồ và của cả tuyệt đại đa số phi tín đồ:

Con quỳ trước Bác mênh mông,
Tội nhiều chưa dám ngẩng trông cha già !
(Xuân Diệu, 19/05/1953)

2/ cũng như mất khả năng phản biện những lời biếm xiểm, vạch lá tìm sâu... cố lôi "thần thánh" xuống mặt đất để "thần thánh" phải và buộc phải là dúm đất như mọi dúm đất trên cõi ô trọc này:

Thần tượng giả xèo xèo phi hành mỡ
Ợ lên thum thủm cả tim gan !
(Nguyễn Duy, 5/1989)

3/ hoặc giả bất lực đối với ước nguyện sau cùng nhưng bất thành của "thần thánh", chỉ mong khi qua đời được hoả thiêu thành dúm tro, chia đều cho ba miền đất nước. (1)

Tôi không phủ nhận bản thân tôi là một trong vô số phàm nhân có hậu ý kéo "thần thánh" xuống mặt đất, trả lại bản lai diện mục "phàm nhân" cho "thần thánh". Trong sử xanh nước nhà, chưa bao giờ có hiện tượng kỳ quái như vậy. Cùng một không gian, cùng một thời điểm vĩ đại mà kẻ cười, người khóc. Cùng một ngày lịch sử trọng đại mà người người vừa khóc vừa cười. Tiền định hay...? Và trong phong tục tập quán di lưu trên dải đất hình chữ S, theo chỗ tôi biết, "chết mà chẳng được chôn" thật là ngoại lệ. Mong sao đây chỉ là ngoại lệ duy nhất. Hay biết đâu chẳng là bước đầu của một tục mới?

Một đất nước gồm 54 bộ tộc, nghe nói đều tinh anh, gộp thành trên dưới 80 triệu con người, thế mà do đâu lại đành đăng đẳng gục mặt dưới cái ách của dúm bộ-tộc-tổng-hợp thứ 55, núp sau tấm bình phong ngoại hạng và cái phong cách vốn không có thực – bị tùy tiện óp ép thành Tư Tưởng, thành Giáo Lý, sau khi thiên đường đỏ hoàn toàn sụp đổ trong thập niên 90 thế kỷ trước? (2) Ta phải lý giải, bóc tách ra sao sự chông chênh kỳ quặc giữa bề dày văn hiến và đời thường, giữa quá khứ và hiện tại, giữa thần thánh thời chiến và quỷ ma thời bình? Phường tuồng cởi cái ách cũ để vác cái ách mới - mỗi thời mỗi nặng hơn -  sao nó cứ đeo đẳng dân tộc mình không thôi? Chẳng lẽ tạo hoá đặc ban cho con dân Tiên Rồng cái nghề làm cách mạng bằng chính xác chết không có không được của đồng bào mình? Chứ liếc qua Đông Âu, sao họ vất bỏ cái kim cô "bách chiến bách thắng" nhẹ nhàng đến thế ! Ngó lại nước Đức, nhìn sang Triều Tiên, cũng là người trần mắt thịt mà họ có anh hùng quyết tử, bất cộng đái thiên giữa họ thế đâu.

─ Họ chỉ giỏi đánh giặc mồm !

─ Vâng, nên họ chẳng chết thằng cu, con hĩm nào cả !

*

Khi cái rìu đi vào rừng, cây cối trông thấy, bảo nhau:

─ "Cán nó vốn là đồng bào của chúng mình đấy" (thành ngữ Thổ nhĩ kỳ).

Cái rìu đỏ mặt trả lời:

─ Nhưng "nếu quí vị đóng chặt cửa đối với mọi nhầm lẫn thì sự thật sẽ mãi đứng ngoài cửa" (Rabindranath Tagore).

─ Còn nếu đằng ấy khư khư tiếp tay cho mọi nhầm lẫn thì đừng trách bọn tớ không biết im lặng !

─ Tôi cũng là nạn nhân bị bứng trước quí vị thôi. Bây giờ bị gán chặt vào miếng sắt nên có tên là cái rìu. Tranh luận kiểu chúng mình là tranh luận giữa hai đối tượng "ảo", nhắm sai thủ phạm, tổ chết dần chết mòn. Trăm sự cũng tại mấy lão-người-tiều-phu. Chính các lão mới là đối tượng "thực" để chúng mình đối kháng !

Hàn Lệ Nhân
(Tản mạn qua đêm 7)

(1) Thông báo số 151-TB/TW ngày 19 tháng 8 năm 1989 của Bộ Chính Trị tiết lộ: «Sở dĩ trước đây chưa công bố đoạn Bác viết về yêu cầu hoả thiêu là vì thể theo nguyện vọng và tình cảm của nhân dân, Bộ Chính Trị, Ban Chấp Hành Trung Ương Đảng (khoá III) thấy cần thiết phải giữ gìn lâu dài thi hài của Bác để sau này đồng bào cả nước, nhất là đồng bào miền Nam và hải ngoại, bè bạn quốc tế, có điều kiện tới viếng Bác, thể hiện tình cảm sâu đậm đối với Bác. Vậy là chuyện sửa đổi, cắt sén bản di chúc của Bác đã là sự thật, không chối cãi được nữa.» (Lịch sử Việt Nam, Nguyễn Thi, trang 472 – nxb Sudestasie, 1992). Xem thêm "Tài liệu mật...":
http://www.vnexpress.net/Vietnam/Xa-hoi/2004/09/3B9D6114/

(2) Điều lệ Đảng Đại Hội II, 11-19/02/1951 ghi rõ : "chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Mao Trạch Đông, phong cách Hồ Chí Minh". Sau cơn "động đất" XHCN tại Liên Sô và khối Đông Âu năm 1990, cương lĩnh và điều lệ Đảng Đại Hội VII, 24-27/06/1991 sửa thành: "Đảng lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và Tư Tưởng HCM làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động..." (Từ điển Bách Khoa VN tập 4, nxb Từ điển BK, Hà Nội 2005, trang 705). Xem thêm:
http://www.cpv.org.vn/details.asp?topic=2&subtopic=2&leader_topic=77&id=BT196065...
[size=13][/size]

Nhân ngày 19-8:
Đọc thơ Hồ Xuân Hương thấy nhớ Bác Hồ quá!
 
 
Nguyễn Nại Dương




Đến chơi nhà chị, thấy chị đang nằm dài đọc cuốn"khúc khích Xuân Hương"*, tôi bèn trêu:
   ái chà, đang nghiên cứu Hồ Xuân Hương cơ đấy, có khúc khích tí nào như đầu đề của cuốn sách không?
Chị ngồi thẳng dạy, mắt xa xăm bí ẩn, giọng buồn buồn bảo:
   Đọc lại Hồ Xuân Hương thấy nhớ bác Hồ quá!
   Cái gì, tôi phóng thẳng toàn bộ tinh lực vào cặp mắt âm u bí ẩn của chị, đầy ngạc nhiên:
   Chị mê ngủ, mộng du, hay đang loạn ngôn đấy, hai con người ấy thì liên quan gì đến nhau?
Chị chép miệng, bảo thủ:
   Thì đều là những bậc "kỳ tài, cao thủ" của đất nước mà lại, Hồ Xuân Hương là bà chúa thơ Nôm, còn bác Hồ của chúng ta cũng đã từng "mơ thấy cưỡi rồng lên thượng giới" còn gì?
   Tưởng gì, tôi chép miệng: - Ai lại so sánh khập khiễng như thế bao giờ.
Chị cự nự:
   Ơ hay vua với chúa không phải là ngang bằng phải lứa à? Bí lời, tôi phải đọc hai câu truyền khẩu nổi tiếng trong tập "cửa mở" của Việt Phương để thuyết phục chị... nhằm chặn đứng cuộc tranh luận vô tiền khoáng hậu này:
Trăng Trung Quốc tròn hơn trăng nước Mỹ
Đồng hồ Liên xô quý hơn đồng hồ Thuỵ Sĩ...
Thế mà cũng đòi so với sánh
Chị cười như nắc nẻ:
   Em chỉ biết có một mà không biết đến hai, đọc tiếp đi. Đến lượt tôi ngơ ngác:
   Đọc tiếp à, nhưng sách đã bị cấm, cửa mở đã biến thành cửa đóng từ lâu rồi mà? Đọc sao được nữa?
   Thì thế, chị bảo: Chỉ biết nghe đài ta, đọc báo Đảng làm gì chả tối như hũ nút, rồi chị đọc như thể chặn họng tôi:
Cửa mở rồi mới biết mình tối tăm
Nghe đài địch thêm tin tưởng ở tương lai
   Ra thế, tôi bật cười khoái chí. Từ lúc ấy dẫu không muốn để chị ấn thành tượng tôi cũng bị chất giọng đầy ấn tượng của chị bắt vít xuống giường.
   Em còn nhớ chuyện "hỏi nhà sư mượn lược" của bác không?
   Ôi chuyện liên quan đến bác thì người dân Hà Nội ai chẳng phải nhớ, thậm chí em còn thuộc lòng như cháo nhuyễn ấy chứ.
Để chứng tỏ tấm lòng của tôi với bác Hồ, tôi kể lại vanh vách cho chị nghe, không xót một dấu chấm phẩy: "Tại lớp chỉnh Đảng trung ương khoá I, khi ấy đang là giờ nghỉ giải lao giữa hai tiết học, tất cả chúng tôi quây quần quanh Bác trò chuyện vui vẻ, trẻ trung đầm ấm như thể một gia đình thực sự... Chợt, từ cuối lớp, hai chị phụ nữ dắt tay nhau len qua giữa những hàng người, hàng ghế, chen vào bên cạnh, hỏi Bác:
   Thưa Bác! Trong đời sống gia đình, khi người vợ đã góp ý nhiều lần với anh chồng mà anh ta vẫn cứ chứng nào tật ấy thì phải xử sự thế nào ạ?
Bác nhìn hai chị hóm hỉnh đáp:
   Cô nên hỏi các chú có vợ này. Chuyện quan hệ vợ chồng mà cô hỏi Bác thế có khác gì hỏi nhà sư mượn lược"
Chị cười, đôi mắt lá răm nheo lại:
   Em thấy chưa, rõ ràng bác tự nhận mình là sư nhé. Tôi ngơ ngác:
   Thì có sao, Bác Hồ của chúng ta một lòng vì nước quên thân, vì dân phục vụ mà...
Chị sì một tiếng - nụ cười tủm tỉm đáng trăm quan tiền biến mất:
   Đúng là chị phải mở cửa cuộc đời, mở cửa thế giới, mở khắp các kho lưu trữ tư liệu về người, để chỉ rõ sự tối tăm, dốt nát cho em
   Thế nghiã là thế nào, tôi cố bảo vệ ý mình, rõ ràng em đọc trong tất cả các loại sách từ nhà xuất bản chính trị quốc gia đến nhà xuất bản Thanh niên, quân đội, Hà Nội đều nói rõ là bác không có vợ mà. Chính bác khi nói chuyên với Thanh niên cũng thật lòng khuyên nhủ:-Các chú học gì ở bác thì học, chứ không nên không lấy vợ và hút thuốc lá như bác đấy nhé.
Chị nói lại câu nhân xét ban đầu của mình:
   Thì thế chị mới bảo đọc thơ Hồ Xuân Hương nhớ Bác Hồ của chúng mình quá!
Tôi thở dài chán nản:
   Thật em chả hiểu gì cả, đành rằng bác baỏ bác là sư cũng chỉ là một sự ví von so sánh theo nghĩa bóng, mang tính trìu tượng, chứ đâu phải là thật, bác có biết nói dối bao giờ đâu?
Chị khẳng định, giọng chắc nịch:
   Đúng là sư thật đấy em ạ, có điều không phải sư thiến, thiên sứ như Đảng thổi phồng, ca ngợi, thần thánh hoá đâu, mà là sư hổ mang, sư "trái gió" như thơ bà chúa thơ Nôm miêu tả ấy. Không để tôi được phép hoàn hồn, chị mở miệng đọc như mở máy.
Chẳng phải ngô chẳng phải ta
Đầu thì trọc lốc áo không tà
Chẳng hiểu mô tê răng rứa gì, tôi cãi văng tê:
   Thì bà chúa thơ Nôm chỉ tả nhà sư cùng gốc gác xuất thân của nhà sư này thôi, có liên quan gì đến bác đâu?
   Phải! Chị bảo: - Nguồn gốc của nhà sư này rất không rõ ràng, chẳng phải Tàu phù, cũng chẳng phải An Nam... nghiã là lang thang tận chân mây cuối trời nào mà tìm đến tá túc tại đây, đói quá phải đóng giả sư, mượn sự uy nghi, phép màu của nhà chùa để ăn mày cửa phật, mong được thụ lộc của tín chủ mười phương...
   Thì sao nào? Chẳng biết chị định dẫn dắt câu chuyện đến đâu, trong khi chỉ thấy mỗi một cái đầu sư trọc lốc, tôi cật vấn:- Chị đừng vòng vo tam quốc nữa, hãy đi thẳng vào vấn đề đi.
   Ô hay chị vô cớ nổi cáu, vặc lại tôi: - Thế em không biết nguồn gốc xuất thân của bác à? Chẳng phải Bác Hồ nhà mình cũng rất nhập nhằng sao, chẳng phải họ Hồ, cũng chẳng phải họ Nguyễn, đầu thì chật cứng bóng đàn bà.
   Chị nói linh tinh vớ vẩn gì thế? Tôi nổi cáu, chẳng cần biết ý nghĩ tư tưởng của mình bị dạt trôi tới đâu nữa? Chả phải tiểu sử của bác ghi rõ trong sách rồi sao: Mẹ là Hoàng thị Loan, sinh năm 1866 mất 1901, còn bố là Nguyễn sinh Sắc, sinh 1863, mất 1929. Một gia đình nông dân thuần chủng. Yêu nước, thương nòi, được chính phủ bảo hộ cung phụng chiều chuộng vời ra làm quan to, hưởng quyền cao chức trọng và bổng lộc triều đình mà vì ghét cảnh quan trường ô trọc, dân đen phải làm nô lệ, nên đã bày tỏ thái độ bất hợp tác, bỏ quan để về làm thầy lang. Chính tính cách cương trực khiêm nhường của người cha đã hình thành đạo đức, tư cách bác còn gì?
   Phải chị bảo, giọng cứ ngọt như không: - Nhưng chị lại thích nghe "đài địch" đặt trong lòng quần chúng nhân dân do ông giáo sư Trần Quốc Vượng "loa loa" cơ. Chính xác, ông nội của bác là Hồ sĩ Tạo, vì gian díu với bà nội của bác là bà Hà thị Hy mà sinh ra ông Nguyễn Sinh Sắc. Nghiã là bố của bác chỉ mượn cửa họ Nguyễn, người của họ Nguyễn, tức ông nông dân già yếu, goá vợ, gia cảnh nghèo hèn là Nguyễn Sinh Nhậm để vào thôi, chứ thực ra bác là con rơi, cháu vãi đích thực của dòng họ Hồ.
Nghe chị nói, tôi tưởng tim rơi ra ngoài:
   Giời ơi là giời, chả lẽ ông Trần Quốc Vượng ăn lương Đảng, sống giữa lòng Đảng lại dám thoá mạ cả vong linh bố đảng sao?
   Đâu phải thoá mạ, chị bảo: - Sự thực muôn đời vẫn là sự thực chứ, em cứ nghe lời Đảng dạy, sẽ chết đứng như cây ngay có ngày.
Tôi láng máng nhìn thấy khoảng sáng, nhờ sự he hé tài tình của chị: - Hoá ra râu ông Sĩ Tạo lại cắm nhầm vào... đùi bà thị Hy, đẻ ra ngài phó bảng Nguyễn Sinh Sắc (Sinh Huy) chẳng liên quan gì đến ông lão đánh dậm Nguyễn sinh Nhậm ư? Giời ơi là giời?
Không lẽ cứ đứng như...trời trồng mãi, tôi đành nói lảng: "Em rất ghét những gì có nguồn gốc mập mờ không minh bạch như cái ông nhà sư mà bà chúa thơ Nôm tả... Phàm đã không có gốc gác dân tộc, quê hương bản xứ gì thì tư cách, học vấn, đạo đức chẳng ra gì, tất cả chỉ là đạo đức giả thôi".
   Điều ấy thì rõ như ban ngày rồi, chị túm lấy câu nói của tôi đay đả: -Xuất thân đã thế thì hành xử làm gì chả lạm dụng giả dối đến khinh ghét? Mượn cõi chân tu để u mê dân chúng, đưa mình lên bậc thiên sứ thánh nhân.
Chút phản kháng trong tôi trỗi dạy, tôi cự nự:
   Nhưng sao chị lại áp đặt khiên cưỡng thế, chị không nhớ câu bác trả lời nhà báo nước ngoài sao: - Từ 13 tuổi thấy cảnh dân khốn khổ đã mong đánh Pháp đuổi Nhật rồi
   Điều này thì em lại nhầm rồi, chị dẫn chứng: - Bác luôn... bám Pháp để đạt được điều mình mong muốn... là xin một chức quan nhỏ để nuôi sống bản thân, gia đình đấy chứ. Nếu 2 lá thư của bác xin vào học trường thuộc địa được nhà nước đại Pháp chọn duyệt thì bác đâu đến nỗi phải chịu đựng khổ sở trong những căn phòng trọ chật hẹp, tồi tài, thiếu cả đồ đạc lẫn lò sưởi với đủ thứ nghề tạp dịch, khốn khổ, ấy chứ?
   Nhưng thế thì sao nào, tôi bực bội phản đối: - dù sao giữa bác và nhà sư hoang dâm, sư hồi tục, sư chó giái ấy chẳng có liên quan chó gì đến nhau cả. Nhà sư kia tìm mọi cách để vào được chùa, đánh lừa người đời, bắt họ phải coi ông ta như một thánh nhân, thần phật, đặt mọi đức tin phép mầu nhiệm vào nơi chùa chiền, sư sãi, dâng oản, xôi hoa quả đầy thương yêu tin tưởng, biến chốn thiêng liêng chay tịnh thành chốn loạn luân, ô trọc, còn bác của chúng ta thì liên quan gì nào?
Bỏ qua thái độ cố cùng liều thân của tôi, chị bảo, giọng thon lỏn:
   Để chị đọc tiếp hai câu sau cho em nghe, xem cái lão sư hoang dâm của bà chúa thơ Nôm miêu tả có giống bác không?
Oản dâng trước mặt dăm ba phẩm
Vãi núp sau lưng sáu bảy bà.
Dán mắt vào trang sách, chị đọc lời bình của tác giả: "Vãi chẳng qua cũng là một thứ..."oản. thịt" của nhà sư đấy thôi. Lưng của vị sư hổ mang này chắc phải to hơn hẳn tấm lưng tròn đứng giữ am của Tiểu vì che được những sáu bảy bà lúc ban ngày - và "sài" được sáu bảy "oản thịt cái" lúc ban đêm. Nhiều oản xôi, oản thịt như thế hẳn nhà sư tha hồ hành sự và chén đẫy chuối xôi của tín chủ dâng tặng.
   Thế thì sao nào? Tôi quyết tấn công dứt điểm, nhằm hạ gục đối phương nhanh gọn là chị...
   Thì...chị trả lời, những ý nghĩ loang loáng trong đầu, trên mặt, rồi chị đọc:
Khẩu hiệu "cha già" che trước mặt
Gái núp sau lưng 6, 7 nàng
Chứ còn gì nữa?
Tôi chưa kịp phản thùng, còn chị, như không dễ dàng dập tắt những ý nghĩ chất chứa trong đàu, liền nói tiếp:
   Nào "đi tìm út Huệ (Sài gòn), nào đi tìm Bourdon (Pháp), nào Nguyễn thị Minh Khai (Nga) Tăng Tuyết Minh ở Tàu, Li Sam (Thái Lan) Nông thị Trưng (hang Pắc Bó, Nguyễn thị Xuân (ở phủ chủ tịch) v.v
   Trời đất, đến lượt tôi tưởng đất dưới chân mình sụt xuống, toàn thân rơi vào lòng hang tăm tối, kín mít, tôi bất lực kêu lên: - Chả lẽ cha già dân tộc mà còn giả dối hơn cả lão sư hoang dâm kia sao? Chị lấy tư liệu ở đâu ra vậy?
Không trả lời câu hỏi của tôi chị dán mắt vào trang sách bảo:
   Nghe chị đọc tiếp này:
Khi cảnh khi tiu, khi chũm chọe
Giọng hì, giọng hỉ giọng hi ha
Chất giọng tụng kinh lê thê sầu não cũng bị biến tấu thành bản nhạc chập cheng rất đời mà lạc đạo... vì cả đêm mải xơi cùng lúc sáu bảy cái "oản thịt" dâng trước mặt, còn chòng ghẹo sáu bảy bà vãi núp sau lưng, nên sư mệt, khiến ban ngày sư cứ lim dim gà gật, lúc có người vào lại giật mình đánh thót, bèn làm ra vẻ tỉnh táo, dướn người đánh gỡ một cách đầy hú họa vào ba thứ nhạc khí bằng đồng đặt trước mặt, tạo nên những âm thanh lạc điệu, nực cười. Lập tức bị bà chúa thơ Nôm lật tẩy, tóm chặt hồn vía của sư bằng mấy chữ tài tình đó.
   Có nghiã là cả tòa sen của phật - vốn là chỗ linh thiêng nhất trong chùa cũng đã bị nhiễm mầu tục luỵ, tôi hỏi giọng nghi ngờ?
   Chứ còn gì nữa, Cả sư cụ - chủ nhân của ngôi chùa - lẽ ra phải là người có uy tín nhất chùa vì cao tuổi đời, tuổi nghề hơn cả (thường có mặt trong các buổi lễ linh thiêng trang trọng của nhà chùa) lại làm những trò bậy bạ, tầm thường, nấp bóng nhà sư mà hưởng thụ. Chả phải trò chúng đang làm "oản dâng trước mặt, vãi nấp sau lưng", rồi: "Khi cảnh, khi tiu, khi chũm choẹ, giọng hì giọng hả giọng hi ha..." là trò dâm ô, truỵ lạc hoặc "trò chơi vợ chồng" mà lão trời già khéo dở dom ban cho muôn loài nhằm truyền giống đấy ư?
   Nhưng... Tôi không chịu: -Sư tụng kinh ở chùa, còn bác làm việc trong phủ chủ tịch, hai thời điểm, hai thế giới, hai môi trường, hai nghề nghiệp, hai tính cách, có liên quan gì đến nhau đâu.
   Thì bác lúc cần thì cũng đổi được giọng chứ sao. Sư...bỏ kình còn bác cũng...kinh bỏ sừ, em tưởng à. Và chị đọc tiếp:
Rõ ràng ta thua mà địch thắng
Lại bảo rằng: Ta thắng, địch thua
(Giết 63 vạn quân xâm lược
Có cả chục vạn là nhân dân )**
   Ôi tôi thú nhận, nói chuyện với chị mệt mỏi quá, thật không biết chị định sỏ mũi em lôi đi đâu nữa:
Chị buồn rầu bảo:
   Em cứ đọc nốt 2 câu kết mà xem bà chúa thơ nôm lột trái bộ mặt của sư hoang dâm, hồi tục này ra sao? Sẽ hiểu ý chị muốn nói gì? Tôi đọc;
Tu lâu có lẽ lên sư cụ
Ngất nghểu tòa sen nọ đó mà.
Và lập tức ngẩn ra như trời trồng: -Chỉ vì ham sống, năng động, xông xáo, lại coi trọng chất lượng cũng như giá trị thực của cuộc sống nên khi thấy những kẻ "mắt tinh tai thính, lưng dài" nấp trong chùa phật làm những trò ẩm ương, suy đốn, bại hoại, Bà chúa thơ Nôm ghét, nên chộp ngay cơ hội có một không hai nào để nguyền rủa đay nghiến chúng chứ sao đâu, liên quan gì đến Hồ Chí Minh?
Em không thấy hai câu này sự trào lộng lên đến đỉnh điểm à? Chị hỏi, đôi mắt lá răm chợt đầy bí ẩn, suy tư: Phải dùng thủ pháp nói lái: sư cụ thành... cu sự, rồi thử xem cái nghĩa ngầm bà muốn nói ở đây là gì? Tòa sen có còn ý nghĩa thiêng liêng nơi chùa phật không hay đã bị tầm thường, dung tục hóa thành "toà sen" mà Thợ trời nửa tò mò, nửa dâm dục đã nặn tạo tại nơi hạ tầng phồn thực của các ni cô, vãi bà? Người ta tu thành phật, còn chúng tu thành hổ, chuyên vồ đàn bà con gái? Người ta tu hành còn chúng tu sướng. Một sự ngất ngểu của một thằng cha căng chú kiết nào đó có tên... cu Sự - trên toà sen (nơi hạ tầng phồn thực) của các ni cô, vãi bà nơi cảnh chùa bí ẩn, linh thiêng.
   Thôi thôi em hiểu rồi, tôi buông vũ khí, phục tài sự sắc sảo trong lập luận của chị, thật đáng mặt làm con cháu Hồ Xuân Hương, ý chị muốn nói là bác chúng ta, ở địa vì làm cha mà cũng có lúc ăn thịt con đúng không?
   Chứ còn gì nữa, sư cụ lúc hứng lên thì lập tức biến ngay thành một thằng có tên là cu sự, ngất ngểu trên toà sen bằng da, bằng thịt của các ni cô, vãi bà, còn cha già dân tộc lúc chán làm cha thì cũng từ địa vị của Hồ Chí Minh thành địa vị của hồ chính mi... để ngất ngểu trên cả chục toà sen nọ đó mà của các cô, các bà khắp thế giới chứ sao? Nếu không sao lắm con rơi, con vãi đến thế? Nào con lai tại Pháp (trong di chúc để lại), con lai tại Tàu (Lý Sảo Vân?) con rơi tại lòng hang Pắc Bó (Nông Đức Mạnh), con oan giữa lòng Đảng (Nguyễn Tất Trung). Chưa kể các kiểu rơi vãi trên khắp các toà nhà, "toà sen" khác mà người đời không thể biết được, vì ai biết... cha ăn cỗ lúc nào?
   Dù sao, tôi thành thật bộc lộ suy nghĩ của mình - chị cũng không nên ám chỉ điều gì phạm thượng như vậy, chả lẽ chị luôn coi bác là một thứ... "sư cụ" trong chùa sao?
   ừ, chị bảo, giọng chắc nịch: Sư cụ là người có địa vị cao nhất trong chùa, còn bác chúng ta là người có địa vị cao nhất nước, được Đảng và nhà nước tôn vinh như một vị cha già dân tộc, một đấng cứu thế của muôn triệu người Việt Nam nhưng thực chất có phải đấng cứu thế đâu mà là đấng...nuốt thế đấy chứ, còn chuyện đời tư thì dù đã ở địa vị cha già người vẫn cứ tiếp tục vung vãi đám con trong dân gian, đến mức dân gian phải mượn thơ Tố Hữu mà tả:
Người không con mà có triệu con
Nhân dân ta gọi người là bố
Cuộc đời người là của...nhố nhăng.
Bỏ qua chất giọng chất chưởng của chị, tôi cố cùng liều thân một lần chót:
   Dù sao em vẫn cứ thích nghe thơ Tố Hữu viết về bác:
Từ đó người đi những bước đường,
Lênh đênh bốn biển một con tàu.. . Cuộc đời người rộng rãi, mênh mông lắm, đâu có nhét chật mình trong ngôi chùa hẹp như cái lão sư kia.
   Thì chùa càng rộng càng dễ che mắt thiên hạ chứ sao?
   ừ nhỉ...Đến lượt tôi ngẩn người, không phải trời trồng mà bị chị... trồng thành...dáng đứng bến tre luôn: Tôi đứng như bóng dừa, tóc dài bay trên trán... hói (!)
Quán sứ 12-8- 2006
NND
***
*Khúc khích Xuân Hương: - Tác giả Trần Khải Thanh Thuỷ. Nhà Xuất bản Văn hoá Dân tộc 2005.
** Theo thông cáo ngày 20/12/1968 của Bộ chỉ huy các lực lượng nhân dân giải phóng, Tết Mậu Thân ta đã tiêu diệt 63 vạn tên địch trong khi toàn thể quân lực VNCH chỉ khoảng 1/2 triệu người (tức là 50 vạn) kể cả "lính ma, lính kiểng". Vì vậy, nếu căn cứ vào nguồn tin trên của phóng viên Phúc Thành (báo Quân đội Nhân Dân) thì 13 vạn còn lại là dân thường Việt Nam bị đảng ta tiêu diệt.


3G suu-tam tren Internet

hanlenhan wrote on 04. Sep 2006 , 09:46:

Re: MỪNG NGÀY QUỐ C KHÁNH 2/9/2006
« Trả lời #23 on: Hôm nay, lúc 1:36pm »  Quote ?  Sửa bài đăng  Huỷ bỏ 

--------------------------------------------------------------------------------

MỪNG NGÀY QUỐC KHÁNH 
Dân kéo đến trước cửa nhà lãnh đạo kêu oan đủ kiểu. 
 
Tường thuật của Nguyễn Thái Hoàng, Nguyễn Thái Bình, Võ quế Dương, Nhóm Phóng viên Hà Nội (chuyên phụ trách mảng dân oan Việt Nam) 
 
Liên tiếp trong 4 ngày cuối tháng 7 (25, 26, 27, 2  bà con dân oan 3 miền tụ tập trước cửa nhà các lãnh đạo cộng sản để quấy rối, phát huy quyền dân chửi, đòi lại quyền lợi cho mình. Những tên vinh dự nằm trong bộ nhớ của bà con đều là cán bộ cao cấp trung ương, đó là: Trương Vĩnh Trọng (phó thủ tướng) Nguyễn thị Hoài Thu (chủ nhiệm các vấn đề xã hội), Nguyễn Tấn Dũng (thủ tướng), Lê Hồng Anh (Bộ trưởng bộ công an), Nông Đức Mạnh (tổng bí thư) Trương Mỹ Hoa (phó chủ tịch) v.v... Sáng nào cũng vậy, từ 6 giờ sáng, khoảng 40, 50 bà con đã tập trung tại ngã tư đường Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám và Mai Xuân Thưởng, Quán Thánh rồi kéo nhau đến từng nhà lãnh đạo để hỏi tội. 
 
Đầu tiên, ngày 25/7, bà con rủ nhau kéo đến Trương Vĩnh Trọng - người được mệnh danh là chuyên ứa lệ... đũng quần, vì tội lên đài báo ti vi luôn một lòng nêu cao khẩu hiệu: "Trung với đảng, hiếu với dân", sẵn sàng nhận đơn để giải toả mọi vướng mắc cho bà con, nếu không là có tội với nhân dân, với đất nước, những người đã từng có công đầu trong hai cuộc chiến tranh và dựng xây đất nước trong hoà bình..” Song khi bà con kéo nhau đến nộp đơn thì giả lả tươi cười, nhận đơn rồi khi xe vừa qua cửa, đã dúi cả tập đơn vào gốc cây ven đường, để tẩu thoát, mặc nỗi khổ của người dân dưới gốc cây sà cừ kia tha hồ... trơ gan cùng... tuế nguyệt. Bao nhiêu lần bị dân bóc trần bộ mặt giả nhân, giả nghĩa, giờ Trọng ta, không dại dột nhận đơn rồi lại vứt vào gốc cây cho mấy bà đồng nát nữa mà 36 cách, chỉ có cách... chuồn. Vì thế vừa nghe tiếng bà con la ó ở phía xa, cách cổng nhà cả trăm mét, cảnh vệ mặt xám ngoét chạy vào bẩm báo, Trọng ta cuống cà kê, bỏ cả ăn sáng, vội vàng bảo vợ làm người "cầm lái vĩ đại" phi xe máy ra cổng sau, chạy biến, trước khi bà con - như một cơn bão chan chu ập đến. 15 phút sau, xe ô tô biển hiệu 80 B văn phòng chính phủ đến chở ngài chó thủ tướng đến cơ quan thì ngài đã cao chạy xa bay, khiến lái xe chưng hửng phải quay xe về không. 
 
Không quây được lần này, bà con quyết tâm bắt sống lần khác. Thế là đến hẹn lại nên, sáng 26, lại từng ấy con người -cả giọng Trung, Nam, Bắc cùng băng zôn, khẩu hiệu, biểu ngữ kéo nhau đến trước cửa nhà ngài để làm loạn. 
 
Rút kinh nghiệm từ lần trước, lần này bà con không làm ầm ĩ và chăng khẩu hiệu từ sớm nữa mà chia thành từng tốp nhỏ, đến gần số nhà 226 đường Đội Cấn là nhà ngài...ứa lệ đũng quần ở, mới lặng lẽ áp sát, quyết tay không bắt giặc nước... 
 
Trở tay không kịp, vừa nghe bà con lôi tên cúng cơm của mình ra la hét:   
 
- Trương Vĩnh Trọng thật là bỉ ổi! 
 
- Đồ trốn nước, lộn dân, ra mà tiếp dân đi, ra ngay đi, đừng ứa lệ... đũng quần nữa, ra đi...Hãy mở mắt ra mà nhỏ lệ cùng dân đây này... 
 
Năm mươi con người, năm mươi giọng cùng đồng thanh thét gào, cứ ô ố, ô ố, không làm sao phân biệt được giọng nào là chính thống, giọng nào là phụ hoạ... Bí qúa, Trọng ta lại giở trò tiểu nhân mới. Trong khi bên ngoài đám cảnh vệ ra sức dụ dỗ, dẹp loạn bà con sang một bên, thì bên trong, Trọng sai người thay biển số mới. Khi cánh cửa vừa hé mở, đủ để cho ô tô lách qua, bà con nghển lên nhìn, không thấy ngài chó thủ tướng đâu, liền bảo nhau:   
 
- Nằm bẹp xuống sàn rồi, nằm bẹp xuống sàn rồi! 
 
Một cậu công an vừa được phái tới, chạy ra phân bua với bà con:   
 
- Không phải đâu, xe này là xe khác. Bác Trọng hôm nay mệt, vẫn đang ở trong nhà. 
 
Bà con bán tín bán nghi bảo nhau: 
 
- Nếu xe ông Trọng không còn trong nhà thì đích thị xe này bị tráo biển số rồi, xe của ông Trọng là 30-33, còn xe này mang biển số 31... 
 
Xe vừa đi khỏi, cánh cửa chưa kịp đóng lại, tiếng bà con la lối:   
 
- Vào tận trong nhà xem đi bà con ơi, khám nhà, khám xe đi bà con ơi! 
 
Lợi dụng lúc bà con bị bọn cảnh vệ, công an xô đẩy, vài người lọt vào được qua cánh cửa khép hờ, chạy thẳng vào khu vực để xe, không thấy bất cứ xe nào, liền vội vàng quay ra, la lối: 
 
- Trương Vĩnh Trọng thật là bỉ ổi, Trương Vĩnh Trọng thật là hèn hạ. Trương Vĩnh Trọng thật là ô danh. Trốn rồi, thoát rồi, nằm bẹp xuống sàn xe để tẩu thoát rồi. 
 
Bực mình, cả đám đông gào thét: 
 
- Sói kia, hãy đợi đấy. Đúng sáng thứ 2 tuần sau chúng tao sẽ đem biểu ngữ đến đây giăng mày từ sáng sớm. Ba keo mèo mở mắt, lần này đừng hòng chạy thoát... 
 
Sáng 27-7, ngày thương binh liệt sĩ, ngày cả nước...đếm khăn tang và đong máu chiến hào. Những người mẹ mất con, người vợ mất chồng, người chị mất em, người cô mất cháu lại ồn ào kéo nhau đến nhà thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Ngoài những khẩu hiệu quen thuộc: "Dân Đồng Nai kêu oan", "Bến Tre kêu cứu". "Bình Thuận kiến nghị", "Đồng Tháp tố cáo" v.v... Còn thêm một số khẩu hiệu của cánh chị em Hải Phòng, Quảng Ninh, Bắc Giang, Vĩnh Phú, Hoà Bình - những người thường xuyên có mặt tại vườn hoa Mai Xuân Thưởng với số năm đi kiện ròng rã cả chục năm vì mất đất, mất nhà. Khẩu hiệu biểu ngữ của họ là: "Việt Nam tham nhũng" "Tất cả dân oan Việt Nam- từ già, trẻ, gái, trai đều mất nhân quyền", "Đả đảo Mai Quốc Bình, phó tổng thanh tra vi phạm pháp luật, đả đảo"...Riêng bà Nguyễn thị Thuận, 70 tuổi, tóc bạc phơ, còn dám đeo cả khẩu hiệu bằng tiếng anh, hy vọng được các phóng viên quốc tế biết, đưa lên mạng, để vụ việc sớm giải quyết. Khẩu hiệu của bà viết: Down with the embezzlement (đả đảo tham nhũng). 
 
1. Mr Nguyễn Xuân Bich, colonelcy deputy chief of staff general department of police 40 Hang Bai street (Tên Nguyễn Xuân Bích - Đại tá, phó cục trưởng cục tham mưu tổng cục cảnh sát nhân dân - 40 phố Hàng Bài) 
 
2. Mrs. Nguyen Thu Nga (Bich"s joife): Deputy director of A25 Tran Binh Trong street. 
 
They are both of ministry of public security of management. 
 
They has built of illegal house on an area of 35 m2 (35 square meters). At 32 Nguyễn Khac Hieu street - Ba Dinh district which having a petition to reclaim. (Vợ là nguyễn Thu Nga - vụ phó A25 phố Trần Bình Trọng, đều là người của bộ công an quản lý. Đã cố tình xây nhà trái phép trên diện tích 35 m2 nhà đất tại số nhà 32 phố Nguyễn Khắc Hiếu quận Ba Đình, đang có đơn đòi nhà do chính quyền quận Ba Đình bao che cho vợ chồng công an Bích - Nga) 
 
Hơn 6 giờ đoàn người đã đến số nhà 55 Phan Đình Phùng, bà con nhất loạt la lớn:   
 
- Ông Nguyễn Tấn Dũng ơi, ông cứu dân đi, tham nhũng nó đè đầu cưỡi cổ dân hàng chục năm nay rồi, dân đói khổ oan khốc đầy đường, đầy chợ đây này ông có biết không? 
 
Tiếp theo, bà Thân Thị Giang (Bắc Giang) la lớn: 
 
- Hôm nay là 27-7 rồi, tôi không có nơi thờ cúng liệt sĩ đây, chính các ông chỉ đạo cho chính quyền xã phá nhà, cướp đất của tôi, ới ông thủ tướng ơi. Tôi đi kêu oan ngót nghét cả chục năm nay rồi, sao các ông không giải quyết? Hay ông quen ăn xương, uống máu của người dân chúng tôi rồi, ông lấp miệng, lú mề rồi, ông ơi? 
 
Đám bà con có thân nhân là liệt sĩ trong cảnh "tổ quốc cắt cơm, gia đình vắng vẻ", mẹ già vừa nằm xuống, đã không thấy bóng dáng cán bộ xã đâu. Chút tiền còm của liệt sĩ cũng bị cắt nốt, tiêu chuẩn 27-7 cũng theo đám cán bộ phòng lao động thương binh xã hội huyện, tỉnh mà cao chạy xa bay, cũng gào lên: 
 
- Ai hy sinh đổ máu cho các người, để các người có ngày hôm nay hở ngài thủ tướng ơi, miệng các người nói "đời đời biết ơn các liệt sĩ đã hy sinh", sao mới chỉ có...2 đời các người đã quên ơn rồi, các người cắt cơm của anh em, bố, mẹ, chồng, con chúng tôi trên mặt đất chưa đủ hay sao, mà mẹ tôi vừa nằm xuống, cỏ chưa kịp xanh, hương chưa kịp tắt, giỗ 3 ngày chưa kịp làm, các người đã cắt hết tiêu chuẩn của họ rồi. Đời đời có nghĩa là hai đời phải không ông Dũng ơi là ông Dũng ơi! 
 
Đám cảnh vệ xông ra, xe cảnh sát 113 rú còi lao đến xông vào bà con, nhiều người thét lên:   
 
- Đ.Mẹ chúng mày, chúng mày động vào người tao là tao tụt quần, cho quốc tế chụp ảnh, đưa lên mạng xem Việt Nam có nhân quyền ở đâu, ở cái...l. mẹ chúng mày đây này, nào... 
 
Lời cảnh báo đặc biệt có tác dụng, nhóm đầu trâu mặt ngựa hung hăng định xông vào bóp huyệt, kéo đẩy bà con, hoặc nhấc bổng bà con lên xe thùng bịt kín như mọi khi bỗng trùng tay lại. Bà con được dịp lao tới, những tiếng nói uất nghẹn căm hờn vang lên: 
 
- Đả đảo bọn tham nhũng, cướp ngày! Đả đảo thằng Mai Quốc Bình.   
 
- Ông Nguyễn Tấn Dũng ơi, ông mới lên phải làm việc tốt cho dân nhờ, ông chỉ đạo họp ít thôi, ăn ít thôi, họp lắm, ăn lắm chỉ tổ tốn tiền của dân tôi, họp làm gì, thứ nhất ngồi ì, thứ nhì đồng ý, họp làm gì... ngân sách cạn kiệt rồi, thâm thủng rồi, Ông có biết không? Hay là ông mặc xác, tiền tấn tiền tỷ ông gửi tận Thuỵ Điển, Thuỵ sĩ, ông cần chó gì ông Dũng ơi! 
 
Tiếp theo là các giọng nam giới phụ hoạ: 
 
- Hôm nay là ngày gì, ông có biết không? Chiến thắng lớn đến từ hy sinh lớn, bao nhiêu người vợ mất chồng, người cha mất con, để các ông phè phỡn, đè đầu cưỡi cổ dân, bóc lột dân, u mê dân như thê này à? Mắt mũi các ông để đâu, hay bị cái lũ chân dài nó đớp mất hồn rồi, ới ông thủ tướng ơi. 
 
- Tham nhũng, hôn quân, thủ tướng, chủ tịch, tổng bí thư...từ trên xuống dưới, tất cả làm tan đất nước rồi, ối ông Dũng ơi là ông Dũng ơi. Ông không cho bắt ngay những thằng lãnh đạo làm láo, ăn bẩn thì còn để làm gì? Ngoài thằng Bùi Tiến Dũng vụ PMU, còn trăm nghìn thằng uống bia ngâm chân dài khác đấy ông biết không... đừng ra tay bắt những nhà dân chủ nữa, đừng chỉ đạo công an bắt oan người vô tội nữa... Bắt ngay mấy tên giòi bự trong bộ chính trị các ông kia kìa... 
 
Trước sức ngăn cản quyết liệt của cảnh vệ, cảnh sát 113, dù bà Đỗ Thị Luyện (Bắc Giang) đã dùng đến vũ khí lợi hại của phụ nữ: Tụt quần qúa đầu gối để biểu lộ lòng căm thù sâu sắc, song vẫn bị cả nhóm cảnh vệ xông vào, ru đẩy, quát hét, lôi, kéo dạt sang bên kia vỉa hè để đúng 7h30 phút, chiếc xe của ngài thủ tướng trườn ra khỏi cổng đến văn phòng chính phủ giải quyết các vụ việc mang tính "đại...sự quốc gia (không phải đại sự như trên loa đài của đảng vẫn oang oang tuyên bố)... Bỗng từ ngách bên trong, khuất sâu trong ngõ, nằm vuông góc với cổng nhà ngài thủ tướng cả chục giọng nói vang lên cùng những cánh tay chém chặt vào không khí: Ra! 
 
Thế là một cảnh tượng thú vị xảy ra, chiếc xe 4 bánh của vợ chồng anh thương binh Nguyễn Văn Chức (Thuận Thành, Bắc Ninh) ào ra với tốc độ phi mã, ngay lập tức chắn ngang đường của chiếc ô tô sang trọng chở ngài thủ tướng chính phủ, khiến lái xe phải mắm môi mắm lợi phanh kít xe lại, tưởng cháy mặt đường. Chị Chức, vừa chạy, vừa ẩn phía sau xe, lập cập rút đơn trong lòng xe lăn ra đưa cho ngài thủ tướng theo đúng kế hoạch đã bàn cùng cánh chị em dân oan suốt đêm qua. Nào ngờ trăm mưu nghìn kế của dân không bằng sự thờ ơ của quan cộng sản. Ngài thủ tướng không những không bước chân ra khỏi xe, còn cau mặt tỏ vẻ khó chịu rồi lập tức hạ lệnh cho đám công an cảnh vệ đông như kiến ra nhấc bổng cả người và xe lăn lên vứt sang vỉa hè. Hàng chục tên còn lại, xô đẩy, kéo xềnh xệch chị vợ tránh sang một bên để lấy đường cho xe chạy, mặc đám bà con đứng chưng hửng trông theo, chửi đổng: 
 
- Cha tiên sư bố nhà mày, ngày hôm nay là ngày gì mà mày dám chống lại cả thương binh thế à? 
 
- Giời ơi là giời, thủ tướng cũng còn quên công như thế làm gì đất nước này chả loạn, không thấy người ta chỉ còn 25% sức khoẻ thôi à? Không thấy vợ người ta phải đi theo nâng giấc hầu hạ từng tí một à? Thế mà lúc nào cũng leo lẻo, uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây... 
 
Thương Binh Nguyễn Văn Chức (tỷ lệ thương tật ¼) hạ quyết tâm: 
 
- Cứ để nó đấy, tuần sau chúng tôi lại lên, cần thiết kéo cả hội lên cho chúng nó biết tay, mẹ nó chứ, không nhận đơn mà được à?   
 
Trước đó, bên hiên nhà bộ trưởng Lê hồng Anh (68 Phan Đình Phùng) đã lố nhố cả đám đàn bà con gái khoảng 20- 30 người. 
 
Tiếng Lâm thị Chưng (Hà Nội), hô:   
 
- Ông Lê Hồng Anh ơi, ông chỉ đạo cho công an bấm huyệt tôi, chỉ đạo cho ban nội chính trung ương cướp tiền của tôi, hai mươi mấy năm nay rồi, từ chỗ 300 triệu, giờ tính cả gốc lẫn lãi theo quy định của ngân hàng nhà nước các ông đã là 41 tỷ rồi, ông không thèm trả cho tôi lấy 1 đồng... ông làm bộ trưởng mà thế à? Ông ăn gì, ăn máu l. của đàn bà con gái chúng tôi hay sao mà to béo, đẫy đà thế?   
 
Bà Đỗ thị Luyện, người mẹ đau khổ vì con bị bắt oan, lăn xả vào cánh cổng lạnh lùng, câm nín mà gào lên: 
 
- Ới ông Lê Hồng Anh ơi là ông Lê Hồng Anh ơi, ông đui mắt, mù luật, chỉ đạo cho bọn công an dưới quyền vu khống cho con trai tôi tội hiếp dâm đứa trẻ lên 6, l. còn chưa kịp có lỗ, có lông... ới ông Hồng Anh ơi là ông Hồng Anh ơi. 
 
Mệt qúa, bà ngồi bệt xuống vỉa hè lấy sức, rồi trước sức tấn công quyết liệt của bà con, người chửi, người gào, người cầm đơn nhảy bổ vào đám cảnh vệ, người nhảy choi choi vào bọn công an mà đấm liên tiếp vào người, vào ngực chúng, doạ: "- Mả mẹ chúng mày, chúng mày đụng vào tao, tao tụt quần đây này. Hôm trước chúng mày bấm huyệt tao, tao không tha, tao phải đào mả cha mả bố chúng mày lên, chúng mày kêu khổ, kêu vì nhiệm vụ, vì ăn lương mà phải làm, sao không vào hùa với dân lật đổ mẹ chúng nó đi để cùng giải thoát nỗi khổ cho dân, chúng mày lại quay dùi cui, mũi súng vào dân để bảo vệ cho lũ tham nhũng, cướp ngày à? Chính chúng nó mới là phản động, chúng kìm hãm đất nước này, chúng kết bè kết đảng để làm khổ dân, mả mẹ chúng mày".   
 
Người hô: "Đả đảo thanh tra chính phủ Mai Quốc Bình, ăn tiền của dân, bao che bọn chính quyền, huyện, xã ra văn bản trái pháp luật cướp đất, cướp nhà của dân..."   
 
Người la: "Việt Nam tham nhũng, tham nhũng Việt nam, đập chết hết chúng nó đi bà con ơi 
 
Bà lại bật dậy hô to: 
 
- Con tao vô tội, thả con tao ra, tao đéo cần chúng mày giảm án cho nó 2 năm. Chúng mày ăn bẩn làm càn, chúng mày thấy kiện như kiến thấy mỡ, vu oan giá hoạ cho con tao hiếp dâm trẻ em vị thành niên, bắt con tao phải nhận án 16 năm tù, bắt gia đình tao phải nộp phạt 5 triệu, bắt cả nhà tao khuynh gia bại sản vì theo kiện lên tận trung ương... chúng mày biết rõ là con tao vô tội mà còn cố tình giữ nó 14 năm, thả con tao ra... chúng mày vu oan giá hoạ cho con tao tội hiếp dâm... mả mẹ chúng mày, cái đứa con gái chưa đầy 6 tuổi ấy, l. chưa kịp có lông, có lỗ, có mu... hiếp hiếp cái mả mẹ chúng mày... 
 
Lúc này theo chỉ đạo, công an phường Thuỵ Khuê ùa ra rất đông, nhưng khác với mọi lần, mọi ngày, không dám bắt người vô tội như trước nữa. Trong thâm tâm chúng đã qúa ớn đội quân tóc dài mà lưỡi cũng dài này rồi, nên lần này chúng bảo nhau:   
 
- Các xếp cậy mình có tài thao lược, bao nhiêu năm qua uốn ba tấc lưỡi để mị dân, cướp bóc của dân, giờ dân hết u mê, mụ mị thì dân lại uốn ba tấc lưỡi để chửi lại những kẻ mị họ, đòi lại phần tài sản đã mất. Mình can thiệp không khéo lại bị những kẻ qúa khích làm liều. Nào tụt quần, nào chửi bới, kêu gào, chỉ tổ xấu mặt Tốt hơn hết: tránh dân chẳng xấu mặt nào. 
 
Người bảo: 
 
- Người ta thừa tiền quẳng cho đám gái chân dài, uống bia tưới trên cơ thể trần truồng, nõn nà của chúng nó, còn bọn mình đã ít tiền lại bị dúi vào đám đàn bà con gái... lưỡi dài, tay dài, chẳng còn gì để mất này... thật khổ... 
 
Trường hợp Hồ thị Bích Khương (Nghệ An) lợi dụng lúc hỗn dân... hỗn công an, găm luôn kim vào người mấy thằng công an giả danh đầu gấu, đến mức chúng phải vào bệnh viện cấp cứu, mất cả tỉ bạc mà kim vẫn chạy khắp người không sao mà mổ được. Hết rạch chỗ này lại mổ chỗ khác, toàn thân đau đớn căng nhức, tiền tỉ của cả đại gia đình phải đội nón ra đi mà "thủ phạm" vẫn không tóm được, cuối cùng các bác sĩ phải tiến hành dò tìm lại từ đầu, rồi chặn cả 4 xung xung quanh lại, để mổ mới lấy được ra. Đó cũng là lý do vì sao, đầu tháng 6-2005 Hồ thị Bích Khương bị bắt lên đồn, song không có bằng chứng buộc tội nên chúng chỉ giữ 6 tháng, tội "gây mất trật tự nơi công cộng" để răn đe làm gương cho những phần tử qúa khích, dám chống người thi hành công vụ bằng cách thức đơn giản mà chết người này, giờ cả bà con và cánh công an vẫn nhắc, như một lời cảnh báo... 
 
Chán xuất hiện ở nhà tổng bí thư, bộ trưởng Công an, thủ tướng, phó thủ tướng, bà con lại kéo nhau đến nhà các phó bà để làm loạn, gây rối.   
 
Tại khu tập thể Hoàng Cầu- nơi đám "đầy tớ" trung ương ở, bà con kéo nhau đến trước cửa nhà bà bà Nguyễn thị Hoài Thu; chủ nhiệm các vấn đề xã hội. Chị Ninh thị Định (Hải Phòng) với thâm niên đi kiện 6 năm gào: 
 
- Bà Hoài Thu ơi, bà nói trên đài trên báo là dân đến nhà không có quyền không tiếp, tôi quỳ ở đây để báo cáo với bà là Mai Quốc Bình phó tổng thanh tra đồng loã với chính quyền ăn cướp đất của dân, ra văn bản trái pháp luật để hại cả nhà tôi và 74 nhà khác trong khu tôi ở, như thế là tham nhũng nặng, bà biết không, sao bà không nhận đơn của tôi, sao bà vô cảm với dân oan thế à? Bà nghỉ đi, bà từ chức đi. 
 
Vừa định xuống nhà, lên xe đi làm, nghe tiếng chửi, tiếng gào, tiếng hò la, phản đối của mọi người, bà chủ nhiệm liền quay bước lên nhà đóng sầm cửa lại, không đi nữa   
 
Mấy tên cảnh vệ xông ra, cả đám chị em cùng xông vào đấm, nhưng nắm đấm của chị em qúa nhẹ, chẳng mảy may đau đớn chút nào, nên chúng không phản ứng gì, chỉ xăng xái làm nhiệm vụ nhắc bà con bình tĩnh, đừng bức xúc qúa   
 
Mặc kệ, nỗi khổ sở tích tụ bao nhiêu năm khiến bà con như được tiếp thêm sức mạnh, gào lên: 
 
- Bà Hoài Thu ơi, bà nắm được cái gì về các vấn đề trong quốc hội mà đòi làm chủ nhiệm, thằng Mai Quốc Bình nó ỉ thế bà, chui vào đũng quần bà hay sao mà bà để nó tham nhũng làm loạn, bà không chống nó thì còn chống ai? Còn vấn đề gì trong quốc hội nổi cộm hơn vấn đề này, sao bà không báo cáo, hay bà cũng uống bia của chúng nó ngâm trong đám gái chân dài rồi hả bà Thu, chúng nó vừa ngâm, vừa tắm trong bia, còn đái cả vào bia cho bọn Bùi Tiến Dũng và Mai Quốc Bình uống đấy, bà có uống không?   
 
Nóng mắt, nóng gáy, con trai bà, từ trong nhà mở cửa bước ra, chỉ thẳng mặt chị Ninh thị Định, lên giọng quý tử quát: 
 
- Cô lăng mạ cán bộ, xúc phạm mẹ cháu, cô đến không đúng lúc đúng chỗ. Đề nghị cô về ngay, đừng để cháu phải gọi cảnh sát 113 xúc cô đi. 
 
Đầy bình tĩnh, chị Định mở túi xách lấy giâý xác nhận của dân nguyện đóng dấu đỏ chót ra, vặc lại:   
 
- Ai bảo mày là tao đến không đúng lúc, đúng chỗ, tao sai ở chỗ nào? Đây... giâý xác nhận của dân nguyện dây, dấu đỏ đây, nội dung đây, mày xem đi. 
 
Dúi vào tận tay, song quý tử không dám đọc, vì thừa biết nội dung từng điểm trong đó, tức khí, chị Định liền đọc to điều 7, luật dân nguyện:   
 
- "Nếu người dân có khiếu nại, thắc mắc, có quyền gửi đơn qua đường bưu điện hoặc đến nhà tận nhà riêng của các cán bộ lãnh đạo để đưa đơn trực tiếp"... Nào, mẹ mày không làm được thì nghỉ đi, từ chức sớm đi cho dân được nhờ, đừng vô cảm với nỗi khổ của người dân oan như thế, mẹ mày chui ra từ đâu hả, có phải từ trong dân như chúng tao không? 
 
Càng đứng, càng trơ mắt ếch, trong khi chị Định được bà con nhất trí ủng hộ: 
 
- Đúng đấy, lần sau chúng tôi sẽ căng khẩu hiệu ở đây, đề nghị bà Nguyễn thị Hoài Thu từ chức, chừng nào cái đít của bà ấy còn luyến tiếc chiếc ghế, chừng ấy, chúng tôi còn quỳ... bệt, ăn vạ ở đây.   
 
Không làm gì được, quý tử phải hậm hực quay lên nhà, sau khi nguýt các bà các cô là "nỏ mỏm, ghê gớm, mất dạy"... 
 
Kết quả cả đám cảnh vệ lẫn 2 mẹ con đều không làm gì được đám đàn bà con gái đã mất đất, mất nhà nên... mất dạy này, liền gọi điện thoại cho cảnh sát 113 đến. Cả chục tên công an vây lấy đám phụ nữ yếu ớt, vóc hạc, mình hài. Mọi người tuy toàn phụ nữ chân yếu tay mềm nhưng không một chút lo sợ, ba chị Ninh thị Định, Nguyễn thị Tuyết (Hải Phòng), Nguyễn thị Châu (Bình Phước) an ủi động viên cánh chị em Vĩnh Phú lần đầu theo đám bà con dân oan kêu kiện: 
 
- Đừng sợ, chúng tôi bị hành 6,7 năm nay, từ dân ngoan biến thành dân oan, nên quen rồi. Trời hành phải chịu, còn chúng nó hành là phải vùng lên. Chúng nó ăn cướp, mình phải đi đòi, cả lý lẽ, luật pháp đều đứng về phía mình, không thể để chúng lộng hành, đói lý đói tình thế được.   
 
- Vâng! vâng, cả mấy chục con người đồng thanh: - Chúng tôi mới đi lần đầu, chưa quen, nên không dám đối đáp đương đầu, chỉ xin ủng hộ các chị về mặt lực lượng thôi, chúng tôi không biết chửi, biết gào, nhưng nếu chúng nó động vào các chị, chúng tôi cũng xin lăn xả vào cứu.   
 
Khi đám công an trang bị dùi cui, mặt mũi gằm gằm xông tới, ba chị Ninh, Định, Tuyết (trong danh sách 18 người bị cấm đi khiếu kiện từ ngày 18-10-2005) cùng kéo tay công an, thay nhau nói:   
 
- Các anh bảo chúng tôi kéo nhau đến đây làm gì à? Bảo chúng tôi phải bình tĩnh, không được nôn nóng, manh động à? Chúng tôi bình tĩnh chờ đợi cả vạn ngày rồi, không bức xúc sao được? Còn chúng tôi lấy quyền hành gì mà bảo bà ấy xin từ chức à? quyền của công dân, quyền của dân oan đấy. Các anh tưởng cứ lấy dân làm... guốc, giày xéo mãi lên chúng tôi mà được à? Chúng tôi là con người, bao nhiêu năm nghe lời đảng, bác, chính phủ, "lấy dân làm gốc", làm củ để các anh bòn, mót mãi rồi, giờ không còn gì bòn thì lại lấy dân làm guốc để di chân lên. Con giun xéo mãi cũng phải quằn, con người bị dồn đến tận cùng cũng phải biết đường mà vùng lên chứ. 
 
- Chúng tôi bảo bà ấy phải từ chức đi là phải thôi, theo quy định của luật pháp, chỉ những vụ án phức tạp mới cần phải tới 90 ngày để giải quyết dứt điểm, còn vụ án của chúng tôi kéo dài hơn 9000 ngày có dư rồi, mà đâu có phức tạp gì? Chính các ông, các bà trong bộ máy công quyền này vi phạm luật, vì vậy tôi bảo bà ấy phải từ chức đi, bà ấy có nắm được vấn đề gì của xã hội đâu mà đòi trèo vào quốc hội, có mà cuốc cái mả mẹ cả hội tham nhũng, dối lừa chúng nó đi thì có. 
 
Giằng co lôi kéo, nóng mắt nóng mũi, cả chục tên công an và dăm bảy chàng cảnh vệ, phải chịu thua lý lẽ của đám đàn bà con gái, mặc kệ các chị kêu gào, lăn lộn, rủa sả, chì triết... 
 
Đúng 8 giờ, mỏi mệt, mọi người đành rút đi, giành sức cho ngày hôm sau đến nhà bà phó chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa. 
 
Sáng 28-7-2006, dù trời mưa tầm tã, vẫn có 2 nhóm người, mỗi nhóm khoảng 30-40 người chia nhau đến trấn cửa nhà Nông Đức Mạnh (66 Phan Đình Phùng) và 228 Đội Cấn.   
 
Đứng trước ngôi nhà 4 tầng, đồ sộ uy nghi, rộng trên 500 mét, bà con ngửa cổ gào: 
 
- Thưa Bà Trương Mỹ Hoa, người dân chúng tôi từ khắp ba miền Trung Nam, Bắc tới đây, đề nghị bà ra nhận đơn. 
 
Vừa ló đầu ra, thấy dân tụ tập qúa đông, theo kinh nghiệm "hoạt động cách mạng" của các nhà lãnh đạo Việt Nam bao nhiêu năm qua, bà...heo chủ tịch liền rúc đầu vào chuồng, kiên quyết không mở cửa nhận đơn, tiếp dân. Thế là cả làn sóng người ầm ào, gào lên: 
 
- Trương Mỹ Hoa là con lợn đẹp, con lợn đẹp là Trương Mỹ Hoa. 
 
Những tiếng cười bị ghìm nén qúa lâu lập tức tung toả lan ra, mấy chú cảnh vệ thương bà con nhếch nhác đói khổ, vì phải chịu cảnh oan sai uất ức bao nhiêu năm trời nên không thèm dẹp loạn, chỉ quay mặt đi bấm bụng cười.   
 
Chờ mãi không thấy động tĩnh gì, bà con lại tiếp tục đả kích: 
 
- Trương Mỹ Heo là con lợn bẹp, con lợn bẹp là Trương Mỹ Heo. 
 
Một người nhận xét: 
 
- Đúng rồi đấy, có là lợn bẹp mới nằm bẹp trong chuồng không dám ra nhận đơn giải quyết dứt điểm cho dân chứ. Đẹp gì cái mã ấy. Gọi mụ ấy là lợn đẹp, không khéo lũ lợn ngoáy tít đuôi kêu oai oái, nhảy ra khỏi chuồng hoặc bỏ cám cả tuần, không thèm ăn ấy chứ. 
 
Người có đầu óc tinh tế hơn, nhận xét: 
 
- Thật là một sự xúc phạm quốc thể qúa lớn. Vừa dốt vừa đần, vừa xấu đến mức...heo chê... người mỉa như mụ ấy lại dám đứng ra đại diện cho phái đẹp, người đẹp ở Việt Nam? Bao nhiêu tài nữ Việt Nam đã chết hết đâu? Chuyện, một bác già chép miệng đọc thơ phụ hoạ:   
 
Bác ơi bác chết giờ thiêng 
Để lại một lũ vừa điên vừa khùng 
Bác ơi bác chết giờ trùng   
Để lại một lũ vừa khùng vừa điên 
 
...Cụ Hồ chết đúng ngày 2-9, ngày quốc khánh 1969, cũng là ngày mà 20 năm sau tổ quốc khánh kiệt. Nhiều người phải đổi mạng sống của cả nhà để ra đi, tìm đường sống làm gì ma quỷ chả nhảy lên làm người. Đảng cộng sản nhảy lên lãnh đạo đất nước làm gì mà dân chẳng thành khùng thành điên hết lượt. Sống trong chế độ cộng sản, không khùng, không điên mới là điều lạ. 
 
Lập tức những giai thoại đẹp đẽ về bà heo chủ tịch nước lại nở như ngô rang. 
 
- Phải đấy, các ông các bà không chứng kiến ngày 2-9 năm ngoái à? Giữa lễ đài, mà mụ ấy há miệng ngáp, ngáp như chưa bao giờ được ngáp, ngáp đến sái cả quai hàm, ngáp như bị bác Hồ hành, bị bác Hồ sui khiến ấy. Không biết lo lắng cho dân những gì mà giữa lễ kỷ niệm ngày quốc khánh tưng bừng và trọng thể đến thế, phải há miệng hết cỡ, không biết cúi xuống hoặc giơ bàn tay chuối mắn ra mà che cái miệng heo lại...   
 
- Thì đúng ngày bác chết mà lại, ai bảo không chôn, không đốt bác, lại chôn nổi, làm gì bác chả cú, chả trèo vào lễ đài mà trêu chòng bà chó chủ tịt nước một phen chơi, tính bác vốn háu gái, lại biết rõ mụ ấy đã bỏ chồng mà lại... 
 
- Ừ nhỉ, này tối nào ngủ lại ở vườn hoa Mai Xuân Thưởng, nhìn sang phía đường Hùng Vương, tôi cũng thấy cụ Hồ lảng vảng quanh lăng. Oách lắm nhé, đi giày tây, tóc chải mượt, đeo ca la vát đàng hoàng, trông trai lơ, đĩ tính lắm. Y như cái hồi cụ còn ở Pháp, đang ra sức tán tỉnh mấy con mẹ đầm ấy... 
 
- Thế nghĩa là hồn cụ vẫn không siêu thoát được à? Một người hỏi 
 
- Chứ còn gì nữa, vì chôn nổi, hồn lơ lửng nên mới phải lảng vảng quanh lăng để tìm gái chứ.... Nhưng xung quanh lăng chỉ toàn rựa đực lại bị cánh cảnh vệ trông coi canh gác quá cẩn mật, một con ruồi cái bay qua không lọt, nên cụ phải chờ đúng ngày 2-9, tức ngày giỗ của mình, mới có thể lộn về lễ đài để chọc ngoáy heo cái chơi.   
 
- Mà này, cái thằng quay camera ấy, không khéo kỷ luật nặng. Bác già hóm hỉnh nhận định. 
 
- Chứ còn gì nữa. Ngày 8-3, một con bé của đài truyền hình cũng lăng xăng hỏi: - Thưa chị, chị nghĩ gì về ngày này ạ? 
 
Thế là mụ ấy độp luôn:   
 
- Cô nói nhanh qúa tôi không hiểu.   
 
Kỳ thực mụ ấy có nghĩ được gì đâu, đầu óc đặc bùn lầy cỏ dại ấy mà, thế là cô phóng viên ấy, tuy chưa thành viên, chưa tự phóng và lăn như bi được cũng lập tức phải... phóng ra ngoài danh sách hợp đồng của đài truyền hình. 
 
- Ô! Tưởng chuyện bé như con thỏ trong vườn cỏ mà nghiêm trọng đến thế cơ à? 
 
- Chuyện, ai bảo dám xách mé gọi bà chó chủ tịch nước là chị, lẽ ra phải hai tay xoa tít, cái đít cong vòng, miệng bẩm báo, tâu trình rất chi là kính cẩn... đằng này, nói liến thoắng như ma đuổi, làm chị tức tối, làm gì chẳng mất béng luôn xuất hợp đồng, từ phóng viên đài truyền hình thành...phóng viên đài tàng hình luôn, chẳng bao giờ được ăn cà rốt trong vườn cỏ của nhà đái, nhà đài nữa... 
 
- Nếu thế cái cậu quay camera lại bị bác chơi đểu một phen, chắc bác biết rõ đang trong thời kỳ phát dịch lở mồm, long móng, nên bắt nó phải quay cận cảnh, quay thật rõ xem con heo đầu đàn trong khu chuồng xã hội chủ nghĩa Việt Nam có mắc bệnh trầm trọng không, mới dám chơi chứ. Dính vào dịch bệnh này, chả phải bác cũng đi đứt à, còn nghẻo nhanh hơn cả sida ấy chứ. 
 
- Đó là lý do bà ấy không dám giơ tay che cái miệng lở khi ngáp đấy, vì móng bà ấy bị long mà... cụ Hồ mà nhìn được thì cụ phải chết lần nữa...đã chết giờ thiêng, giờ trùng, để ra cả lũ vừa khùng vừa điên rồi, cả con heo đầu đàn trong ngăn chuồng xã hội chủ nghĩa cũng mắc bệnh quái quỷ ấy, còn xơ múi được gì. 
 
Tất cả cùng cười, một anh trung niên quê ở miền trung, tủm tỉm đọc thơ: 
 
Bác Hồ nằm ở trong lăng 
Nhiều hôm bác bỗng nghiến răng giật mình   
Chửi cha cái lũ hậu sinh   
Nỡ đem đầy đoạ thân mình bấy lâu 
Tư tưởng mình có gì đâu? 
Mả cha chúng nó chỉ cầu hư vinh. 
Bắt dân thờ xác thối xình 
Lời than, tiếng chửi rập rình quanh lăng 
Bác Hồ nằm ở trong lăng... 
 
Đúng 8 giờ, dạ dày thõng thẹo thành hình dấu phẩy, bà con lặng lẽ ra về, đến đầu đường Quan Thánh, thấy 2 chiếc xe ô tô treo cờ Nhật, bà con liền chạy túa ra, tay nâng cao khẩu hiệu. Hai chiếc xe của chính phủ Nhật, nơi đất nước mặt trời mọc, chừng như hiểu rõ nỗi oan khuất của người dân nơi đất nước mặt trời lặn, nạn tham nhũng còn hoành hành khắp mọi nơi -từ trung ương đến địa phương, đặc biệt là tầng lớp cán bộ cao cấp, nên dừng hẳn lại, 32 mái đầu cùng ló ra cửa xe, lẩm nhẩm đọc những hàng chữ trên tay, trên áo mọi người, cho đến khi đèn xanh nổi lên báo hiệu thông đường mới dần dần chuyển bánh. Bên trong xe, cả đoàn còn ngoái đầu trở lại, ánh mắt cảm thông, ấm áp... 
 
Chia tay nhau, người về nhà trọ, người về vườn hoa, bà con dặn nhau: 
 
- Từ giờ đến 2-9 phải liên tục úp sọt chúng nó, mỗi thằng 3 ngày liền. Hết các tên trong bộ chính trị là các tên trong ban bí thư v.v. bắt đầu là thằng Trương Vĩnh Trọng. 
 
- Nhưng sau 1 ngày, chúng nó đem xe thùng đến bắt thì sao?. 
 
- Thì tương kế tựu kế, hôm nay đánh bốt này, mai đánh bốt khác, tuần sau lại quay lại bốt cũ, cho chúng nó tha hồ phòng bị, chán phải bỏ, lúc bấy giờ chúng ta lại đánh.. 
 
- Phải đấy! quyết tâm nhé, không cho chúng nó thoát. Chúng ông vùng lên là chúng bay hết đường ra... 
 
- Phải rồi, cái ngày ấy đâu phải ngày của dân, ngày một lũ tiếm quyền chúng nó cướp chính quyền từ tay dân, ngồi lên đầu lên cổ dân, bóp hầu bóp họng dân chưa đủ còn dở trò phè phỡn, ăn nhậu dưới dạng "nhiệt liệt chào mừng" để vơ vét cướp bóc dân 1 lần nữa... 
 
Như đồng cảm với nỗi lòng người dân oan Việt nam, bao năm chịu ách đô hộ của cộng sản, trời đột ngột đổ cơn mưa rào, những dòng người dòng xe hối hả lao đi trong mưa... Có lẽ hơn bao giờ hết người dân Việt nam, đặc biệt là dân oan đang mong mỏi một cơn mưa số phận đến với mình, cơn mưa sẽ lọc sạch tất cả mọi bụi bậm ô nhiễm, thiếu dân chủ, nhân quyền, pháp luật, độc tài, tham nhũng hiện tại, thay vào đó là môi trường mới, ngàn lần trong sach, đáng sống hơn, đó chính là đa nguyên đa đảng, là dân chủ, tự do, sự thật, bình đẳng, bác ái v.v và v.v 
 
Hà Nội những ngày bình thường đã cháy lên 30-7-2006

Viết văn việt ở xứ người

[Tản mạn qua đêm 8]

Hàn Lệ Nhân

Nồi nước xúp reo sôi, lẫn trong tiếng máy hút hơi chạy vù vù với tốc độ số 3, song vẫn không hảm được mùi thơm tổng hợp ngào ngạt căn bếp khá rộng, vuông vắn, ngăn nắp. Ánh đèn néon trắng ngà toả xuống hai mái tóc đàn bà đang đối diện nhau trước cái bàn hình chữ nhật, mặt bàn lót gạch bông màu lửa, lỉnh kỉnh rau xanh, chai lọ đồ gia vị. Họ chuẩn bị bữa cơm tối. Mái tóc à la garçonne là cô con gái xinh đẹp, mới kết hôn năm ngoái, (nên còn chăm chỉ nhớ) cùng chồng về thăm gia đình cha mẹ ruột hầu như mỗi chiều thứ bảy. Mái tóc kẹp ngược sau ót – nếu xoả xuống, chắc tóc thề – là bà mẹ, sắc diện có thể chấm điểm trên trung bình chút đỉnh. Nhìn bà, người lạ khó tin con đầu lòng của bà đã 29 tuổi: Năm mười chín tuổi, mẹ về với cha.

Cô con gái vừa nói chuyện với mẹ vừa chăm chú thái mỏng búp hoa chuối tim tím không-có-không-được cho món Bún bò Huế mà ông bố Bắc kỳ cục của cô thích nhất.

-  Sáng qua trong Métro, con có đọc một ô nhỏ trong mấy tờ truyền đơn của "SOS Racistes" (hội chống kỳ thị chủng tộc) như sau:

"Có người nêu thắc mắc với nhà văn người Pháp gốc Bỉ, Félicien Marceau (*): - Ông là một nhà văn Bỉ ? Nhà văn sửa lại: - Tóm lại, tôi sanh ra tại ngoại ô thuộc Paris - Ngoại ô lớn chỉ cách Paris có 300 cây số."

mà con chẳng hiểu gì cả.

Tay lặt liền liền mớ rau, bà mẹ trả lời:

-      Mẹ dẫn thêm một trích đoạn khác, con sẽ hiểu rõ ngay: Trong một cuộc phỏng vấn trên Radio d' Asie (Á châu) năm 1992, phóng viên Tô Vũ hỏi nhà thơ Ngân Đoài:

-      Ông sanh ra và lớn lên tại hải ngoại mà sao thích viết bằng chữ việt?

-      Đứng trên phương diện chữ nghĩa mà nói – Nhà thơ NĐ trả lời, tôi sanh và sống ở ngoại ô nhỏ của nước Việt; chín tại ngoại ô lớn của nước Việt !"

-      Ông nói rõ hơn được không ?

-      Ngoại ô nhỏ cách Việt  Nam mỗi một làn ranh. Ngoại ô lớn cách Việt Nam độ nửa vòng trái đất !"

Cô trưởng nữ ngắt lời:

-      Ngụ ý của hai mẩu đối thoại này phải chăng muốn nói rằng qua trung gian ngôn ngữ: không gian to nhỏ, ngắn dài là tùy tâm tưởng, ý niệm?

-      Chỉ đúng phân nửa thôi Bê. Bà mẹ vui vẻ trả lời. Félicien Marceau là người Bỉ thuộc vùng Wallonie (nói tiếng Pháp) thì chuyện ông cụ viết và thành công bằng tiếng Pháp là lẽ thường tình. Ý trong "SOS Racistes" là đừng kỳ thị địa phương, nghĩa là chauvin đó con. Còn câu trả lời của bác Ngân Đoài, ngoài phần chơi chữ, là nhắm vào văn tự, vì chữ Việt theo mẹ hiểu ý bác là phương tiện, là cái thuyền chẳng hạn để chở ngôn ngữ Việt tấp lên bờ sông Việt. Tâm tưởng, ý niệm Việt mà được chuyên chở bằng con thuyền Anh, con thuyền Pháp này nọ thì thường chỉ lơ lững giữa dòng hay lay hoay ở mép sông nhưng khó lên được bờ vì thiếu mùi nước mắm, thừa mùi phô-ma (fromage).

-      Con đã hiểu, cám ơn mẹ. Nhưng mẹ sous-entend (hàm ý) đến là buồn cười. Như chúng con..., xin lỗi mẹ, on est tous nés et adultes ici donc on pense à la française, c'est l'évidence, non? (chúng con sinh ra và lớn lên ở đây do đó chúng con suy tư theo lối Pháp, là lẽ đương nhiên chứ?, bà mẹ dịch lại cho cô con gái).

-      Dĩ nhiên, dĩ nhiên.

-      Ben, si on pense à la française donc on réagit ainsi aussi ! (Vậy, nếu chúng con suy tư theo lối Pháp thì chúng con cũng phản ứng theo lối Pháp thôi.).

-      Tất nhiên, tất nhiên. Bà mẹ gục gặc đầu. Cho nên bản thân mẹ, mẹ tập viết bằng chữ Việt là để giữ cách suy nghĩ theo lối Việt hầu may ra gửi gắm chút tâm tư bé mọn của mình lên được bờ sông Việt.

Có tiếng bấm chuông. Bà mẹ ngừng tay, ngưng nói, ngước lên. Cuộc đối thoại bị gián đoạn. Cô con gái tự động ra mở cửa. "Đông cung Thái tử" của bố đi chơi thể thao về. Mồ hôi mồ kê nhễ nhãi, áo quần lấm lem. Hai chị em ôm chào nhau, qua lại mấy cái hôn hai bên má, trao đổi gọn bằng tiếng Pháp. Theo nhau vào bếp. Chào mẹ bằng tiếng Việt xong, "Đông cung Thái tử" mở tủ lạnh tìm nước uống. Năm nay "Đông cung Thái tử" 24 tuổi, cao lớn như tây con, bô như ca sĩ Lam Trường. Hè năm tới là xong đại học ngành Tự Động Hoá cho xe hơi, mà trông như "còn bú tí". Và y như người ta bấm nút đổi đài: Đối thoại giữa ba mẹ con chuyển hẳn qua tiếng mẹ đẻ. Đấy là nguyên tắc bất thành văn do ông ngoại Bắc kỳ cục bày ra chẳng khác gì gia quy từ 10.000 ngày trước: Con cháu trong gia đình phải dùng tiếng Việt, ít ra mỗi khi có sự hiện diện của người lớn ! Gì chứ nghe nói tới chuyện văn chương chữ nghĩa Made in Việt Nam rẻ như bèo là "Đông cung Thái tử" tủm tỉm né, lỉnh đi tắm ngay. Chẳng là hồi còn nhỏ "ngài" là dịch giả xuất sắc của một lô câu nói dễ thương để đời, như "coi chừng cái ly nó té" (attention le verre va tomber), "con đã ngửi được mình gần đến nhà cậu Tuệ rồi" (j'ai senti qu'on arrive bientôt chez oncle Tuệ), "bài toán này cứng quá" (cet exercice est trop dur)... Mấy tiền bối dịch thật cỡ Nguyễn Hiến Lê, Hoàng Xuân Việt, Nguyễn Duy Cần, Phan Huy Đường, Dương Tường... Xin lỗi, quí vị còn thua xa !

*

-      Nếu phải so sánh giữa chuyện các con đây được chào đời và chuyện viết của mẹ thì mẹ trả lời ra sao?

-      Rất đơn giản. Các con là tuyệt phẩm của bố và mẹ. Còn những gì mẹ viết ra hoặc là thành quả nhỏ nhoi của cá nhân mẹ, hoặc là của mẹ với... người khác !

-      Mẹ viết cho ai và theo mẹ viết là gì ?

-      Trước nhất, mẹ viết cho mẹ, kế đến viết đại để là cách tâm sự với những người ở xa, đa phần không quen biết, rằng họ không cô độc.

-      Thế người viết là ai ?

-      Người viết theo mẹ là "người xây nhà. Độc giả là người thuê ngôi nhà đó. Nhà xuất bản và phát hành là người thâu tiền nhà". Nay trên Internet, nói tổng quát là ba thành phần này đều phải chi nhiều ít, trực tiếp hay gián tiếp...

-      Thế nào là trực tiếp hay gián tiếp?

-      À, câu hỏi nầy khá đa. Trực tiếp là phóng tâm tài trợ mạng phí thường xuyên.Gián tiếp là trường hợp của độc giả, tuyệt đại đa số chỉ phải đóng thêm tí tiền điện trong nhà họ hay tiền café-internet ngoài phố.

-      Nghĩa là họ đọc chùa !

-      Chứ còn gì nữa. Đặc biệt thành-viên-tác-giả thì ủng hộ tùy tâm, tùy hỉ như... khi cúng dàng vậy...

-      M...ẹ...! Cô con gái kêu lên.

-      Chậc..., xin lỗi, xin lỗi Bê, mẹ lỡ "quẹo" bậy. Bà mẹ ngưng đường dao, đưa tay trái lên tự tát khẻ vài cái vào cái miệng hay trật rầy, tiếp:

-      Hẳn con cũng biết. Có khá nhiều trang Web Việt như Trinh Nữ, Đặc Trưng, Việt Nam Thư Quán, Bến Sông Mây, Diễn Đàn Lê Văn Duyệt,... vì không có quảng cáo nên trên nguyên tắc mấy bác, mấy cô vừa là chủ nhiệm, chủ bút, kỹ thuật viên vừa là thành-viên-tác-giả chủ lực... và kiêm hầm bà lằng "trọng trách không tên", phải gồng mình chi trả cho Host Mỹ, Host Tây...v.v...

-      Mẹ này, sao mẹ không concentrer (tập trung) vào một thể loại?

-      Mẹ tập viết nhiều thể loại, nói trắng ra là thích gì viết nấy vì đối với mẹ, đó là những trò chơi khác nhau, giống hệt em trai con chơi nhiều môn thể thao vậy !

-      Nghĩa là sao ?

-      Nghĩa là khi chán hay bí ở thể loại này mẹ xàng qua thể loại khác.

-      Có người hỏi con, mẹ cũng đi làm như mọi người, vậy mẹ lấy thời giờ đâu để viết ?

-      Chủ yếu mẹ viết trong đầu, trong Méro khi đi làm. Trong lúc các con chơi games, nghe nhạc, hay đang yên giấc... mẹ ôm máy gõ gõ xoá xoá..., bỏ mặc bố con chèo queo ôm gối !

-      Vậy chẳng lẽ bố không cự nự sao?

-      Tránh sao khỏi nắng. Đàn ông mà. Song, yêu nhau là yêu luôn cái tật của nhau. Bố yêu mẹ nên chiều mọi sở thích của mẹ, cũng như mẹ yêu bố nên yêu luôn khói thuốc lá và sự luộm thuộm mang tên "nghệ sĩ" của bố. Bê à, con mới có chồng nên còn non kinh nghiệm. Chứ mẹ thấy, đàn ông người mình tuy khác cha khác mẹ, sao tâm tánh họ giống nhau lạ lùng. Chẳng khác gì mấy lần qua Mỹ, mẹ có mặc cảm lạc loài vì thấy mình hết còn giống các bà các cô đồng bào ruột thịt bên đó: Nghe nói cũng khác cha khác mẹ mà sao mặt mày họ giống nhau đáo để !

-      Ha ha ha...

-      Qua tài ứng dụng Silicon, qua các bàn tay tiên Âu Cơ, huyền thoại đồng bào dù sao cũng đã được xác minh với cơ sở vững chắc hẳn hoi - xác minh từng bước một, ít ra là một phần nhỏ của cái bọc trăm trứng chia đôi tức phần giới tính như mẹ. Tiếc rằng, thành tựu xác minh đó lại nằm ở Bolsa, nước Mỹ !

-      Há há há...Thôi đi bà ngoại, trở lại đề chính đi: Mục đích viết là gì hả mẹ ?

-      Thế mục đích của chơi games và nghe nhạc là gì ?

-      Là tiêu khiển.

-      Thì viết tài tử như mẹ cũng vậy thôi.

-      Có điều, những gì mẹ viết ra hầu hết đều đã được người xưa viết cả rồi.

-      Quá đúng, nhưng vì chẳng còn mấy người nhớ lời người xưa nên cần phải làm lại dưới một hình thức, một văn phong khác. Tư tưởng của cổ nhân là vốn quí nhưng không vì quí mà ta cam chịu làm nô lệ cho tư tưởng cổ nhân. Mỗi thời mỗi thế. Hơn nữa tất cả các chữ đều nằm trong tự điển bách khoa. Thay vì đọc bách khoa tự điển, người ta đọc sách báo nói chung, vì có cốt truyện, do đó mới có chuyện mỗi chữ mỗi khác qua mỗi người viết. Có người móc nó ra từ trong bụng, có người lấy nó từ túi áo, túi quần...

-      ... còn mẹ móc nó ra từ đâu?

-      Từ trong sách cổ nhân, rồi "ứng tấu, ứng tác" như cụ ông Trần Văn Khê thường nói với bố.

-      "Ứng tấu, ứng tác" là thế nào?

-      Là...là như nồi xúp trên bếp đó. Đấy. Thịt thà, xương xẩu, rau cỏ, ớt iếc; rồi bún, rồi mắm tôm, mắm tiếc... ai chẳng biết, đâu chẳng có. Vậy mà chỉ cần chút khéo "ứng tấu, ứng tác", khi thì thành Bún bò Huế, lúc là Bún Sáo Măng, Bún Thang, thậm chí, à hèm: Bún Xuông ! Và u ê các món phi-bún khác. Tất cả là tùy "tác giả" chọn, quyết định và chịu trách nhiệm chuyện ngon dở và, quan trọng nhất, tùy khẩu vị của mỗi người xơi. Trừ nhúm "lưỡi gỗ anh hùng, có hai con mắt chỉ dùng một con" ra thì chẳng ai hơi đâu dọi lúp, phân chất xem "tác phẩm bún" của mình có hiện thực, có thiếu tính mặn, thừa tính chua không !

-      Con chẳng biết mẹ muốn dẫn con đi tận đâu. Nhưng mục đích "ứng tấu, ứng tác" của riêng mẹ là gì?

-      Khuây khoả, nhẹ bớt cái đầu. Hì hì... và biết đâu chẳng vớ được tí danh hảo, đặc biệt thời gian sau này trên thế giới ảo Internet !

-      Nghĩa là sao, thưa mẹ?

-      Nghĩa là người chê cũng nhiều, người khen cũng lắm; duy người thông cảm và hiểu mình thì chưa có. Vả lại cá nhân mẹ chưa nhận được xu-teng tác quyền nào để hùn vào tiền vốn đi chợ Tàu mua bó ngò !

Người nói, người nghe cùng sặc sụa cười tuông xu-pắp, át cả tiếng vù vù của cái máy hút hơi.

-      Tiện thể mẹ nói thêm là từ ngày Internet bùng nổ, nó đã tạo ra vô vàn cơ hội cho vô vàn cây viết mới, mẹ là một, mà vài năm trước đó "sân chơi" trên giấy hầu như chỉ dành riêng cho một số "văn tài" chiếu trên chiếu dưới.

-      Con không hiểu hết những gì mẹ viết, cô con gái tiếp. Nhưng con cảm thấy mẹ có lối viết "giương...tây,  chích đông" entre deux lignes (giữa hai dòng chữ), đọc nhiều khi ngớ cả người, khó chịu dễ sợ. Vậy mà mẹ cứ dạy con khi làm luận văn, luận án, phải nghĩ gì viết nấy.

-      Nghĩ gì viết nấy theo mẹ là đúng, là dễ nhất, là thật nhất. Không ai có thể viết, nói ngoài tầm suy tưởng hay tưởng tượng của mình. Bà mẹ nhấn mạnh. Nhưng Bê đừng nhầm với nói sao viết vậy à. Vì nếu viết y chang như ứng khẩu thì dẫu ứng khẩu như sông như biển, bài tốc ký đó, theo mẹ, cùng lắm cũng chỉ là suối thôi. Ngược lại, có người viết thật hay mà chẳng mấy khi nói trước đám đông, có thể do họ bị khớp, như cụ Balzac, cụ Nguyễn Hiến Lê chẳng hạn. Dừng một lúc, bà mẹ tiếp: Về chuyện "giương tây, chích đông" này nọ, cái đó con phải thắp nhang hỏi ông ngoại, người đã chích con vi-rút đó vô bà ngoại, mới ra cớ sự là mẹ đó con ! Thời buổi này là thời buổi "lộng giả thành chân", chuộng cái giả hơn cái thật như... ờ... ờ, bà mẹ ngập ngừng, như... cái mũi Estelle, cặp môi Loanna của... mẹ chồng con đó !

-      Ố là, lại "quẹo" nữa rồi – cô trưởng nữ cười híc híc. Bà mẹ bậm môi cười khục khục. Thôi, thôi...cho con xin, cho con xin. Méchante, va (mẹ xấu lắm), cô con gái nguýt yêu bà mẹ ưa ngoắt ngoéo. Mẹ thì... Ai lại chích bà xui như thế. Xuỵt, coi chừng ông con rể đi mua bia cho bố vợ về đó. Thế mẹ định viết đến bao giờ ?

-      Đến khi các con để tang mẹ !


Hàn Lệ Nhân
(tào lao từ những gì đọc & mang máng nhớ được)

(*) Félicien Marceau, tên thật là Louis Carette, sinh ngày 16/09/1913 tại Cortenberg / Kortenberg, gần thủ đô Bruxelles, Vưong quốc Bỉ. Viết nhiều thể loại, nhập Pháp tịch năm 1936. Nhận được nhiều giải thưởng văn học: Giải Fondation Del Duca (1952), giải des Quatres Jurys (1953),  giải Pellman cho vở kịch "Caterina" (1954), giải Interallié cho cuốn "les Élans du coeur" (1955), giải Goncourt cho cuốn "Creezy" (1969), giải Le Prince Pierre de Monaco cho toàn bộ tác phẩm (1974); giải Le Grand prix de la Société des auteurs cho toàn bộ tác phẩm kịch (1975), giải Jean Giono cho cuốn "La Terrasse de Lucrezia" (1993), giải Le Prix de Vendée và giải Le Prix  Jacques Audiberti cho toàn bộ tác phẩm (1994)... Đặc biệt đắc cử vào Hàn Lâm Viện Pháp ngày 27/09/1975, thay thế ông hàn Marcel Achard (1899-1974). Năm 1979, vở kịch "l'Oeuf" (quả trứng) của ông đã được chính thức ghi vào mục lục của Hý Viện Pháp quốc (Comédierançaise).

mien_thuy wrote on 05. Sep 2006 , 09:29:


Hi Gà,

Thì nghiêm trang mãi cũng mệt chơ ! Lâu lâu tếu cho nó dẹ cái cái đầu, mà tìm cho ra chất tếu để tào lao cũng cực lắm !

 Rất mừng khi thấy trên diển đàn có thêm một cao thu " vỏ lâm, với ngòi bút sắc bén, hy vọng sư huynh Hàn lệ Nhân sẻ có nhiều bài vở đóng góp nhiều hơn nưả,
─ Thâm ý trong câu nói của d'Alembert, theo lối hắn diễn suy, nhận ra là để thánh nhân được "hạ cánh an toàn",  phục hồi cát bụi phận người, hoà quyện mãi vào đất và nước vì đất nước là vạn đại, chính thể là nhất thời; hoà đồng mãi với tác phẩm vĩ đại của hoá công là con người: "một cây sậy có tư tưởng" cho nên biết tha thứ (nhưng mãi mãi không quên), vì "con người vốn phi thánh, phi thú và sự bất hạnh muốn rằng ai muốn làm thánh thì (được) làm thú" (Pascal). Còn ai muốn ai thành thú thì ai sẽ thành thánh?  Ai muốn ai thành thánh thì ai sẽ thành thú? Và xưa, ai muốn ai thi gan đấu cật cùng tuế nguyệt thì thương cho ai đã phải im chịu mất cật mất gan, hơn nữa thật xót cho ai đã, đang buộc phải trả một cái giá quá đắt cho sự mất mát đó của ai ! Thôi, đừng tinh tướng hay tiếp tay tô phết chất thánh vào thú cũng như xin chớ khước từ tất tật chất thú của thánh. Càng tiếp tục áp đặt sự tô phết bao nhiêu càng bị khước từ bấy nhiêu. Càng kiên quyết khước từ bao nhiêu càng được tô phết bấy nhiêu. Ai đó có nói "Ở đời chỉ có hai hạng người: Hạng thứ nhất, những người chính nghĩa tự cho mình là những kẻ phản động; hạng thứ nhì, những kẻ phản động tự cho mình là những người chính nghĩa". 

Và ở đây không hề có phê, cũng chẳng có bình; không phải để chỉ trích cũng chẳng để lập án mà chỉ đưa ra một nhận định - xuôi theo dòng ý tưởng tản mạn trong đầu. Chỉ tội cho thánh nhân phải nằm trơ một mình lảnh đủ, nào nguyên nhân nào hậu quả của những thứ vĩ đại đại để đặt đại ra, kể từ khi thánh nhân bị biện chứng thành quả banh giữa hai đội bóng rổ phi thú phi thánh, đội tên Rồng, đội tên Tiên ! 

Nam mô tân "Đấu Chiến Thắng Phật" !

"Các vị ấy niệm phật rồi đồng lui ra ngoài... Sự tích bao nhiêu đó là hết." (Ngô Thừa Ân - Tô Chẩn). 

hanlenhan wrote on 20. Sep 2006 , 23:07:


Anh HanLeNhan ơi ,

Cám ơn Anh đã gửi lời chúc thật tốt đẹp, và cũng rất cám ơn những bài viết công phu của anh đóng góp cho D/D  
My hy vọng sân trường này cũng mang lại cho anh những giây phút thoải mái , tươi trẻ ....  

da huong wrote on 22. Sep 2006 , 12:44:


1) TH là ai???
2) Có học LVD bao giờ không???

MaiDao wrote on 22. Sep 2006 , 14:03:


TH   là  Thanh  Hoa   bạn  của  chị Mai  Phạm  bên  Na Uy

đương nhiên có học ở  LVD  ,nên chị Mai  mới giới thiệu

dzô  diễn đàn  LVD .  Viết  lại  theo lời tiết lộ  của chị

Mai Phạm ......post  ở  chỗ  nào   quên rùi .... ??? ???

MaiDao wrote on 22. Sep 2006 , 15:54:

nguyen_toan wrote on 22. Sep 2006 , 17:16:


Tui sợ là MP cũng không biết TH là ai, như Tui mà thôi.

Chào bạn Phú An và các bạn,

Cám ơn bạn PA đã chịu khó thổi chiếc lá vô sân trường. Bản nhạc có tên là Nơi Chốn Tìm Về : Các bạn nghe đó, đã nói rồi là nhạc mềng thiếu một giọng ca nên mô dám đề là Ca Sĩ (dị chết), bản mô Hàn tui hát là chỉ để Giới Thiệu hầu ngong ngóng may ra... chứ mềng nghĩ những bài ca hột soàn nhưng thiếu người hát thì cũng là viên đá cuội câm không hơn không kém. Tại không muốn nhạc mình bị câm nên đành uống thuốc liều.

Sinh thời nhà văn Duyên Anh, trong một buổi văn nghệ giới thiệu tập thơ trong tù và tập nhạc của anh ấy tại Paris, ảnh lên sân khấu, tuyên bố: " Tôi tự biết tôi hát, ngâm không hay so với các bạn trẻ ở đây, nhưng xin khẳng định một điều: Tôi hát hay hơn đứt bố già Phạm Duy và chú em Trịnh Công Sơn ! "

Tình thân, HLN.

Văn hoá nước biển

Hàn Lệ Nhân

Ai cũng biết nước biển mặn nhưng thực sự muốn biết chất mặn đó như thế nào, cần phải xuống biển, vốc nếm. Một oan khiên, một tội ác có thể trở nên chính xác, nếu chính người gây ra oan khiên, tội ác - hay ít ra thân nhân họ - phải một lần hứng chịu oan khiên, tội ác. "Đoạn trường ai có qua cầu mới hay"...

Con người vốn tự sắp xếp đứng sau / dưới thần thánh và trước / trên súc vật. Thần thánh có nói, có viết, có dùng đến vũ lực hay không, thú thật tôi xin chịu dốt chưa biết. Súc vật không nói, không viết là điều chắc chắn nên súc vật không biết tranh biện mà chỉ giải quyết tranh chấp bằng bản năng là bắp thịt. Riêng con người là sinh vật duy nhất biết giải quyết dị biệt bằng bản năng là quả đấm, cú đá và vũ lực nói chung, phối hợp với đặc tánh trời ban là lời nói ; ngoài ra con người – để khác với thần thánh và đặc biệt để hơn hẳn súc vật -  là sinh vật duy nhất biết nhận lỗi.

Những cuộc tranh biện bằng cái lưỡi hoặc bằng ngòi bút – nay thường xuyên bằng bàn phím vi tính - sẽ không bị kéo dài nếu sự nhầm lẫn nghiêng hẳn về một phiá và nhất là nếu bên đuối lý, bên "phi nghĩa" có chút tự trọng và can đảm nhận lỗi. Nguyên tắc chung theo lẽ chỉ có vậy. Thực tế đâu mà đơn giản thế. "Đến chết cũng không nhận lỗi" vốn là một trong vô số nhận định về "người Trung quốc xấu xí" của nhà văn Trung hoa tên Bá Dương (Bo Yang), nhưng chắc chắn dịch giả Nguyễn Hồi Thủ, khi đọc nguyên tác Hoa ngữ, là người Việt đầu tiên giật mình ngay ngáy cảm tưởng nhà văn họ Bá không chỉ nói riêng về người Tàu. Đại để chỉ cần đổi tên người, thay tên đất là sự sự khít khao y như khi bạn hay tôi đi đo may bộ vét-tông, cái áo dài ở tiệm. Đọc người lại gẫm đến ta...

Lúc đọc cuốn này, tôi cũng đã thót người nhiều bận, tạm gấp sách lại, nhắm mắt hồi lâu... khục khục cười một mình, kế phải phá lên ha hả cho nó đã, như xưa đọc Tam Quốc, có người đã vỗ đùi văng tục "tiên sư cái thằng Tào Tháo" để tỏ lòng ngưỡng mộ một chính trị gia siêu đẳng về tài và thuật. Cười phá lên tất nhiên làm phiền kẻ đang thiêm thiếp sát bên cạnh, người ta bắn người choàng dậy, lắp bắp hỏi nguồn cơn. Phục thiện, tôi vuốt vuốt xin lỗi rồi vắn tắt "anh lại bị điểm trúng huyệt, mai mốt em đọc cuốn này chắc cũng vậy". Người ta chẳng nói gì, lừ mắt một phát, quay lưng dỗ giấc lại. Cái tật vừa đọc sách vừa tủm tỉm, cái thói nửa đêm tắt đèn bất chợt lồm cồm ngồi dậy lui cui ghi ghi chép chép của tôi, đối với người ta chẳng còn lạ lẫm gì sau gần 30 năm có với nhau nhiều cái chung, may mà người ta chưa nỡ phán cho hai tiếng đồ khùng.

Sự ngoan cố "đến chết không chịu nhận lỗi" của một cá nhân bình thường xem ra có thể du di thể tất vì xét chung nếu có di hại nó chỉ di hại cho bản thân đương sự, cùng lắm ảnh hưởng đến một hai gia đình, nhưng sự ngoan cố của một nhân vật, một tập đoàn "phụ mẫu chi dân" thì lại có vấn đề, vấn đề to tát bởi nó gây tang tóc ê chề cho bàn dân thiên hạ, làm khối  khối người khuynh gia bại sản, bỏ mạng như ngoé - ngoại trừ thân bằng quyến thuộc của nhân vật đó, của tập đoàn đó ; nó kìm hãm đất nước không bút mực nào tả xiết.

Ông nội thỉnh thoảng vẫn rùng mình nghẹn ngào nhắc lại những nhân danh trong cải cách, đấu tố... (sao nguyên bản từ Trung Quốc) trời sầu đất thảm ở quê Bắc bên nội trong thập niên 50, đặc biệt nhiều thảm kịch kinh thiên động địa ở quê Nam bên ngoại cuối thập niên 70 của thế kỷ trước, rồi chua chát dẫn câu "ngã vị thiên hạ kế, khởi tích tiểu dân tai" của Thành Cát Tư Hãn để tóm gọn sự sắt đá nghiệt ngã của nhúm người bảng đỏ tim đen vẫn tự ban bố "sứ mạng" từ dân, do dân, vì dân. Chuyện cải cách, đấu tố ghê rợn ở quê Bắc ông nội bảo rốt cuộc Người cử người khác "rưng rưng" ký bản công bố suông với dăm câu xin lỗi, sửa sai vậy thôi. Kẻ đứng đầu công cuộc cải cách, đầu tố phi nhân kia bị chế tài bằng cách chỉ việc lặn một thời gian ngắn trong các chức vụ chóp bu khác, sau lại ngang nhiên trồi ra nắm quyền cầm cân nẩy mực tột đỉnh đến mãn đời. Bao nhiêu tội ác mới hôm nào bị đặt dưới khu, được liệt thành quá khứ cần và phải quên đi, triệt để cấm khơi lại. Huề cả làng, trừ lịch sử dĩ nhiên. Thật đúng là "đảng vi quí, xã tắc thứ chi, dân vi khinh". Sửa sai nhưng vẫn cứ sai, vì liền sau đó lại tới thảm kịch Trăm Hoa Đua Nở, cũng lại du nhập từ người anh em phương Bắc, gây ra biết bao oan khiên, hoạn nạn trong văn giới, thui chột biết bao nhân tài của đất nước.

Chuyện ở quê Nam sau 1975 thì không "may mắn" như ở quê Bắc vì cho đến nay, sau 31 năm giang sơn tụ về một mối, có ai chính thức đứng ra nhận lỗi với quốc dân đâu. Mà nghĩ cũng hợp lý thôi, nhận lỗi là khi biết mình làm sai, chứ ai kia vẫn nằng nặc cho các chính sách ở quê Nam là hoàn toàn đúng đắn. Éo le là ở chỗ đó. Trây trúa là ở chỗ đó. Và mầm mống ly tâm cũng từ chỗ đó. Đã ly tâm thì điệp khúc "Đại Đoàn Kết" – sau lưng tôi – "Khế Ngọt, Ruột Thừa"..., rã họng cũng thuần là con chữ, lời nói, chỉ bùa phép được dăm kẻ quáng gà hay mấy trự giả đui, nhổ ra liếm lại. Lạ, trên nửa thế kỷ nay, những lỗi lầm kinh khủng ở nước ta sao đều lậm mùi thịt kho ...Trung Quốc? Làm như "phụ mẫu chi dân" của chúng ta tư duy bằng cái đầu của các chú ! Và lạ cho các anh chị ăn cơm chúa múa tối ngày trên kênh này kênh nọ, trên báo nọ báo kia: Đôi khi tôi tự hỏi chẳng biết các anh chị đó, đêm đêm trước khi thiếp ngủ, họ có tự vấn, nghiền ngẫm và có thật sự tin tưởng vào các điều họ múa hay không ?

Ai chẳng biết biết nhận sai lầm và thành tâm hối cải là đã được tương đối tha thứ quá phân nửa rồi, cọng thêm đặc tánh dễ quên của con dân nữa vị chi coi như xí xoá, bắt tay nhau làm lại từ đầu, trễ hơn không. Nhập nhằng, cù nhây chỉ tổ thêm nặng tội. Không ai có thể nắm chặt bàn tay mãi mãi:

Nước đâu dám sánh non cao,
Nước xuôi chỗ trũng, nước vào đầm sâu.
Nước nào có phụ non đâu,
Nhưng non chớ tưởng bền lâu muôn đời.
Nước hèn mọn lắm non ơi,
Nước xuyên thủng đá, non trôi không chừng. (1)

31 năm qua đất nước đã bao lần lỡ tàu, lỗi lầm đừng đổ cho khách quan thù nghịch ma mà hoàn toàn là do chủ quan, kiêu ngạo hảo của "phụ mẫu chi dân". Chính cái tâm ý "bách chiến bách thắng" đã gây nên nông nỗi ; chính cái di ngôn tinh tướng "xây dựng bằng 10 ngày nay" ; chính cái tâm ý siêu việt đồng nhất sa trường bom đạn với sa trường kinh tế - nhìn đâu cũng thấy diễn biến hoà bình - đã trì trệ non sông.

Non sông châu về hợp phố tròn trịa 30 năm, nhưng thời lượng 30 năm lại bị cắt xén ra hai khúc: Khúc 10 năm đầu được lờ tịt, quy thành dĩ vãng ; khúc 20 năm sau lại được hô hê nối dài vào hiện tại. Nghĩa là thế nào, mặt trời chân lý ơi ! Cùng chung trên một dòng thời gian liên tục mà đoạn u ám thì biện chứng thành dĩ vãng, đoạn le lói lại tung hê thành hiện tại, thành bệ phóng "sẽ" vút lên thiên đường. Thiên đường nào ? Đố ai biết ! Từ thời đại bo bo tiến lên thời đại cơm trắng mà phí những 30 năm thì quả quá quá tệ ; khiên cưỡng chọn mốc 20 năm tuy vẫn tệ, vẫn rùa nhưng, theo ai đó, mược kệ "chúng nó". Cách chiết tính cắt khúc này vô hình trung khẳng định thêm một lần nữa bản chất bất thiện, trí trá thâm căn cố đế của "một mình một chiếu". Dẫu gian giảo tinh xảo thế nào sự thật vẫn hoàn sự thật. Đất nước ta: Nhắm mắt tự ru thì có "thành tựu to lớn". Mở mắt nhìn quanh là tụt hậu vĩ đại. Đã qua rồi thời kỳ đà điểu, đã no rồi thời kỳ ăn bánh vẽ ..., các bạn ơi ! Có điều, dù nhắm hay mở mắt thì thiểu số đầy tớ giàu sang, phè phởn hơn đứt đuôi triệu triệu lần tuyệt đại đa số chủ nhân là điều vô phương ngụy biện.

Ham hố, sĩ diện làm chi cái đuôi XHCN khi mà "chủ nghĩa cộng sản là con đường dài nhất đi từ ("địa ngục") tư bản đến ("địa ngục") tư bản".(2)

Hàn Lệ Nhân
(Tản mạn qua đêm 2)

(1) Ghi theo lời đọc của LS Lê Chí Quang trên RFA.

(2) Lech Walesa (1943- ), nguyên chủ tịch công đoàn Solidarnosc và nguyên tổng thống nước Ba Lan hậu cộng sản.

Quote:

Nhớ lời người xưa nói, HÀY UÔN LƯỞI BẢY LẦN TRƯỚC KHI NỎI
                   LỜI NÓI CHẲNG MẤT TIỀN MUA
                   LỰA LỜI MÀ NÓI CHO VƯÀ LÒNG NHAU
                 

Quote:



Cám ơn anh Lam Sơn , 2 câu ca dao tục ngữ này thật đáng làm châm ngôn làm người !

Cám ơn anh đã đem về một bài viết rất sâu sắc của TTĐ " QH là mẹ , ai sẽ là cha? ".

hanlenhan wrote on 02. Oct 2006 , 11:40:


Anh Hàn Lệ Nhân ơi ,

My không hiểu anh viết như thế có phải hôm nay là sinh nhật của anh không ?  ???

hanlenhan wrote on 02. Oct 2006 , 21:51:


Anh Hàn Lệ Nhân à ,

Vạy thì mời anh sang mục Chúc Mừng  Sinh Nhật để   mừng SN kéo dài thêm  1 ngày nhé .   

Anh Hàn Lệ Nhân ơi ,

Anh tản mạn một đêm cho mọi người nghe xong  rồi  anh  nghỉ ngủ bù tới  mấy ngày vậy anh ?  

Đặng-Mỹ wrote on 11. Oct 2006 , 06:57:


Chào DangMy,

Mới đi làm xa về đây, là nhào dzô liền tù tì. Tập viết nên đâu mà "tản" nhanh được, cả tuần được một bài là quá sức động não rồi ! Vả lại, phải để bạn đọc "gẫm" rồi "tiêu hoá " nữa chơ !

To Anh Đỗ Quân,

Mình cũng nghe ông bạn hoài đó chơ... Quả thật, bao nhiêu kỳ nhân của đất nước mà tuyệt đại đa số chỉ nằm trên Net, nhưng may mà có Net, chứ không chắc nằm trong học tủ hết trơn !

Mình lỡ dan díu với nhiều trò chơi chữ nghĩa, khi chơi thứ nầy, lúc chơi thứ khác nên chẳng thứ nào ra hồn. Cám ơn bạn đã chịu khó đọc mình !

Tình thân, HLN.

Nhân Tài như lá muà thu
     Ban Biên Tập/Canh Tân
Đã một thời, người ta thường nói nhân tài như lá mùa thu khi nhìn vào thực trạng đen tối của đất nước. Đã nhiều năm, những con người lý tưởng Việt Nam dám công khai đứng lên chống lại bạo quyền được đếm bằng những ngón tay. Đã quá lâu chúng ta nhìn nhau và thấy rõ được nét sợ hãi của nhau đối với bóng ma chủ nghĩa. Cả một đất nước sống mà như chết. Một giải giang sơn phơi mình cam chịu như cánh đồng khô cằn, hốc hác dưới con nắng đỏ khởi đi từ dạo tháng 8 mùa thu.
Vậy mà những tháng qua, như sau một cơn mưa rào thấm đất, những hạt mầm ấp ủ từ thuở nào đã lũ lượt đâm chồi nảy lộc. Những con người mới, từ lâu không ai biết, đã xuất hiện. Mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi tháng lại trỗi lên những tên gọi mới, những nhà dân chủ mới.

* Tuyên ngôn Dân chủ.
* Tự do Ngôn luận.
* Công khai Lập đảng.
* Cùng nhau ký.
* Cùng nhau phát biểu.
* Cùng nhau đối chất với công an.
* Cùng nhau thách đố bạo quyền.
* Cùng nhau đòi giành lấy lại vận mệnh của giống nòi.

Đã qua cái thời tự tung tự tác "bỏ tù cả lũ", đã qua cái thời hăm dọa một người trăm người sẽ rút. Đất nước Việt Nam đang trỗi mình, dân tộc đang hồi sinh. Con người đã bắt đầu bớt sợ. Có những người đã không còn sợ.
Đã qua nhiều năm tháng, có những con người Việt Nam thao thức trước tiền đồ của tổ quốc đã tự chọn cho mình một con đường lẻ loi, đơn độc để nhân danh Thiện chống lại Ác. Nỗi sợ hãi lớn nhất của họ không phải là bạo quyền mà là sự thiếu vắng của những con người lý tưởng khác. Người người che dấu sự bất lực của mình bằng thái độ thờ ơ. Người người dấu kín lý tưởng và khát vọng của mình trong sâu thẳm đến nỗi tưởng như là không còn hiện hữu. Cải cách Ruộng đất, Nhân văn Giai Phẩm, Giải phóng, Cải tạo, Vượt biên, Đổi mới, Đông Âu sụp đổ, Thiên niên kỷ mới ...
Mỗi dấu ấn lịch sử của thời đại trôi qua và những con người lý tưởng, kẻ đã già, người còn trẻ vẫn âm thầm trong cô đơn và trong muôn ngàn nghịch cảnh, trường kỳ nuôi dưỡng ý chí và lý tưởng phục hưng. Ngày hôm nay, nỗi cô đang từ từ lùi bước. Đã có nhiều người bạn đồng hành, dù chính thức hay chưa chính thức nhận mặt nhau. Đã có những anh hùng đang vươn mình bước ra ánh sáng để công khai truyền bá lý tưởng, sứ mệnh và hoài bảo cho dân tộc. Ngày hôm nay, đã tới giai đoạn "tôi không còn cô độc ngay trên tổ quốc của mình" của những con người mang lý tưởng Tự Do và Dân Chủ.
Trời đã sắp vào thu. Hình ảnh những con đường lá vàng rơi rụng lại sắp sửa trở về. Hình ảnh một người đang lầm lũi quét lá nâu khô lại sẽ đến. Chung quanh lá sẽ vẫn rơi rụng. Người đàn ông sẽ vẫn cặm cụi quét, trong yên lặng, kiên nhẫn, chịu đựng. Ở bên kia con đường sẽ có những người đang ngồi bên trong khung cửa ấm nhìn ra. Trong bầu trời vào thu ảm đạm, sẽ không chắc nhiều người thấy trước mắt mình đang hé mở một mùa xuân quang đãng, không còn lá vàng và chỉ có cây xanh. Nhưng ai cũng sẽ biết, dù đó là người phu quét đường, dù đó là người bình thản trong nhà nhìn ra, đều biết là lá sẽ thôi rơi, sẽ được quét sạch, mùa thu vàng úa sẽ nhường chỗ cho trời xuân tươi sáng.
Không thấy đích đến nhưng biết chắc là đích đến hiện hữu, nhưng biết chắc sẽ có người đến đích. Chỉ thấy những con ve sầu thôi cất giọng buồn thảm sẽ biết chắc thu phong lại đến. Chỉ thấy lá rơi, chỉ thấy mùa thu hiện tại vàng úa chung quanh, nhưng biết chắc sẽ có ngày mãnh vườn sẽ sạch, mùa xuân sẽ tới. Đó chính là Niềm Tin và Hy Vọng.
Trong niềm tin và hy vọng đó, dù biết rằng có thể chúng ta không làm được việc lớn để thay đổi thế gian, nhưng chắc chắn mỗi người chúng ta có thể làm được việc nhỏ. Từ việc nhỏ sẽ có khả năng tác động việc lớn. Mỗi người chúng ta không đủ sức làm một cơn sóng lớn chấn động mặt hồ, nhưng với một giọt nước nhỏ kết hợp với nghìn nghìn giọt nước nhỏ khác, cùng nhau ta vẫn có thể làm mặt hồ chuyển động. Đó chính là Nhận Thức và Dấn Thân.
Hãy tin và hy vọng. Vì đất nước đang trỗi mình. Vì dân tộc đang hồi sinh. Vì chúng ta không còn đơn độc. Tương lai sẽ phải tươi sáng như đêm phải nhường chỗ cho ngày.
Hãy nhận thức và dấn thân.
Vì thiện phải thắng ác.
Bất kỳ một chế độ nào không đáp ứng nguyện vọng của người dân, chế độ đó phải xụp đổ. Một họng súng có thể làm chùn bước một người nhưng ngàn họng súng, ngàn xe tăng sẽ phải chùn bước trước vạn người tay yếu chân mềm nhưng ý chí vững như tường đồng chắc như vách sắt. Mọi cuộc cách mạng đều bắt đầu và chấm dứt ở những đôi chân cùng nhịp bước của nhân dân. Một người bước nhiều người sẽ bước theo. Và ngày hôm nay, đã có nhiều bước chân đang tiên phong tiến bước.

Quote:


Vâng , thưa anh Hàn và anh Lam Sơn  , lại vừa có 1 tin vui  đăng trong phần tin tức  

 

Mấy năm sau anh trở lại mặt đất nhằm thời Gorbatchev. Anh trở thành anh hùng dân tộc, được TBT Gorbatchev và toàn thể ủy viên Bộ Chính Trị long trọng đón tiếp trong Điện Cẩm Linh.

Trong buổi tiệc, Gotbatchev hỏi nhỏ phi hành gia:

-      Nè đồng chí. Hiện nay, trên cõi đời nầy không ai ngoài đồng chí có đủ thẩm quyền trả lời cho sự bí ẩn nầy: Cứ nói thật. Đồng chí có gặp Thượng Đế và cõi Thiên Đường không?

-      Thưa đồng chí TBT. Có, tôi có gặp Thượng Đế, Đức Giê-su trong cõi Thiên Đường trên không phận Palestine và Đức Thích Ca ở cõi Niết Bàn trên không phận Népal (Bắc Ấn Độ)...

-      Tôi biết chắc là như thế. Gorbatchev chép miệng thở dài: Thật là kinh khủng. Đồng chí phải thề độc với tôi là không tiết lộ sự thật nầy với bất cứ ai khác !

Phi hành gia tuyên thệ giữ kín chuyện động trời nầy. Sau đó, anh được mọi quốc trưởng trên thế giới thỉnh mời qua chơi xứ họ. Đức Giáo Hoàng cũng dành một buổi trà nước tay đôi với anh. Đức Giáo Hoàng hỏi nhỏ anh:

-      Con yêu quí. Con là người đầu tiên được du lịch vũ trụ lâu ngày nhất. Cha chỉ cần hỏi con duy nhất điều nầy: Cứ nói thật. Con có gặp Thượng Đế và cảnh Thiên Đường không?

Phi hành gia trực nhớ lời thề độc với Gorbatchev bèn trả lời:

-      Thưa Đức Thánh Cha, con không hề thấy một dấu tích gì chứng minh có Thượng Đế và cảnh Thiên Đường...

-      Ta biết chắc là như thế. Đức Giáo Hoàng chép miệng thở dài: Thật là kinh khủng. Con phải thề độc với ta là không tiết lộ sự thật nầy với bất cứ ai khác !»[13]


Hàn Lệ Nhân
[Tản mạn qua đêm 18]

Anh Bạn thân mến,
  Tôi khoái nhất là đoạn Đức giáo Hoàng hỏi một câu, và nghe anh chàng phi hành Gia trả lời , thiết là động trời
ha ha ha

Đối thoại giữa chúng ta là đối thoại không chân dung, nghĩa là khiếm diện nhưng nhất định không khiếm nhã.
The thi cho topi hoi, neu doi thoai co chan dung nghia la phai the hieu nhu the nao?? anh ban than men
  ,
Toi co the tim thay o anh ca mot kho tang chu nghia

hanlenhan wrote on 26. Oct 2006 , 08:43:


Hello ban Hàn,
Hình như lần cuối gặp nhau ở Paris (1981), bạn Hàn có giới thiệu cho tôi một nhóm anh em trong đó có một thầy thuộc phái Hoà Hảo . Tôi còn nhớ có đi theo các anh chị em này vào metro trong xắc có đủ đồ để có thể 'đối thoại có chân dung' khi gặp.
Có lẽ sau này ở Paris không còn chuyện 'đối thoại có chân dung' nữa phải không ? Nhóm Việt Kiều Yêu Nước khắp nơi đều không còn nữa. Một phần cố đấm ăn xôi, bám theo người có quyền có chức để làm ăn. Phần còn lại tan hàng hoặc chống đối chế độ và được chế độ vùi dập như kẻ (nội) thù !

Thân mến,
VSN

 

Hàn Lệ Nhân

Nàng Thơ mà biết nói năng,
Mấy vần  "kiệt tác" hàm răng chẳng còn.


Tập Nhật Ký Trong Tù của thi-hào-Hồ-Chí-Minh, nxb Văn Hoá thuộc Viện Văn Học - Hà Nội 1960, gồm 113 + 1 bài thơ chữ Hán + bản dịch ra quốc ngữ [1], dày 252 trang - được coi là ấn bản "khung" cho các bản dịch Việt và ngoại ngữ sau này - có tổng cộng mười hai (12) chú thích do người dịch ghi thêm, nhưng chỉ có hai (2) chú thích về xuất xứ Hán thi. Hai chú thích này là:

1/ [«Bài "Bệnh trọng" (Ốm nặng), trang 201:

Hán văn
Ngoại cảm Hoa thiên tân lãnh nhiệt,
Nội thương Việt địa cựu sơn hà;
Ngục trung hại bệnh chân tân khổ,
Bản ưng thống khốc khước cuồng ca.

Việt ngữ
Ngoại cảm trời Hoa cơn nóng lạnh,
Nội thương đất Việt cảnh lầm than;
Trong tù mắc bệnh càng đau khổ,
Đáng khóc mà ta cứ hát tràn.

Chú thích số 9, trang 246:

"Hai câu đầu bài thơ này dựa theo hai câu:

Ngoại cảm Hán thiên tân vũ lộ,
Nội thương Hàn địa cựu sơn hà.

trong bài "Trương Lương tố đa bệnh" của Hoàng Phan Thái tức đầu xứ Thái, một nhà nho huyện Nghi Lộc (Nghệ An) chống chế độ quân chủ, bị xử tử đời Tự Đức".»]

2/ [«Bài "Thanh Minh" (Tiết Thanh Minh), trang 215:

Hán văn
Thanh minh thời tiết vũ phân phân,
Lung lý tù nhân dục đoạn hồn;
Tá vấn tự do hà xứ hữu?
Vệ binh dao chỉ biện công môn.

Việt ngữ
Thanh minh lất phất mưa phùn,
Tù nhân nghe thấm nỗi buồn xót xa.
Tự do, thử hỏi đâu là?
Lính canh trỏ lối thẳng ra công trường.

Chú thích số 10, trang 246:

Bài thơ này dựa theo một bài thơ nổi tiếng đời Đường:

Thanh minh thời tiết vũ phân phân,
Lộ thượng hành nhân dục đoạn hồn;
Tá vấn tửu gia hà xứ hữu,
Mục đồng dao chỉ Hạnh Hoa thôn.»]

Tưởng cũng nên nói thêm: Bài "Thanh Minh" này là của Đỗ Mục (803-852) đời Đường:

[center]Việt ngữ
Thanh minh lất phất mưa phùn
Khách đi đường thấm nỗi buồn xót xa
Hỏi thăm quán rượu đâu à ?
Mục đồng chỉ lối Hạnh Hoa thôn ngoài
(Tương Như dịch)

Trong bài tản mạn "Văn hoá thi ca, văn hoá thi hót", tôi đã chú thích bổ túc:

3/  Bài "Khai Quyển" (Mở đầu tập nhật ký), trang 13:

Hán văn
Lão phu nguyên bất ái ngâm thi
Nhân vị tù trung vô sở vi
Liêu tá ngâm thi tiêu vĩnh nhật
Thả ngâm thả đãi tự do thì.

Việt ngữ:
Ngâm thơ ta vốn không ham
Nhưng vì trong ngục biết làm chi đây?
Ngày dài ngâm ngợi cho khuây
Vừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do.

Câu đầu "lão phu nguyên bất ái ngâm thi" vốn là của Nghiêu Phu Thiệu Khang Tiết (1011-1077), đời Bắc Tống bên Trung Quốc. Hơn nữa, thời gian bị Tàu Tưởng bắt giam, ông Hồ mới có 52 tuổi (1890-1942), sao đã tiêu cực tự nhận là "lão phu"?, ngược lại, mới trên 50 mà đã tích cực tự phong là "cha gia dân tộc", cũng như là người Việt 100% mà bị nghi là "Hán gian" ! (bài Thế lộ nan 3 - Đường đời khó khăn 3, trang 21):

Hán văn
Trung thành ngã bản vô tâm cứu
Khước bị hiềm nghi tố Hán gian
Xử thế nguyên lai phi dị dị
Nhi kim xử thế cánh nan nan.

Việt ngữ
Ta người ngay thẳng, lòng trong trắng,
Lại bị tình nghi là Hán gian;
Xử thế từ xưa không phải dễ,
Mà nay, xử thế khó khăn hơn.

4/ Bài "Nạn Hữu Chi Thê Thám Giam" (Vợ người bạn tù đến thăm chồng), trang 72:

Quân tại thiết song lý
Thiếp tại thiết song tiền
Tương cận tại chỉ xích
Tương cách tự thiên uyên.

Việt ngữ:

Anh đứng trong cửa sắt
Em đứng ngoài cửa sắt
Gần nhau trong tấc gang
Mà biển trời cách mặt.

Bốn câu trong bài này vốn "mượn" từ bốn câu cuối trong bài Tương Giang (Sông Tương):

Quân tại Tương giang đầu,
Thiếp tại Tương giang vĩ,
Tương tư bất tương kiến,
Đồng ẩm Tương giang thuỷ.

Dịch nghĩa:

Chàng ở đầu sông Tương,
Thiếp ở cuối sông Tương,
Nhớ nhau mà chẳng thấy,
Cùng uống nước sông Tương.

Sách Tình Sử thời nhà Châu bên Tàu chép: Nàng Lương Ý yêu chàng Lý Sinh, sau phải xa nhau, xúc cảm làm thành bài Tương Giang. Trong Kim Vân Kiều của Nguyễn Du, câu 365-366:

Sông Tương một dải nông sờ,
Bên trông đầu nọ bên chờ cuối kia.

(Bùi Khánh Diễn: Kim Vân Kiều, trang 58, nxb Sống Mới – Sàigòn 1971, và bản hiệu khảo Truyện Kiều của Bùi Kỷ và Trần Trọng Kim, nxb Vĩnh Hưng Long thư quán, Hà Nội 1925, cũng ghi tương tự).

Nay nhân đọc lại thơ chữ Hán của nhà thơ Hồ-Chí-Minh (1890-1969), tôi nhận thấy tác giả lẫn các dịch giả trong Viện Văn Học – Hà Nội (1960) vì quên hay sơ sót không ghi chú sự "vay mượn", nên mạo muội góp thêm vài chú thích may ra giảm bớt phần nào sự khuất tất về những "tác-phẩm-vĩ-đại" của một người, nghe truyền thông trong nước khẳng định đã được Unesco truy thăng là "danh-nhân-văn-hoá-của-nhân-loại" từ cuối thập niên 80 thế kỷ trước; tuy nhiên truy thăng cao quí đó mang mã số thế nào, ai biết xin chỉ rộng lòng chỉ cho.

5/ Bài "Trung Thu 2" (Trung Thu 2), trang 51:

Hán văn
Ngục trung nhân dã thưởng trung thu,
Thu nguyệt thu phong đời điểm sầu;
Bất đắc tự do thưởng thu nguyệt,
Tâm tùy thu nguyệt cộng du du.

Việt ngữ
Trung thu ta cũng tết trong tù,
Trăng gió đêm thu gợn vẻ sầu;
Chẳng được tự do mà thưởng nguyệt,
Lòng theo vời vợi mảnh trăng thu.

Câu "Tâm tùy thu nguyệt cộng du du" có gốc từ câu "tâm tùy hồ thủy cộng du du" (tấm lòng theo với nước hồ xa xa) trong bài Tống Lương Lục (Tiễn Lương Lục) của Trương Thuyết (Trương Duyệt) đời Đường:

Hán văn
Ba Lăng nhất vọng Động Đình thu,
Nhất kiến cô phong thủy thượng phù .
Văn đạo thần tiên bất khả tiếp,
Tâm tùy hồ thủy cộng du du .

Việt ngữ
Ba Lăng trông xuống Động Đình,
Nước thu lai láng, núi xanh thập thò.
Thần tiên dễ gặp được mô,
Tấm lòng theo với nước hồ xa xa.
(Trần Trọng Kim: Đường Thi, trang 354).

Ngoài ra:

6/  Bài "Đăng sơn" (Lên núi):

Hán văn
Huề trượng đăng sơn quan trận địa
Vạn trùng sơn ủng vạn trùng vân
Nghĩa binh tráng khí thôn Ngưu Đẩu
Thệ diệt sài lang xâm lược quân.

Việt ngữ
Chống gậy lên non xem trận địa
Vạn trùng núi đỡ vạn trùng mây
Quân ta khí mạnh nuốt Ngưu Đẩu
Thề diệt xâm lăng lũ sói cầy.
(Xuân Diệu dịch)

Câu "Nghĩa binh tráng khí thôn Ngưu Đẩu" có gốc từ câu "Tam quân tỳ hổ khí thôn Ngưu" trong bài "Thuật hoài" nổi tiếng của Phạm Ngũ Lão (1255-1320):

Hán văn
Hoành sáo giang san cáp kỷ thu
Tam quân tỳ hổ khí thôn Ngưu
Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính nhân gian thuyết Võ Hầu.

Việt ngữ
Vung giáo non sông trải mấy thu,
Ba quân hùng hổ át sao Ngưu.
Công danh ví để còn vương nợ,
Còn thẹn khi nghe chuyện Vũ Hầu.
(Trần Trọng Kim dịch)

7/ Bài "Phỏng Khúc Phụ" (Thăm Khúc Phụ):

Hán văn
Ngũ nguyệt thập cửu phỏng Khúc Phụ,
Cổ tùng, cổ miếu lưỡng y hy.
Khổng gia thế lực kim hà tại ?
Chỉ thặng tà dương chiếu cổ bi.

Việt ngữ
Mười chín tháng năm thăm Khúc Phụ,
Miếu xưa vẫn dưới bóng tùng xưa.
Uy quyền họ Khổng giờ đâu nhỉ ?
Lấp loáng bia xưa chút ánh tà.
(Đặng Thai Mai dịch)

Câu "Khổng gia thế lực kim hà tại" vốn lấy từ câu "Các trung đế tử kim hà tại" (con vua  trong gác giờ đâu tá?) trong bài "Đằng vương các tự" của Vương Bột (647-675) đời Đường:

Hán văn
Đằng vương cao các lâm giang chữ
Bội ngọc minh loan bãi ca vũ
Họa đống triêu phi Nam phố vân
Chu liêm mộ quyển Tây sơn vũ
Nhàn vân đàm ảnh nhật du du
Vật hoán tinh di kỷ độ thu
Các trung đế tử kim hà tại
Hạm ngoại Trường giang không tự lưu.

Việt ngữ
Bên sông đây gác Đằng Vương
Múa ca đã hết, ngọc vàng nào ai ?
Cột rồng Nam phố mây bay
Rèm châu mưa cuốn ngàn Tây sớm chiều
In đầm, mây vẩn vơ trôi
Tang thương vật đổi, sao dời mấy thâu
Đằng vương trong gác giờ đâu ?
Trường giang nước vẫn chảy mau mé ngoài.
(Trần Trọng San dịch)

Trong bộ "Đại cương văn học sử Trung quốc" tập 2, trang 18 của Nguyễn Hiến Lê (1912-1984), nxb Nguyễn Hiến Lê - Sàigòn 1964, cũng có dịch nghĩa bài này.

8/ Bài "Nguyên Tiêu" (Rằm tháng giêng):

Hán văn
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên.
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.

Việt ngữ
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân.
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
(Xuân Thủy dịch)

Câu "Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền" lấy từ câu "Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền" trong bài "Phong Kiều dạ bạc" của Trương Kế (756-), đời Đường:

Hán văn
Nguyệt lạc ô đề sương mãn thiên
Giang phong ngư hỏa đối sầu miên
Cô Tô thành ngoại Hàn San tự
Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền.

Việt ngữ
1.
Trăng tà chiếc quạ kêu sương
Lửa chài cây bến sầu vương giấc hồ
Thuyền ai đậu bến Cô Tô
Nửa đêm nghe tiếng chuông chùa Hàn San
(Đỗ thuyền đêm ở bến Phong Kiều, Tản Đà dịch)
2.
Trăng tà tiếng quạ vẳng sương rơi
Sầu đượm hàng phong giấc lửa chài
Ngoài lũy Cô Tô chùa vắng vẻ
Nửa đêm chuông vẳng đến thuyền ai
(Ban đêm thuyền đậu bến Phong Kiều, Trần Trọng San dịch)

9/ Bài "Tặng Trần Canh đồng chí" - đại tướng cố vấn quân sự Trung Cộng, "sáng tác" năm 1950:

Hán văn
Hương Tân mĩ tửu, dạ quang bôi
Dục ẩm tì bà mã thượng thôi
Tuý ngoạ sa trường quân mạc tiếu
Địch lai phóng khứ nhất nhân hồi.

Việt ngữ
Sâm banh, rượu ngọt, chén lưu ly
Toan nhắp tỳ bà ngựa giục đi
Say khướt sa trường cười chớ vội
Chẳng cho địch thoát một tên về.

vốn "mượn" gần nguyên si từ bài "Lương Châu Từ" của Từ Vũ Vương Hàn (687-726) đời Đường:

Hán văn
Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi
Dục ẩm tỳ bà mã thượng thôi
Tuý ngoạ sa trường quân mạc tiếu
Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi.

Việt ngữ
1.
Bồ đào rượu ngát chén lưu ly
Toan nhắp tỳ bà đã giục đi
Say khướt sa trường anh chớ mỉa
Xưa nay chinh chiến mấy ai về.
(Trần Quan Trân dịch)
2.
Rượu bồ đào, chén dạ quang
Muốn say đàn đã rền vang dục rồi.
Sa trường say ngủ ai cười
Từ xưa chinh chiến mấy người về đâu !
(Trần Trọng San, dịch)
3.
Rượu bồ rót chén dạ quang,
Trên yên, sắp uống, nghe vang đờn tì.
Say nằm bãi cát, cười chi?
Xưa nay chiến địa, sống về những ai?
[Nguyễn Hiến Lê dịch, sđd trang 208]

Tôi không bàn về nội dung của những bài thơ chữ Hán lừng danh của tác giả họ Hồ, vì tôi không muốn hùa "khen phò mã tốt áo", khi mà trên mặt chính thống từ non nửa thế kỷ trở lại đây, các tác phẩm đó đã được đọc, được học và chỉ được độc quyền khen, khen càng sâu, càng xa, càng tốt rồi. Do đó, trong bài này, tôi chỉ "chú thích" trong khả năng có thể, phần thơ chữ Hán. Bài sau, bài sau nữa - khi hội đủ duyên – tôi sẽ "chú thích" phần thơ thuần Việt của tác giả Hồ-Chí-Minh, để xem tài "vận dụng sáng tạo" của ông "nhuần nhuyễn" cỡ nào trong việc nín thinh vay mượn từ Kiều và từ ca dao, thành ngữ Việt Nam. Nhưng dù sao, đêm nay cá nhân tôi vẫn đành tạm bằng lòng với câu nói để đời của nữ-ca-nhạc-sĩ-tài-danh Phương Uyên: "Copy là học tập lẫn nhau"[3], chứ biết làm sao bây giờ !

Hàn Lệ Nhân
(Tản mạn qua đêm 20)

----------------------
Ghi chú:
[1]
- [«Bản dịch đầu tiên của Nhật  Ký Trong Tù được Viện Văn học cho xuất bản vào năm 1960. Bản dịch này có nhiều ưu điểm, nhưng từ 1960 đến nay thì những bài thơ dịch của Bác đã được bổ sung đầy đủ, mới đầu có 114 bài nhưng sau đó đã đủ 133 bài.»] (Vietnamnet) và (SKHCN-ĐồngNai.):

http://www.vnn.vn/giaoluu/2003/5/12158/

http://www.dost-dongnai.gov.vn/ttchitiet.asp?idd=864

- [«Trong hơn 13 tháng bị “đá qua đá lại” 18 nhà lao của bọn Tưởng, Bác đã viết tập “Nhật ký trong tù” gồm 134 bài thơ (kể cả bài “Mới ra tù tập leo núi”), là tập thơ bằng chữ Hán cuối cùng trong lịch sử văn học Việt Nam, nhưng tư duy nghệ thuật của nó chủ yếu lại thuộc một loại khác so với truyền thống..»] ( Quân Đội Nhân Dân ):

http://72.14.221.104/search?q=cache:rO9WH3u8-UoJ:www.quandoinhandan.org.vn/60nam...

[2] [«Ngày 27/08/1950, Trần Canh (Chen Gen, 1903-1961) tới bản doanh của Việt Minh ở Thái Nguyên, gặp ông Hồ và Lã Quý Ba. Ông Hồ ôm hôn Trần Canh và đọc một bài thơ do chính ông "sáng tác" để chào mừng và ca ngợi Trần Canh.»] (Hứa  Hoành: Huyền thoại & sự thật...):
http://www.vietnamdaily.com/index1.php?c=article&p=14242

[3]
http://vietnamnet.vn/diendan/2004/04/58154/
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=27836&ChannelID=10

Lại đọc thơ Bác

Hàn Lệ Nhân

Khen ai khéo tạc bình phong,
Ngoài long, lân, phụng trong lòng gạch vôi !
(Ca dao VN)

Ngoài cuốn Nhật Ký Trong Tù mà tôi đã say mê đọc đâu vài chục lần, tôi còn đọc nhiều, rất nhiều thơ thuần Việt của thi-hào-Hồ-Chí-Minh, kể cả hàng hàng lớp lớp những sách, những bài "nói-thẳng-nói-thật" về thi tài của một người vừa là "tượng trưng cho thời đại hiển hách nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam", vừa nghe nói là "danh-nhân-văn-hoá-của-nhân-loại", do đó đương nhiên "Thơ của Người là ánh sáng của cuộc đời hiện tại và mãi mãi là cuốn sách chỉ đường cho tương lai". Tôi chịu khó "rà" thật kỹ "Thơ Người" cũng chỉ mong sao "rút" ra kỳ được chút "đạo đức giản dị, khiêm tốn, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư" làm vốn lận lưng trong quá trình tập viết. Rốt cuộc, điều tôi "rút" ra được là thế nầy: Đọc riết buộc tôi để ý và nảy ra chút thắc mắc, trong cùng một con người "vĩ đại" mà sao phần thơ chữ Hán của Người lại có trình độ cao vượt bứt phần thơ thuần Việt, từ ngôn ngữ, ý tứ cho đến cấu trúc, văn phong..., đến nỗi nếu không biết trước tất cả là của cùng một tác giả (nhờ cái chữ ký như một thương hiệu bất khả chê), thiệt tình đố ai mà ngờ.

Ai tò mò đặt Nhật Ký Trong Tù kèm phần Việt ngữ, cạnh phần thơ thuần Việt của thi-hào-họ-Hồ, sự chông chênh lạ lẫm sẽ lộ rõ đến ngỡ ngàng, ngẩn ngơ rồi hoang mang, bàng hoàng: Phải chăng đó là nguyên do tác-giả-đa-tài-đa-ngôn-ngữ đã không tự dịch thơ mình ra tiếng mẹ đẻ hầu "nhân dân lao động anh hùng" dễ thưởng thức và dễ học tập, học thi hơn, mà cứ mặc ai "muốn dịch sao cũng được"? [1]

Trường hợp xấp ngữa này làm tôi tự động liên tưởng tới hai nhân vật trong bộ chưởng Anh Hùng Xạ Điêu của Kim Dung:

«Có hai anh em sinh đôi giống nhau như tạc từ mặt mày đến tiếng nói và dáng điệu là Cừu Thiên Lý (có bản dịch gọi là Cừu Thiên Trượng) và Cừu Thiên Nhận. Ông anh Cừu Thiên Lý ngo ngoe vài chiêu thức đuổi ruồi nhưng cực giỏi việc bịa đặt lừa đảo;  ngược hẳn ông em là Cừu Thiên Nhận, bang chủ Thiết Chưởng Bang, võ công trùm đời, đặc biệt môn Thiết Chưởng và môn khinh công nên được quần hào võ lâm mệnh danh là Thiết Chưởng Thủy Thượng Phiêu (tay sắt nổi trên nước). Trong thời gian Cừu Thiên Nhận ẩn tích trau luyện "Ngũ Độc Thần Chưởng" chờ Hoa Sơn Luận Kiếm kỳ 2, Cừu Thiên Lý lợi dụng có tướng mạo giống em nên thường mạo danh để mà mắt bàn dân thiên hạ ròng rả hơn 20 năm trời... mà không ai phân biệt được giả chân, cho đến khi bị Quách Tỉnh điểm huyệt "thiên đột" (huyệt nhột và ngứa), chịu không thấu Cừu Thiên Lý bèn cung khai ngọn nguồn...» [2].  Ôi, cũng như nếu không bị Internet "điểm huyệt" thì mấy ai biết được ai đó đích thực là ai...

Tôi cũng có để ý thấy, không hiểu nguyên do sâu và xa nào đã khiến thi-hào-họ-Hồ lẫn các phê-bình-gia-văn-học XHCN, trước sau, lấp la lấp lửng xem nhẹ tênh phần chú thích sự vay mượn ý tứ của thiên hạ, của nhân dân. Phần thơ chữ Hán của thi-hào-họ-Hồ, tôi đã tự nguyện trong khả năng hạn hẹp chú thích bổ túc một phần nhỏ trong bài "Đọc Lại Thơ Bác", đêm nay, như đã hứa, xin tiếp tục cho trọn nghĩa "xung phong" góp phần đưa "châu về hợp phố ".

A. Bổ túc phần thơ chữ Hán (Nhật Ký Trong Tù, Hồ-Chí-Minh, Viện Văn Học – Hà Nội, 1960)

1/ Bài Giải trào (Nói cho vui), trang 105:
Hán văn
Ngật công gai phạn trú công phòng,
Quân cảnh luân ban khứ hộ tòng;
Ngoạn thủy du sơn tùy sở thích,
Nam nhi đáo thử diệc hào hùng !

Việt ngữ
Ăn cơm nhà nước, ở nhà công,
Binh lính thay phiên để hộ tùng;
Non nước dạo chơi tùy sở thích,
Làm trai như thế cũng hào hùng !

Câu "Nam nhi đáo thử diệc hào hùng" vốn của Uy Viễn tướng công Nguyễn Công Trứ [1778-1858] trong bài "Kẻ Sĩ":
......
Rồng mây khi gặp hội ưa duyên,
Đem quách cả sở tồn làm sở dụng.
Trong lăng miếu ra tài lương đống,
Ngoài biên thùy rạch mũi Can Tương.
Sĩ làm cho bách tuế lưu phương,
Trước là sĩ, sau là khanh tướng.
Kinh luân khởi tâm thượng,
Binh giáp tàng hung trung.
Vũ trụ tri gian giai phận sự,
Nam nhi đáo thử thị hào hùng.
Nhà nước yên mà sĩ được thung dung,
Bấy giờ sĩ mới tìm ông Hoàng Thạch...
(Theo sách "Đạo làm người của Nguyễn Công Trứ" của Vũ Ký,
trang 173, nxb Kim Ý - Sàigòn 1962).

2/ Bài "Nhập Tĩnh Tây huyện ngục" (Vào nhà lao huyện Tĩnh Tây), trang 17:

Hán văn
Ngục trung cựu phạm nghênh tân phạm,
Thiên thượng tinh vân trục vũ vân;
Tinh vũ phù vân phi khứ liễu,
Ngục trung lưu trú tự do nhân.

Việt ngữ
Trong lao tù cũ đón tù mới,
Trên trời mây tạnh đuổi mây mưa;
Mây mưa, mây tạnh bay đi hết,
Còn lại trong tù khách tự do.

Câu "Thiên thượng tinh vân trục vũ vân" vốn là anh em song sinh với câu "Giang thượng tinh vân tạp vũ vân" trong bài "Đỗ Công Bộ Thục Trung Ly Tịch" của Lý Thương Ẩn [831-858] đời Đường:

Hán văn
Nhân sinh hà xứ bất ly quần
Thế sự can qua tích tạm phân
Tuyết Lĩnh vị quy thiên ngoại sứ
Tùng Châu do trú điện tiền quân
Toạ trung túy khách diên tĩnh khách
Giang thượng tinh vân tạp vũ vân
Mỹ tửu Thành Đô kham tống lão
Đương lô nhưng thị Trác Văn Quân
(Toàn Đường thi Quyển 539 - bài 90, theo Xích Bích Kiều)
http://www.thuvienvietnam.com/article-559--0-0.html

Việt ngữ
Đời người có chỗ nào không có sự chia ly?
Vì chiến tranh nên mới tạm xa nhau
Tuyết Lĩnh chưa trở về người sứ giả ngoài ngàn dặm
Tùng Châu còn dừng lại vị điện tiền tướng quân
Trong bàn tiệc người say còn mời rượu người tỉnh
Trên mặt sông đám mây trong xen lẫn với đám mây tạp
Rượu ngon ở Thành Đô không xua đi được tuổi già
Nhưng trong quán rượu vẫn còn Trác Văn Quân đứng bán .
(Tiệc rượu chia tay với Đổ Phủ ở Thục trung, TinhNguyenVien01 dịch nghĩa)

http://www.thuvienvietnam.com/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=1908&star...

B. Chú thích phần thơ thuần Việt của thi-hào-Hồ-Chí-Minh

1/ Trong cuốn tài liệu mỏng "Lời Di Chúc của Chủ tịch Hồ-Chí-Minh" – Hà Nội 1969, trang 9, có câu:

"Còn non, còn nước, còn người,
Thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay",

làm tôi ngờ ngợ, nhớ tới cụ Tiên Điền cũng có câu:

Còn non, còn nước, còn trời,
Còn về, còn nhớ đến người hôm nay.
(Kim Vân Kiều, câu 557-558, Bùi Khánh Diễn, nxb Sống Mới – Sàigòn 1971).

2/ Trong bài Ca Sợi Chỉ, câu 3 và 4:

Mẹ tôi là một đoá hoa
Thân tôi trong sạch tôi là cái bông
Xưa tôi yếu ớt vô cùng,
Ai vò cũng đứt, ai rung cũng rời.

làm tôi liên tưởng tới:
1.
Trơ như đá, vững như đồng,
Ai lay chẳng chuyển, ai rung chẳng rời.
(Kim Vân Kiều, câu 2521-2522, sđd, trang 223)
2.
Ta đây như cây trong rừng,
Ai lay chẳng chuyển, ai rung chẳng rời.
(Thi Ca Bình Dân VN, tập 2, trang 467, Nguyễn Tấn Long & Phan Canh, nxb Sống Mới, Sàigòn 1969)

3/ Trong "Thư gửi luật sư Nguyễn Hữu Thọ (MTDTGPMNVN)", đề ngày 06/09/1967, có hai câu:

Đến ngày thống nhất nước nhà,
Bắc Nam sum họp thì ta vui lòng !

làm tôi nhớ tới đoạn Thúy Kiều dựa oai Từ Hải để oán trả ân đền:
.......
Sao cho muôn dặm một nhà,
Cho người thấy mặt là ta cam lòng.
[Kim Vân Kiều, câu 2435-2436, sđd trang 218]

4/ Trong bài "Tặng các cụ lão du kích":

"Tuổi cao chí khí càng cao,
Múa gươm giết giặc ào ào gió thu.
Sẵn sàng tiêu diệt quân thù,
Tiếng thơm Việt Bắc ngàn thu lẫy lừng".

Hai câu "Tuổi cao chí khí càng cao, múa gươm giết giặc ào ào gió thu", sao mà chẳng mấy khác với:

Giã nhà đeo bức chiến bào,
Thét roi cầu vị ào ào gió thu.
(Chinh Phụ Ngâm, câu 23-24, Đặng Trần Côn & Đoàn Thị Điểm).

5/ Vợ nhà văn Vũ Ngọc Phan, nhà thơ Hằng Phương có đem biếu nhà-thơ-chủ-tịch-Hồ-Chí-Minh mươi quả cam và được Hồ chủ tịch đáp tạ bằng thơ:

Cảm ơn bà biếu gói cam,
Nhận thì không đáng, từ làm sao đây !
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,
Phải chăng khổ tận, đến ngày cam lai.
(Cảm ơn người tặng cam, HCM)

Câu "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây", đã đến lúc phải trả lại cho dân gian Việt Nam:

1.
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,
Có danh có vọng nhớ thầy khi xưa.
2.
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,
Uống nước sông nầy nhớ suối từ đâu.
3.
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,
Ăn khoai nhớ kẻ cho dây mà trồng.
4.
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,
Có bát cơm đầy, nhớ đến nhà nông.
Đường đi cách bến cách sông,
Muốn qua giòng nước, nhờ ông lái đò!
5.
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,
Ăn gạo nhớ kẻ đâm xay, giần sàng.
(Thi Ca Bình Dân VN, Nguyễn Tấn Long & Phan Canh, nxb Sống Mới 1969)

và câu "phải chăng khổ tận, đến ngày cam lai" lại là của cụ Tố Như:

Thương vui bởi tại lòng này,
Hay là khổ tận đến ngày cam lai?
(Kim Vân Kiều, câu 3209-3210, sđd trang 262)

6/ Một lần vĩ-nhân-xứ-Nghệ trở về thăm làng Sen, trong bài phát biểu có câu:

Quê hương nghĩa nặng tình sâu,
Năm mươi năm ấy biết bao nhiêu tình !

thế rồi từ đó, hai câu này "phải" thuộc tác quyền của Bác-Hồ: "người Việt Nam, Việt Nam hơn người Việt Nam nào hết (Phạm Văn Đồng). Tuy nhiên, câu "Quê hương nghĩa nặng tình sâu" vốn nằm trong ca dao từ vạn đại:

1.
Quê hương nghĩa nặng tình sâu,
Thấy hoa gạo đỏ rủ nhau cùng về.
2.
Quê hương nghĩa nặng tình sâu,
Đất quê chôn chặt “nhúm nhau” của mình.
(Thi Ca Bình Dân VN, sđd);

và  ai hơi hơi thuộc Kiều, chắc chắn sẽ bị / được chưng hửng vì "nói rứa mà nỏ phải rứa" khi câu "Năm mươi năm ấy biết bao nhiêu tình", lại cũng của cụ Nguyễn Du, thác lời Thúy Vân trong cảnh Kim-Kiều tái ngộ:

Những là rày ước mai ao,
Mười lăm năm ấy, biết bao nhiêu tình !
(Kim Vân Kiều, câu 3069-3070, sđd trang 254)

7/ Trong bài "Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước thắng lợi vĩ đại của bản lĩnh và trí tuệ VN" có câu:

[«Bác Hồ nói:

"Nay tuy châu chấu đấu voi,
Nhưng mai voi sẽ bị lòi ruột ra".»],

http://www.vnuhcm.edu.vn/congtac/so 73-74/01.htm

là hoàn toàn không đúng sự thật, nếu không muốn nói là Bác đã nhận vơ rất tự nhiên, rất vô tư, vì từ ngàn xưa ca dao ta đã lưu truyền hai câu:

Nực cười châu chấu đá xe,
Tưởng rằng chấu ngã, ai dè xe nghiêng.

8/ Trong một bức thư gửi cho "ngụy binh", đề ngày 15/01/1951, Hồ chủ tịch có câu:

Nhiễu điều phủ lấy giá gương,
Con Hồng, cháu Lạc phải thương nhau cùng !

và báo giới Miền Bắc cứ buộc cho là do Bác "phát minh", trong khi kho tàng ca dao đã di lưu từ bảy mươi đời:

Nhiễu điều phủ lấy giá gương,
Người chung một nước phải thương nhau cùng !

9/  Trong bài "Sáu Mươi Tuổi":
Ăn khoẻ, ngủ ngon, làm việc khoẻ,
Trần mà như thế kém gì tiên.
(HCM)

thì ca dao đã có:

1.
Ăn được ngủ được là tiên,
Không ăn, không ngủ là tiền vất đi !
2.
Ăn được, ngủ được là tiên,
Kém ăn biếng ngủ, mất tiền thêm lo.

9/ Trong cuốn Về Giáo Dục Thanh Niên, bài Khuyên Thanh Niên, HCM, trang 87, nxb Thanh Niên - Hà Nội 1977, được mào đầu bằng 4 câu thơ, với ghi chú "Thơ Hồ chủ  tịch, nxb Văn Học - Hà Nội 1967, trang 37":

Không có việc gì khó,
Chỉ sợ lòng không bền.
Đào núi và lấp biển,
Quyết chí ắt làm nên.

thì từ xưa thật là xưa, ca dao tục ngữ Việt Nam đã dạy:
1.
Người có chí thì nên,
Nhà có nền thì vững.
2.
Ai ơi không chóng thì chầy,
Có công mài sắt, có ngày nên kim.
3.
Trời nào có phụ ai đâu,
Hay làm thì giàu, có chí thì nên.
4.
Ai ơi giữ chí cho bền,
Mặc ai xoay hướng, đổi nền mặc ai.

Và nếu truy thêm chút đỉnh sẽ gặp mùi cổ thi Trung Quốc:

Hán văn
Tạc sơn thông đại hải
Luyện thạch bổ thanh thiên
Thế thường vô nhân sự
Nhân tâm tự bất kiên.

Việt ngữ
Sớm sớm lên đỉnh núi
Đội đá vá trời xanh
Bền gan không nản chí
Việc khó cũng thành công.

10/ Cũng trong cuốn sách nói trên, trang 104, bài  Nói Chuyện Với Nam Nữ Thanh Niên Học Sinh Các Trường Trung Học Nguyễn Trãi, Chu Văn An và Trưng Vương (Hà Nội), có dẫn câu:

[«Nhiệm vụ của thanh niên không phải là hỏi nước nhà đã cho mình những gì? Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà»]

phiá dưới ký tên Hồ Chí Minh.

Câu dẫn này – tuy không là thơ - lại làm tôi sửng sốt thực sự, vì tôi tin quyết ai có chút tò mò về thế giới ngoài Việt Nam đều biết hai năm rõ mười, câu nói nầy là của cố Tổng Thống Mỹ John F. Kennedy (1917-1963), trong bài diễn văn nhậm chức ngày 20/01/1961 tại Washington:

«Đừng hỏi dân tộc đã làm gì cho anh, mà nên hỏi anh đã làm gì cho dân tộc»[3]

(Don't ask what the country can do for you, but ask what you can do for the country." / "Ne vous demandez pas ce que votre pays peut faire pour vous, mais demandez-vous ce que vous pouvez faire pour votre pays", 20/01/1961).
http://fr.wikipedia.org/wiki/John_Fitzgerald_Kennedy - Citations

Rồi từ sự sửng sốt trên, tôi nhớ lại đã có lần nêu ra trong một vài bài viết khác về tầm tự trọng của một số "danh nhân" ở xứ ta, hơn nửa thế kỷ qua, qua việc nhận vơ trí tuệ của người làm của mình, chôm chỉa từ một câu nói đến hai dòng thơ qua nguyên bản nhạc... và tôi chỉ muốn gào lên, gào to lên sao cho vọng về tận khởi điểm của 4.000 năm văn hiến mà tôi hằng tự hào từ hồi mới lớn ! Nay, tiện thể xin ghi gom lại một lần cuối:

11/ Câu nói "từ dân, do dân, vì dân" ký tên Hồ-Chí-Minh vốn là phát biểu của Tổng Thống Mỹ Abraham Lincoln (1809-1865), sau trận chiến Gettysburg ngày 19 tháng 11 năm 1863:

"... and that government from the people, by the people, for the people"
http://showcase.netins.net/web/creative/lincoln/speeches/gettysburg.htm

"La démocratie, c'est le gouvernement du peuple, par le peuple, pour le peuple" (A. Lincoln)
http://www.evene.fr/citations/auteur.php?ida=151&p=2

12/  Câu "mười năm trồng cây, trăm năm trông người" ký tên Hồ-Chí-Minh vốn là quốc sách của Quản Di Ngô từ thời Chiến Quốc bên Tàu:

"Nhất niên chí kế mạc như thụ cốc, Thập niên chi kế mạc như thụ mộc, bách niên chi kế mạc như thụ nhân" (Kế sách một năm không gì bằng trồng lúa, kế sách mười năm không gì hơn trồng cây, kế sách trăm năm không gì hơn trồng (giáo dục) người).

Ngoài xã hội, vô nhà người mà không xin phép, không gõ cửa đồng nghĩa với tà tâm "ăn trộm" vô nhà người, mượn tài vật mà không ngỏ lời là "ăn cắp". Trong văn nghệ, mượn ý tứ của người mà không ghi xuất xứ là "nhận vơ". Chân thường nhân "ăn cắp", "ăn trộm" cái xấu hổ chân thường nhân riêng chịu, không lây lan cho ai. Ngụy vĩ nhân "nhận vơ" cái xấu hổ trở nên "vĩ đại", hơn nữa tiếp tục nhồi nhét đồ "nhận vơ" vào đầu trẻ nít, thanh thiếu niên; duy ý chí "nặn cục đất ra ông Táo", quanh co ngụy biện cho "đồ nhận vơ", cái xấu hổ sẽ thành "vĩ đại" trong cái "vĩ đại", chóng chầy cũng biện chứng thành cái "bình thường" của nhà nhà, cho khít với luật chơi "thượng bất chánh, hạ tắc loạn", hay:

Người trên ở chẳng chính ngôi,
Cho nên kẻ dưới chúng tôi hỗn hào.
Người trên ở chẳng được cao,
Khiến cho kẻ dưới lộn nhào lên trên.
(Ca dao VN)

Hàn Lệ Nhân
(Tản mạn qua đêm 22)

Ghi Chú:
[1]
http://danchimviet.com/php/modules.php?name=News&file=comments&op=Reply&pid=7109...

[2] Lược theo Anh Hùng Xạ Điêu tập VI, trang 182-186, nguyên tác Kim Dung, bản dịch Phan Cảnh Trung & Đà Giang Tử, nxb Hương Hoa – Sàigòn, 1964.

[3] Trong cuốn Tôn Giáo và Dân Tộc, Lý Chánh Trung, trang 16, nxb Lửa Thiêng – Sàigòn 1972, có dẫn câu này và cũng ghi rõ là của JF Kennedy.

TÔI ĐẾN THĂM EM

Giữa Sài Gòn ồn ào náo nhiệt; giữa những bộ quần áo đủ màu, đủ kiểu; giữa những chiếc xe bóng loáng lao vun vút; giữa những tài tử giai nhân đang dìu nhau trong đêm Giáng Sinh, tôi và một số bạn bè đến thăm em. Vâng, chúng tôi đến thăm em tại nghĩa trang Bình Hưng Hoà. Không, em không phải là người chết, nhưng em là kẻ sống. Kẻ sống trong thế giới của những người chết.
Em dẫn chúng tôi vào bằng con đường tối tăm, để tránh công an. Nghĩa trang này, theo lời em, là nơi tụ họp nhiều tệ nạn, từ xì ke, du đãng đến ma túy, gái điếm nhất tại Sài Gòn. Có lẽ vì địa thế của nó và những tệ nạn xã hội khác nên nạn cướp giật những người đi đường cứ sảy ra nhan nhản. Không ai muốn đi ngang nơi này, nhất là vào ban đêm. Em cảm ơn chúng tôi đã dám can đảm, bỏ qua những lời đồn đại xấu của nơi này mà đến thăm gia đình em và các em mồ côi khác vào đêm Giáng Sinh hôm nay. Nghe em nói thế, tự dưng tôi bỗng rùng mình lo sợ. Tôi không sợ em, nhưng biết đâu còn bao nhiêu người khác sẽ đánh chúng tôi để cướp đi những món quà giáng sinh mà chúng tôi mang đến tặng các em.
Vòng quanh qua các ngôi mộ được khoảng 15 phút thì chúng tôi đến một nơi như giàn trận mà chúng tôi đã được coi trong phim tàu. Nào là cờ, nào là lá chắn, cây che. Tiến gần một chút chúng tôi mới nhận ra rằng đó chính là nơi mà gia đình em và các em mồ côi khác ở. Nó là những tấm giấy bằng cartoon, hay bằng những tấm áo mưa được mắc vào hai ngôi mộ, và giữa lòng hai ngôi mộ đó chính là nơi các em ở - Nơi kẻ sống ở giữa người chết.
Chúng tôi chia nhau ra, một số ngồi chơi với các em, số khác đi thăm những "ngôi nhà" bằng giấy giữa những ngôi mộ bên cạnh. Còn tôi thì ngồi tiếp xúc với một cụ già mà mọi người gọi là "Trưởng Làng" trong ngôi nhà bằng giấy của cụ. Cụ hết lời cám ơn anh em chúng tôi đã đến thăm làng của cụ. Cụ nói rằng nghĩa trang này có nhiều tệ nạn và nhiều người xấu lắm, nhưng không phải ai sống trong nghĩa trang này đều xấu cả. Làng của cụ là làng lương thiện, từ cụ già đến các em nhỏ đều sống bằng nghề đánh giày hay bán vé số. Cụ càng kể tôi càng cảm nhận được những "bông sen" giữa chốn "bùn nhơ," tôi càng cảm thấy Chúa đã ban cho tôi quá nhiều so với những mảnh đời bất hạnh này.
Nhìn quanh “nhà” của cụ, tôi thấy có ba cục đá nằm gần nhau, chắc là để dùng vào việc nấu nướng, có một cái nồi, hai ba cái chén, và một cục gạch khá sạch sẽ nằm riêng một góc, tôi liền buột miệng hỏi ngớ ngẩn: "Cục gạch kia là của cụ hả?" Cụ bẽn lẽn trả lời: "Cụ gạch đó tôi dùng để gối đầu ngủ đêm, và chỗ anh ngồi là nơi tôi ngủ, cái thùng rỗng anh đang ngồi lên là cái thùng tôi dùng để đi múc nước..." Cụ huyên thuyên kể toàn bộ gia tài mà cụ có, như là không có dịp nào khác để kể!
Khi các người anh em của chúng tôi đã trở về từ các ngôi nhà bên cạnh, họ gọi tôi ra để phát quà cho các em để chúng tôi còn kịp đi đến chỗ khác. Phần quà của mỗi em thật đơn giản, chỉ khoảng 1 dollar: gồm có một gói bánh, một gói kẹo, một hộp sữa ông thọ, nửa ký sữa bột và trên hết là có thêm một gói kẹo “M and M” mà tôi đã đích thân mang từ Mỹ về. Tuy đơn giản, nhưng những thứ mà các em nhận được hôm nay cả đời các em không dám mơ tới. Các em chỉ có thể nhìn thấy nó bày bán trên các siêu thị mà thôi, chứ làm sao có tiền mà mua.
Khi phát quà gần xong, bỗng tôi nghe có tiếng một số em nhỏ la to: "Công an tới! Công an tới!" Đã được dặn trước, bạn bè tôi mỗi đứa một nơi chạy toán loạn, riêng tôi có lẽ vì thân phận việt kiều không quen chạy trốn, mà có chạy thì cũng không biết đâu mà chạy nên được cụ trưởng làng dẫn trốn vào ngôi nhà bên cạnh nhà cụ. Nằm đó tôi không dám thở, tôi nghe rõ từng tiếng công an hạch hỏi cụ và những người lớn. Và cuối cùng họ cũng ra về, tôi thở một hơi thật thoải mái, cảm tạ ơn Chúa đã che chở cho tôi không phải được nghỉ đêm Giáng Sinh trên đồn công an.
Để tránh công an để ý, cụ trưởng làng không dẫn tôi ra khỏi nghĩa trang mà để một nhóm trẻ em trên chục đứa đưa tôi đến chỗ đã hẹn trước với nhóm bạn. Nhìn thấy tôi, đứa nào cũng nở nụ cười ra mặt, có đứa còn nói giỡn: "Sao, ông việt kiều có còn dám đi tới chỗ kế tiếp không?"
Tạm biệt các em với hai hàng nước mắt tuôn trào, chúng tôi lên xe Honda trở về điểm xuất phát để lấy quà và lại tiếp tục làm những ông già noel trong đêm giáng sinh với những mảnh đời bất hạnh.
* * * * *
Lạy Chúa, nhìn lên có lẽ chúng con không bằng ai, nhưng nếu nhìn xuống, chúng con cảm nghiệm được rằng Chúa đã ban cho chúng con rất nhiều. Xin cho chúng con biết chia xẻ, một tấm áo, một manh quần, một đồng bạc để tất cả mọi người trên thế giới này sẽ không còn bị ngăn cách bởi hố sâu của địa vị, của hận thù, của ghen ghét, nhưng sẽ trở nên "một tấm bánh, một thân hình và một nhiệm thể trong Đức Kitô!"
LM. Martino Nguyễn Bá Thông
(Hayyeuthuongnhau. org)

Đặng-Mỹ wrote on 27. Apr 2007 , 10:03:


Chào chị Mỷ,

Hi hi, đã dám chơi thì phải dám chịu, vả lại anh chị cứ yên chí lớn là Bao giờ HLN chính thức bị đòn ấy là lúc HLN bắt đầu nổi tiếng ! 

hanlenhan wrote on 03. May 2007 , 23:33:


Anh Hàn ơi ,

Sao tôi bị đòn hoài mà không nổi tiếng vậy 

Quote:


Anh B ơi, anh bị đòn là do Hoa dùng hoa đánh trong hay trên chu vi vừa hẹp vừa kín vừa tối thì quá Tết Congo nào ai biết mà đòi nổi tiếng ! Còn Hàn tui mà bị đòn trên Net là tin mừng, có "nguy cơ" nổi đình nổi đám lắm đó !

Ví von tam toạng kiểu Hàn tui thì bị đòn là còn quá nhẹ, từ lâu tui đã chuẩn bị tinh thần và di chúc để được bay bằng phản lực 6 miếng !  

hanlenhan wrote on 12. May 2007 , 23:51:


Anh Hàn ơi,

Bài Văn Hoá Nước Biển của anh đăng chỗ nào tôi không thấy  ???

hanlenhan wrote on 16. May 2007 , 21:58:


Cám ơn anh , tôi đọc hết rồi.  Đang chờ đọc bài mới 

Anh Hàn ui,
  Không ngờ anh có tài biện luận chính trị rất hay. Tui nghĩ các bài viết của anh là những mũi kim chích rất đau vào những huyệt yếu của đảng CS VN và XHCN. Anh cần xuất bản các bài viết của anh và gửi vào các thư viện thế giới khắp nơi cho mọi người Việt cùng đọc để thấm nhuần chủ nghĩa XH và bản chất xảo trá của con người CS .  Nếu anh cần tài chính thì ĐQ sẽ vận động cho nhen. 
Tình thân .

Đặng-Mỹ wrote on 04. Sep 2007 , 22:06:


Chào chị Mỹ,

Thông cảm nhau vậy là quí lắm. Chị bỏ chữ "sẽ " = Ép dầu ép mỡ ai nỡ ép...bài ! OK, tối mốt, thứ sáu "nà" có niền. Thăm chị và anh B.