5.Cụ đồ An, bà ngoại cậu Côn qua đời. [« Có bà cụ kể lại, không biết thực hay hư : Bà cụ đã tắt thở rồi mà khi ấm Côn về, nhào tới ôm lấy bà khóc lóc như điên thì lạ thay cụ lại mở mắt sống lại được một lúc, cứ lắp bắp hỏi : "Cún của bà đấy à ?"… Một bà khác lại kể : "Lúc nhập quan xong, ai thắp hương cũng không hoá. Ấm Côn xin đốt thì lửa cứ bốc vù vù…"] (trang 86-87).
Lời bàn : Thần giao cách cảm với bà ngoại đến thế, thương bà đến thế ; hiếu đạo với cha, quý trọng anh chị đến thế, vậy mà lại di chúc sau khi qua đời chỉ ước được đi gặp mấy ông mũi lõ ! Tấm gương đạo đức kiểu này phải kể "xưa nay hiếm" !
6.Cậu Côn bày mẹo cho đám nhóc bạn mới quen ở Đông Thái [Hà Tĩnh] dùng pháo đùng bắn phá buổi tiệc của quận công Hoàng Cao Khải và được chúng bạn [« nức nở khen : Khổng Minh ! Khổng Minh ! »] (trang 102-103)
Lời bàn : Tích này có nên đặt cạnh tích quả bưởi và thần đồng Lương Thế Vinh ?
7.Ông nghè Nguyễn Quý Song nói với ông phó bảng Nguyễn Sinh Sắc :
[« - Này ! Tôi là người đã lấy tử vi cho cậu này [ấm Côn], lại xem cả tướng mạo, trộm viá hắn, xin nói là ông có một quý tử đấy. Cái số này nó sẽ phát triển khôn lường theo vận của đất nước, thế mới lạ ! Tôi chưa bao giờ được thấy một lá số lạ lùng như thế… Vậy ông phải cho hắn học, học nữa, học nhiều, và mạnh dạn cho hắn ra đời. Kẻo uổng phí mất nhân tài… »] (trang 133)
Lời bàn : Tôi lại nhớ tới tích thầy tướng số Hứa Thiện coi tử vi cho Tào Tháo : « Đời trị, anh là bầy tôi giỏi. Thời loạn, anh là kẻ gian hùng. Nghe nói thế, Tháo mừng vô cùng… »
( Tam Quốc diễn nghĩa ).8. Tài liệu chính thống đều ghi rõ cậu ấm Côn [Nguyễn Tất Thành] vào trường tiểu học Pháp-Việt Đông Ba năm 1906, rồi vào Quốc học Huế mỗi một niên khóa 1907-1908 thì bị đuổi học ngày 15 tháng 5 năm 1908 (2). Trong sách Cha & Con lại kéo dài đến khi ấm anh Khiêm và ấm em Côn [
« tốt nghiệp trung học ở Huế »] (trang 261) (2). Vậy mà giữa niên khoá đầu (1907-1908) cậu Côn đã đọc nổi các tiểu thuyết, như [
«Không gia đình / Sans Famille của Hector Malot,
Những bức thư viết từ cối xay gió / Les lettres du moulin của Alphonse Daudet,
Pôn và Viếc-gi-ni / Paul et Virginie của Bernadin de Saint Pierre »] (trang 246). Chưa vừa lòng, cậu Côn đọc luôn [« cuốn
Khế ước xã hội của Giăng-Giắc-Rút-xô / Contrat social của Jean Jacques Rousseau, nhà văn lớn, đồng thời nhà tư tưởng vĩ đại của nước Pháp, và một cuốn của Von-te (Voltaire) [cuốn nào ?], nhà thơ lớn, nhà triết học vĩ đại, ngọn cờ đầu của phong trào ánh sáng Pháp thế kỷ XVII. »] (trang 246-247). Tên sách và tên tác giả bằng chữ Pháp là do HLN ghi thêm.
Lời bàn : Người ta mới i tờ tiếng Pháp chưa đầy 2 năm mà đoạn lòng ép người ta đụng tới
Contrat social của Rousseau này nọ, rồi buộc người ta đem giảng lại cho học sinh lớp ba lớp nhì ở trường Dục Thanh, 09/1910-02/1911 (3) thì hoặc nhất định người ta sẵn chủng tử Gô-loa từ 10 kiếp trước ; hoặc là người viết kiên định vắt nước thành sửa nên "thái quá bất cập". Người bị / được viết thật đáng thương vì nỏ còn cơ hội để tự biện giải, khi mà :
Cái ông vốn có người ta bảo không,
Cái ông không có, người ta bảo có.
Ông thấy đó, làm hiền nhân đã khó,
Huống hồ làm thánh khi đã tịt ngôn.
Đời ông hai chữ dại khôn,
Trồng người người lại lách luồn hại ông.Và thể theo tinh thần trong lời bạt của tác giả Hồ Phương « mong ý kiến chỉ giáo của bạn », tôi sẵn sàng và lấy làm hân hạnh nếu được phép gửi tặng tác giả Hồ Phương toàn bộ nguyên tác của Rousseau, của Voltaire, của Montesquieu để tác giả tự kiểm chứng,
bổ túc nội dung của
Cha & Con cho những lần tái bản sắp tới, hầu tránh cảnh huống ngược đời của anh chàng thợ nề nọ, tự kiêu xây cất 1 căn nhà theo lối độ-chừng-đến-đâu-hay-đấy, nhà gần xong anh ta thấy nó đười ươi quá, nhưng thay vì phá đi làm lại, anh ma mảnh nguệch ngoạc vẻ bản thiết kế sao cho khớp với cái đười ươi của căn nhà, tiếp tục lừa mình, lừa người dưới thương hiệu sáng tạo !
Nhưng dẫu sao
Cha và Con là tiểu thuyết, nên đáng khen. Tôi chịu tác giả ở chỗ biết chọn thời điểm để dứt cuốn sách mang mang tang bồng hồ hải tính : Ra đi, ra đi ! Dù thực chất của bước đầu ra đi là gì có mà trời biết. Phải chi tác giả chịu khó theo nhân vật chính trong sách thêm vài tháng trên đất Pháp, ngang qua cổng trường thuộc địa (4), thì câu [« thần chú mới :
Chớ có quên mục đích ! Bất cứ hoàn cảnh nào cũng không được ngã lòng và quên mục đích ! » hoá ra…giả tưởng ! Tác giả Hồ Phương nói : [« Vâng, đây hoàn toàn không phải "truyện ký danh nhân" hoặc "tiểu sử danh nhân ". Tôi hy vọng rằng tiểu thuyết sẽ mang được những rung cảm, những suy nghĩ, những tìm tòi và sáng tạo văn học của mình… »] (trang bià sau). Vâng, nếu
Cha và Con được phát hành cách nay 40 năm và, « trộm viá hắn », đừng có Internet như hiện tại, tác giả càng đáng được khen đậm hơn.
Hàn Lệ Nhân(1) Giới thiệu tiểu thuyết Cha & Con của Hồ Phương :
http://www.tapchicongsan.org.vn/details.asp?Object=311040140&News_ID=14958422(2) - Ban nghiên cứu lịch sử đảng trực thuộc BCH TƯ Đảng Lao Động VN,
Chủ tịch Hồ Chí Minh (tóm tắt tiểu sử và sự nghiệp) : [«… cuộc vận động cải cách của cụ Phan chu Trinh và phong trào chống thuế của nông dân ở Trung bộ đã ảnh hưởng sâu sắc đến Hồ Chủ tịch,
nhất là trong thời gian Người học ở trường Quốc học Huế, 1905-1910. Do đó, Người sớm có chí đánh đuổi thực dân Pháp. Năm 15 tuổi, Người đã tham gia công tác bí mật, làm liên lạc cho một số nhà nho yêu nước. »]. Trang 11, hàng 2 đến 8. Nxb Sự Thật, HN 1970. In 150.200 cuốn, giá : 0đ 45.
- Ban nghiên cứu lịch sử đảng - Tỉnh ủy Nghệ Tĩnh,
Những mẩu chuyện về thời niên thiếu của Bác Hồ : [« Thực dân Pháp bắt đầu đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân ta. Chúng sai quân lính và mật thám đi lùng bắt những người tham gia biểu tình chống thuế. Ngày
14 tháng 5 năm 1908 chúng cho lính đến trường Quốc học Huế nhận mặt số học trò đi biểu tình.
Hôm sau, viên đốc học nhà trường đọc lệnh đuổi học một số học trò, trong có anh Nguyễn Tất Thành. »]. Trang 54 hàng 1 đến 8. Nxb Sự Thật, HN 04/1980. In 15.000 cuốn, giá 0đ60.
(3) [« Anh Nguyễn Tất Thành
bỏ học ở Huế vào thẳng Phan Thiết dạy lớp ba lớp nhì ở trường Dục Thanh. »] [« Thầy Thành giảng cho học sinh hiểu tư tưởng của Rút-xô, Mông-tét-xki-ơ, Von-te »] ! ! ! (Hồng Hà, Thời thanh niên của bác Hồ, nxb Thanh Niên, Hà Nội, 1976, trang 13-15). In 50.200 cuốn, giá 0đ80.
Bộ túc :
Đặt 3 thời lượng cậu Côn vào Quốc học Huế cạnh nhau ta thấy gì ? - Cả một sự bất nhất trong hậu ý
tạo tác điển tích ! Ngoài ra tôi lại liên tưởng đến sự kiện này :
[« Chỉ một câu hỏi:
“Hồ Chí Minh được UNESCO công nhận là danh nhân văn hoá thế giới vào ngày, tháng, năm nào?” mà mỗi đài 1080 trả lời một kiểu. Đài 1080 Hà Nội cung cấp “Quyết định số 24C/18.65
năm 1987 công nhận Hồ Chí Minh là danh nhân văn hoá thế giới. Quyết định này được công bố vào dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhật Bác”. Đài 1080 Đà Nẵng cho biết: “Bác Hồ được công nhận Danh nhân văn hoá thế giới năm
1989 và được công bố vào [/b]19/5/1990”[/b]. Đài 1080 Gia Lai và đài 1080 Nghệ An cũng chỉ cung cấp được thông tin “ngày công bố Quyết định là ngày kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhật Bác”. [/b]Chưa bàn đến chuyện đúng, sai[/b], song ngay cả khi thông tin đúng thì cách trả lời của từng đài 1080 cũng không thống nhất. »] (trích Trúc Khê,
Mạnh ai nấy làm) :
http://www.vnpost.dgpt.gov.vn/bao_2006/so99/bdkh/t10b1.htm24C/18.65 là mã số ảo, không có trong kho dữ liệu của UNESCO.org. Muốn biết chi tiết chỉ Google trong ngoặc kép "24C/18.65", sự thật về việc vội bán da gấu trước khi đi săn và tâm ý lỡ phóng lao đành phải theo lao sẽ rõ ràng !
Và tôi không thể không nhớ lại bài
Văn hoá nói thật, văn hoá nói láo ! Nhân tiện, rất mong GS Phan huy Lê công bố sự thật về huyền thoại anh hùng tí hon Lê văn Tám như đã hứa từ hơn 2 năm qua. Mời các bạn đọc lại bài này trong mục Tản mạn qua đêm.
(4) Xem hình :
Ông Hồ xuống tàu ở bến Nhà Rồng (Sàigòn) ngày
05/06/1911, gửi thư xin vô học trường thuộc địa ngày
15/09/1911, vị chi chỉ non ba tháng sau trong "bước đầu ra đi tìm đường cứu nước". Tổng thống Pháp thời đó là ông Armand Fallières (1841-1931), nhiệm kỳ 1906-1913. Nếu ông Armand Fallières chấp thuận lá đơn xin học của ấm Côn Nguyễn Tất Thành, thực dân Pháp đã có thêm một
bầy tôi đắc lực thứ thiệt, đất nước ta chỉ mất một “vĩ nhân“ và hẳn phải khác xa ngày nay.