Căn-nhà-thơ





http://tetet.net/tt/upload/data/NhaTho.jpg




Từ Phố Ảo của Net, và từ cửa sổ của hai căn-nhà-thơ, hai dáng-thơ thường ghé mắt nhìn khuôn mặt ngôn ngữ đồng cảm của mình. Dần dà, họ thấy mình vui hơn sau một ngày xuống lên những dốc đời, thấm mệt.

Khi sinh hoạt chung quanh căn-nhà-mặt-đất dịu lắng, cảnh vật vào vị trí tịnh yên trong màu hoàng hôn; và khi những ánh đèn điện tử lóe sáng, họ lại vào Phố nhìn nhau qua màn hồng nơi khung cửa vừa vén lên, báo hiệu chủ nhân đang có ở nhà. Thật rõ ràng những con-chữ hiện lên sau khung cửa. Họ ngắm những con-chữ của nhau đến độ thân quen. Ngắm rồi cảm theo sự dẫn dụ của hương rượu và trà, với màu hổ phách của nước nho Nam Mỹ hay màu vàng óng của trà xứ Việt, mà lòng bồi hồi, xao xuyến. Dầy sức khuyến dụ giục giã về những lời nhắn kết nối thân tình.

Rồi họ quen nhau, trong tình bạn tâm giao với nhiệt tình ấp ủ, đủ cho tâm-thơ khuấy động những cảm xúc thân thương, để viết thành một đoản khúc giao tình...


(gọi em ngay giữa Sài Gòn
để nghe giọng nói bồn chồn ngẩn ngơ
người không hẹn, kẻ chẳng chờ
ngẫu nhiên mà gặp, bất ngờ lại vui...)
...
(bây giờ anh ở đâu rồi
đến hay chờ đón, hỡi người phương xa
thích rượu hay muốn uống trà
nói cho em biết, kịp pha đúng giờ...)

Mẫu thơ ngẫu hứng này lại dẫn vào một tiết tấu khác...
-trà thôi, rượu uống sẽ say
-rượu nhẹ thôi mà anh
-nhẹ cỡ em không?
-chắc là nhẹ hơn đó anh
-nếu vậy, chắc anh sẽ thử. Phải là một ly rượu thật đầy cho tay trái
-còn tay phải thì sao?
-dùng để nâng em, xem bên nào nặng nhẹ - giữa rượu và tình!

*

Các bạn đang đọc một mẫu truyện ngắn dễ thương. Bạn có muốn mình trở thành nhân vật của truyện không? Chắc có, bởi tôi nhìn thấy bạn cũng đang ghé mắt nhìn khuôn mặt ngôn ngữ đồng cảm của mình.

Bạn hãy gọi đến cho người ấy đi, từ một thành phố mà bạn thích. Rồi bạn sẽ đến với người ấy, cũng với tay trái là một ly rượu đầy và tay phải nâng người ấy lên để biết giữa rượu và tình, bên nào nặng hơn.

Chúc bạn vui với cuộc hạnh ngộ đầy thú vị. Căn-nhà-thơ và khuôn mặt ngôn ngữ đồng cảm, bạn nhớ đấy. Thật tuyệt vời!

CAO NGUYÊN

Phân vân với chuyện đi, về?



Từ một góc phố Việt trên xứ người, vào những ngày cuối năm. Tôi (hay bạn) được nghe những mẫu chuyện của người Việt xa quê, quanh chuyện Đi, Về từ nơi mình đang lưu ngụ đến vùng đất quê hương, nơi mình đã sinh ra, hoặc cưu mang sự sinh ra thế hệ tiếp sau chung cùng huyết thống.

Những mẫu chuyện mình nghe được:

Chuyện giữa chú Ba và thím Bảy:
- Chào anh Ba, anh chị vẫn mạnh khỏe chứ?
- Cám ơn chị Bảy, tôi thì cũng ổn, chỉ có bà nhà tôi không khỏe lắm, vì bị cao huyết áp, hay bị mệt nên bớt đi lại nhiều nơi.
- Tuổi già thật là chán anh, ai cũng bị chữ yếu, chữ bệnh làm phiền.
- Thì sinh, lão, bệnh mà. Tết này anh chị có về Việt Nam không?
- Dạ không, anh. Ông nhà tôi với thằng Út vừa đi chơi ở bển một tháng hồi giữa năm. Còn anh chị thì sao? Có về thăm quê Tết nay không?
- Chưa chị à. Cũng tính đi về một chuyến, mười mấy năm xa đất Tổ, quê Cha cũng nhớ lắm.
-...

Chuyện giữa hai người bạn:
- Hello, Tâm!
- Hello Trọng! Cậu đi đâu biệt tăm, lâu quá không gặp?
- Tớ mới đi theo một tour về Việt Nam ba tuần.
- Thì ra thế, sao không chờ Tết hãy về, có phải là phải vui hơn không?
- Có phép thì đi thôi, đâu chờ được. Vả lại mình về chơi cho biết thôi mà. Mình không sinh ở đó, nên mọi thứ lạ lắm. Dù mình nghe bố mẹ kể rất nhiều về Sài Gòn và những nơi hai người đã sống qua. Bố mẹ mình còn có ý định khi về hưu sẽ trở về Việt Nam để sống, với tâm trạng “lá rụng về cội”.
- Thì cũng nên, chim có Tổ người có Tông. Mấy cụ không thích cảnh cuối đời phải gởi thây nơi đất khách.
-...


Những mẫu chuyện bình thường và giản dị như vậy, mình vẫn thường được nghe ở những nơi có người Việt sinh sống. Chủ đề xoay quanh vẫn là chuyện Đi, Về. Dẫu với sự suy nghĩ riêng tư nào thì Việt Nam vẫn là quê hương chính thống của mình. Điều duy nhất tồn tại (trong hôm nay và cả mai này) vẫn là sự không xác quyết về mục đích Đi hay Về Việt Nam?
Từ những mẫu chuyện vừa nghe, liên hệ vào những cảm nghĩ của rất nhiều người về vấn nạn này, như bài "Đi hay Về?" của anh T. Vấn tôi vừa đọc được trên tạp chí Nguồn (số 30), lại đưa tôi vào những băn khoăn trong cùng chủ điểm.

“… Về hay Đi? Về, hay đúng hơn trạng thái tâm linh của một con người nghĩ đến nơi chốn trở về là một miền đất bình yên và quen thuộc, là căn nhà xưa đầy ắp những kỷ niệm thuở ấu thời, là mái hiên đất nện lồi lõm vừa nhìn thấy đã ngửi ngay được mùi rơm khô chất đống sau mỗi mùa gặt dù đã nhiều năm xa cách. Còn Đi hay trạng thái tâm linh của những chuyến viễn du về vùng trời xa lạ, hứa hẹn những điều mới mẻ nhưng cũng không kém phần bất trắc, là cái háo hức của những tâm hồn non trẻ muốn tìm nơi tự khẳng định mình""… Về hay Đi, có phải đó là câu hỏi nhói lòng của một thế hệ Việt Nam hiện đang sống rải rác khắp nơi trên thế giới, và sẽ còn là câu hỏi nhói lòng không kém cho nhiều những thế hệ Việt Nam mai sau trưởng thành nơi xứ người" (Đi hay Về? – T. Vấn)

Đắc ý với bài viết chứa cả tâm trạng của lớp nguòi cùng lứa, cùng thời phải ra đi và muốn được trở về. Gợi tôi đọc lại những điều mình đã viết từ những năm qua với những bâng khuâng hằn vết trong tâm.
Từ nửa vòng trái đất, nhìn xuyên đại dương, vẫn luôn thấy bên kia bờ:


"... Bên kia bờ, xưa - đi vào kỷ niệm
những núi sông, đồng cỏ, thác hồ
mái rạ vàng theo chiều đổ nhấp nhô
nghé ngọ về chuồng, em ru điệu nhớ

Bên kia bờ, xưa - mãi là sự sống
theo nhịp rung cảm nhận của anh, em
dẫu muôn trùng xa, không thể nào quên
những hẹn ước, những chân tình gởi lại!..."

(bên kia bờ - thơ Cao Nguyên)


Vậy mà biệt ly, vậy mà xa cách muôn trùng!? Ôi nhớ! Nỗi nhớ ray rứt trong một đời người về quê hương với nhiều hệ lụy:


"... Biệt Ly!
Sao gọi biệt ly?
chân xa Quê Nội
Tâm ghì mộ bia
sáng đi nước mắt đầm đìa
chiều theo hương khói
chung chia cuộc buồn
khuya nghe ai gõ vào hồn
đưa tay hứng giọt
máu hồng còn tươi
dang chân đụng gốc sinh thời
lắt lay tiếng võng
...ầu...ơi! Mẹ về
Mốt mai hết cuộc xa quê
xác mong nằm ghé
bên lề Cha Ông..."

(biệt ly – thơ Cao Nguyên)


Nên chi lòng vẫn thắt thõm với chuyện Đi, Về để ngắm, để nhìn thỏa thuê vùng đất Mẹ. Và chúc phúc cho nhau bạn ta cùng nỗi nhớ, nhắc cháu con còn đó một trời quê:


"...thuở cha mẹ dắt dìu nhau vượt biển
thuyền xuôi dòng, nước mắt ngược vào tim
mong sông núi nương hồn người linh hiển
giữ cho thơm vĩnh viễn mạch quê hương

chúc phúc cho nhau, khi ta còn nỗi nhớ
mãi yêu thương con đường nhỏ về làng
vẫn còn đó những cánh diều lướt gió
vút lên trời tuổi nhỏ tiếng cười vang!..."

(chúc phúc – thơ Cao Nguyên)


Mỗi khi khung trời mơ khép lại, mỗi trở mình là thao thức theo chuyện Đi, Về:


"... nếu đi mà thong thả
tội đếch chi quay về
cứ nhìn đời đon đả
ta dõi miết đường mê

nếu về mà an tịnh
cần quách gì cứ đi
ngồi lê đời bịn rịn
mê hoặc cõi hồ nghi

Đi, Về - đường khúc gãy
chồi nứt ngọn hoài thai
giấc đời xa ngọt ngậy
cong quắp khối hình hài..."

(gọi điêu tàn thức dậy – thơ Cao Nguyên)


Về đi! Về đi thôi! Ôi nỗi nhớ Huế, Sài Gòn, Hà Nội … rân trong tim bao nỗi bồi hồi:


"... Hà Nội với anh là kỷ niệm
thuở ấu thơ nghịch sóng Hồ Gươm
đốt lá bàng học bài Quốc Sử
thư trao em dòng chữ xuân thì

Hà Nội với anh là nỗi nhớ
Thăng Long - Bặch Đằng - Thê Húc - Cổ Ngư
ba-mươi-sáu-phố-phường
chân chưa dạo khắp
gói cốm sông Hồng đã nhạt múi hương

Hà Nội với anh - Nửa đời trăn trở
lửa bàng reo cháy vở học trò
nước mắt loang nhòa trang sử cũ
muôn dặm đường qua - giấc mộng hờ!..."
.
(Hà Nội với anh – thơ Cao Nguyên)


"... hất tóc em ngược chiều gió thổi
nhìn vai ngoan vượt nắng qua cầu
quay quắt nhớ, mười hai nhịp đợi
xuôi Nam Giao về Phú Vân Lâu
...
qua Đập Đá tìm về Vỹ Dạ
bao nhiêu năm chưa lạ hàng cau
vẫn quanh quẩn mùi hương tóc sả
Huế chờ em vượt nắng qua cầu..."(Huế chờ - thơ Cao Nguyên)"... Sài gòn, Em và chiếc áo dài
dựng trước anh chân dung mùa Hạ cũ
có nắng chen mưa đùa ngọn tóc bay
nghe cánh phượng rơi đầy trong sóng mắt
...
Sài Gòn Xưa, lụa vàng ươm vóc ngọc
mịn hồng da, đuôi tóc ủ vai trần
hăm hở bước nghêu ngao mùa guốc mộc
ngắm thơ tình trên vóc giấy hoa tiên
...
Sài Gòn đam mê với Thơ và Nhạc
trên hành trình khao khát những dòng sông
sức quyến rủ những con đường, góc phố
chảy dọc đời tóc bạc hóa mây xanh

Sài Gòn ơi! thương quá tiếng Em, Anh
biết dỗ ngọt suốt bốn mùa hoa, trái
áo dài Mẹ, em vẫn còn giữ mãi
từng đường thêu dấu ái vẫn còn xinh..."

(Sài Gòn – Em và chiếc áo dài – thơ Cao Nguyên)


Bằng ấy những nỗi nhớ về quê hương chất đầy trong ký ức. Bạn nói đi,làm sao tôi chẳng mong Về? Dẫu trong lòng còn nỗi phân vân:


"mai Về
chứ chẳng phải Đi
Đi là hồi nẳm,
tưởng Đi không Về

phân vân
mãi chuyện Đi, Về
làm sao lòng biết
chắc Về hay Đi

quê nhà
hương hỏa, triều nghi
tổ tiên hiển hiện
sao Đi không Về

quẩn quanh
đau cuộc sơn khê
người cho tôi biết
nên Về hay Đi

Việt Nam!"

(phân vân - thơ Cao Nguyên)


Trả lời chưa được từng ấy câu hỏi. Liệu lòng mình có thanh thản khi Về nơi còn nặng lòng với "hương hỏa, triều nghi"? Thời gian đang cuối bờ Tháng Chạp, Tâm đang giữa vòng luận thức Về, Đi. Đành tản mạn vài dòng cho thỏa chút tâm ý nghĩ về quê hương tuyệt vời xa tít đó!


"tháng Chạp rồi sao? Ồ sắp Tết
một năm đi, thêm một tuổi về
còn lại chi, những gì sẽ hết
trong cuộc đời lữ khách xa quê?

tháng Chạp đến, Đào Mai chớm nụ
thôn xóm vui chợ búa rộn ràng
mùi bánh mứt thơm lừng góc phố
trẻ con khoe áo mới đầu làng!

tháng Chạp về, những ngày giáp Tết
thương quá chừng, nhớ lắm quê ơi
những nỗi nhớ chưa hề biết mệt
trong tâm tư suốt một đời người!

cám ơn ai nhắc ta tháng Chạp
để không quên vị Tết quê nhà
dẫu thế sự thăng trầm đã khác
đất chôn nhau ấm lạnh trong ta!"

(Tháng Chạp - thơ Cao Nguyên)


Từ những ý từ hôm nay, tôi xin gởi đến mọi người lời chúc vạn sự an bình khi trước mặt đào hồng, mai vàng rộn nở trong nắng ấm của một mùa Xuân Mới, đợi một trả lời tương thích: Đi hay Về Việt Nam!

Cao Nguyên

Còn gì đế viết




Em hỏi - Bây giờ anh có còn làm thơ?
Như em thấy đấy, anh còn gì để viết?
Cho Tình Yêu ư?
Vẫn những lời thương nhớ, những đau buồn vì xa xôi cách trở!
Mà hằng ngày em đọc rất nhiều ở những trang Thơ trên net, trên Báo... Thậm chí, cả trên những bức tường ở những công viên.
Mọi người đã phung phí thời gian và chữ nghĩa vào đó quá nhiều.
Rồi được gì hở em?
Ngoài những nhớ thương mà mình đã biết..
ngoài những tin yêu mà mình sợ mất...
Cái tha thiết hôm nay - ngày mai thành hoài niệm...
những mất mát trong quá khứ cho ta hôm nay có những nỗi đau...
Nhưng anh nghĩ những nỗi đau này không đủ lớn bằng nỗi đau ớ chung quanh ta...
những đứa bé chưa bao giờ được đi học...
những cô gái phải sống trong các ổ mãi dâm, hay trong tay những tên cuồng tâm thô bạo...
những người già gần chết không có người chăm sóc...
Một cuộc đời là thế nào hở em?
Tiếng khóc lăn từ trên nôi xuống, chảy dọc theo tháng năm của bước chân mình
từng vũng nước mắt và máu loang lổ quanh ta hơn nửa thế kỷ qua, là số phận nghiệt ngã mà mình phải trải... và thế là cuộc đời?
Anh muốn viết - và anh đã viết - về những cảm nhận đó, để nói với chính mình như một nhắc nhở về ý nghĩa của một cuộc đời
Có ai muốn chia xẻ với mình không?
Có chứ em.
Chẳng qua là người ta không muốn đèo bồng thêm những đau buồn, khi mà chính họ đã phải vất bỏ bớt trên đường đi tới.
Bởi vì nó quá nặng, chỉ sợ không mang nổi suốt đời.
Chính anh và em cũng vậy.
Liệu mình còn mang được bao nhiêu nỗi đau vào người?
Anh sợ mình cũng không kham nởi, nếu phải viết về nỗi đắng cay.
Vậy nên đã có những lúc anh không còn biết mình phải viết gì. Vả lại, anh cũng không muốn em đọc những điều anh viết mà buồn thêm cho mình và cho người.
Nhưng bỏ viết hẳn ư?
Anh lại thấy buồn - như phải cắt cơn ghiền của một người đang nghiện.
Thế thôi!!

Cao Nguyên

Bạn, Người Tình và Em
--------------------------------------------------------------------------------
c a o n g u y e n



Khối chân tình bao quát này phát khởi từ khi tôi biết lướt và nghe, nhìn qua NET trên những trang web chữ Việt. Riêng tôi, đã nhận ra sinh hoạt trên Net cũng giống như trong đời thường, nghĩa là có đủ mọi thứ đức tính "ắt có và đủ" của một con người, dẫu mọi người đều biết Net là Ảo. Một trong những đức tính đó là tự-thắp-sáng-mình, hoặc thắp-sáng-lẫn- nhau ở một số cá nhân hay một nhóm người. Từ đó đã xảy ra những xung đột trong những khu-phố-ảo, dẫn đến việc xử dụng những ngôn từ thiếu đứng đắn, thậm chí đôi khi... mất văn hóa... làm cho những người khác khi lỡ đọc đều thấy khó chịu.

Từ cảm nhận sự khó chịu này, tôi đã viết bài thơ "bạn, người tình và em":



bạn, người tình và em

Em ẩn mình sau cái Nick Name
anh tìm mãi vẫn còn chưa thấy
chính em!

Hỡi người tình trên NET
hỡi người bạn đường trên mây
hỡi người em gái nhỏ ở góc trời nào đấy

cười lên
hát lên
hay hét lên cũng được
tiếng em vang lộng chín tầng mây
tiếng em vọng đến năm vùng mặt đất

mến nhau, thương nhau, yêu nhau...
đừng nói nhiều, chỉ cần nói thật
nếu cần thiết cứ thản nhiên bật khóc
cho nhẹ người
nhẹ đời
nhẹ cả lòng anh

đừng dùng ngôn ngữ của đời nặng trĩu
hãy dùng ngôn ngữ của chim muông
đừng chất chứa hận thù thú dữ
hãy trải lòng như thể gió vi vu
đừng cảm đời như bị giam tù
mà chỉ thấy mình bay
giữa không gian huyền nhiệm

Đời quả thực không có gì bí hiểm
chỉ tại người với người cút bắt với nhau thôi

Bạn ơi
người tình ơi
và em của tôi ơi
dù quen nhau ở tít tận trên trời
cũng phải giữ sự nồng nàn thắm thiết
cũng phải hiểu và cần nên biết
chỗ cao sang của một tình yêu
chỗ trân trọng của một lòng tin
chỗ vĩnh hằng của lòng hướng thiện
CHÂN -THIỆN - MỸ đến từ cửa miệng
đừng xóa đi, đừng dập vùi đi
anh sẽ khổ
vì anh
vì em
vì bạn
nếu những thứ trong lành đều vỡ nát
nếu một chút tình lưu lạc cũng buông trôi!

bạn ơi
người tình ơi
và em của tôi ơi
hãy nắm chặt tay nhau
giúp dìu nhau
giữa giòng đời tuôn chảy

mãi mãi
ta còn đó
tấm lòng thơm ngát
giữa bạn
giữa tình
giữa một trái tim.

Cao Nguyên


Bài thơ này phóng lên net được 2 tuần, tôi nhận được vài cái PM với sự đồng cảm. Sau này, những người gởi PM và tôi đã trở thành những người bạn thân tình trên Phố Ảo. Từ đó, tôi mở ra cái topic "Cõi Ân Tình" trong chuyên mục tùy bút nơi Phố Rùm của Diễn Đàn Đắc Trưng. Suốt nhiều năm qua, tôi và các bạn đã chung chia những buồn vui rất chân tình ở đó. Dĩ nhiên do hoàn cảnh thời gian và không gian, một số bạn đã vắng mặt. Nhưng "Cõi Ân Tình" luôn hiện diện, ít ra với chính tôi, sống xuyên suốt một chữ tình trong cả các vị trí Thực và Ảo. Và tôi cũng rất lấy làm hân hạnh được gặp những người bạn, người em, trên Phố Ảo. Nếu có người hỏi khó tôi: có gặp người tình không? Tôi không ngần ngại trả lời: Có. Vì nếu tôi không có người tình thì tôi không còn làm được thơ tình nữa. Đó là những người-tình-thơ.

(2/2004-ghi lại để nhớ một chặng đường giao du trên Net-1/2008)