dacung
Gold Member
Offline
Thất bại lớn nhất là sợ thất bại!
Posts: 1378
|
Trong lúc sưu tầm chử "Mệ", tôi gặp bài viết nầy từ Đặc Trưng, xin giúp vui quý vi:
********************
À, tui mới coi kỷ lại thì ra bài ni của anh hanlenhan viết; nên chừ phải hiệu chính kẻo bị chửi cho "răng chi lí la lí lắc rứa"
8)
Văn Hóa Chửi
[«Ở đây mọi người chắc quen với văn hóa ... chửi của người Bắc/Nam rồi, chừ Devil xin giới thiệu văn hóa chửi của người miền Trung, mà tiêu biểu là ở Huế. Đêm khuya thanh vắng đọc cũng thú lắm, tự nhiên thèm nghe những câu ... chửi ni mà không có ai ... chửi hết, không lẽ mình tự ... chửi mình nghe cho đỡ nhớ Huế ?
Chửi, nói năng hồ đồ, tất nhiên không phải là một hành vi văn hóa. Nhưng dưới cái nhìn xã hội học về sự tồn tại của hành vi chửi thì lại có một thú văn hóa... chửi. Vì chửi tồn tại hầu hết ở các nền văn minh cổ kim. Ở mỗi vùng, địa phương, dân tộc có một cách chửi khác nhau. Sắc thái và cấp độ nặng nhẹ của chửi thường thuộc về quan niệm. Cách chửi của miền Bắc khác cách chửi của miền Trung, miền Nam. Đây là cái khác của những thành tố như lối sống, tập quán và ngôn ngữ địa phương .v.v...
Có lần ở đội bóng Thừa Thiên Huế, các cầu thủ đã dạy cho các đồng nghiệp người Camơrun nói “cảm ơn” tiếng Huế là “mả cha mi”. Và cầu thủ này cứ cảm ơn mọi người bằng câu “mả cha mi” cho đến khi biết là mình bị đồng nghiệp chơi xỏ. Đây có thể chỉ là một giai thoại nhưng giai thoại này đã phản ánh bản chất giàu văn hóa của chửi kiểu Huế.
Chửi kiểu Huế có cái hay riêng của nó. Trước hết là cái hay của giai điệu. Nghe những câu chửi đại loại như “mả cha mi”, “đồ mi là đồ mi phá, ba mi về là ba mi la”... quả là nghe như hát. Nếu một người ngoại quốc nghe một mệ Huế chửi thì rất có thể nhầm là mệ đang hát một làn điệu dân ca với những nốt nhạc hiện đại đồ rê mi pha son.
Hay về giai điệu, chất nhạc, chửi kiểu Huế còn rất mực văn hóa ở nội dung chửi. Không có kiểu chửi chì chiết, tiếng bấc tiếng chì nặng nhẹ, riết róng, thóa mạ, mà chủ yếu là chửi yêu chửi nịnh, chửi lúc này là tỏ tình thương yêu. Một câu chửi như “mả cha mi” người nghe còn hình dung kèm theo tiếng chửi là một cái bẹo má. Hay người mẹ Huế chửi con “mi là đồ con tinh”, “đồ con tinh le le”, là nói zậy mà không phải zậy. Có lẽ lời chửi có nội dung nặng ký nhất của xứ Huế là “đồ vô hậu”. Điều này xuất phát từ sự chịu ảnh hưởng lâu đời của đạo Nho, xem không có con nối dõi là bất hiếu. Vì vậy khi người Huế chửi ai đó là “đồ vô hậu”, là chửi vỗ mặt, chửi đến cùng. Nhưng chữ “vô hậu” còn có nghĩa rộng của nó chứ không chỉ dừng lại ở nghĩa hẹp không có con nối dõi. “Vô hậu” còn là không có tương lai (như ở chữ mai hậu - mai sau, là tương lai). Chửi “mắng yêu” là một trong những sắc thái khá đặc sắc của văn hóa chửi kiểu Huế. Vì vậy rất khó diễn đạt trên giấy mà phải là trong ngữ dụng của nó mới có thể hiểu hết các sắc thái nghĩa của một câu chửi cụ thể. Khó có thể mô tả lại câu chửi “à cái mặt coi hay chưa tề” nếu như không được nghe từ một hoàn cảnh nhất định. Con gái Huế thường chửi hay hơn con trai, đàn bà chửi hay hơn đàn ông, người già chửi hay hơn người trẻ, nông thôn chửi hay hơn thành thị... Cái hay hơn ở đây là vốn từ để chửi phong phú hơn và cách chửi dễ chịu hơn. Từng là cái nôi của trung tâm văn hóa, người Huế thích ăn nói văn hoa, sử dụng nhiều từ Hán Việt cho nên chửi kiểu Huế cũng nằm trong tầm ảnh hưởng này. Một kẻ đa nghi sẽ bị chửi là “đồ đa nghi như Tào Tháo”. Có biết nhân vật Tào Tháo trong Tam Quốc Chí thì mới hiểu được nghĩa của lời chửi. Cách dùng các điển cố, điển tích trong nội dung chửi đã làm nhẹ đi sắc thái đụng chạm của lời chửi, đó là một cách “chửi vòng” rất văn hóa mang đặc trưng kiểu Huế. Đại loại ta chửi mà mi không biết, thâm sâu đó mà nhẹ nhàng, không gây hấn, thúc bách đẩy người bị chửi đi đến chỗ nổi cục nổi hòn, xô xát làm hư việc.
Câu chửi của người Huế thường hay bắt đầu từ chữ “đồ” như một tiếp đầu ngữ. Tính chất định tính chứ không phải là định lượng của chữ “đồ” làm người bị chửi “hoang mang” một cách dễ chịu. Có thể hiểu câu chửi nặng sau đây “mi là đồ chó”, nghĩa là “đồ chó” chứ không phải là “chó”. Dường như ở một số vùng của miền Trung cũng có kiểu chửi này nhưng không đặc trưng như ở Huế.
Dù muốn hay không thì hành vi chửi vẫn cứ tồn tại một khi còn có con người. Vì vậy tìm một nét văn hóa trong hành vi chửi kiểu Huế chính là để nhận thức sâu hơn điều gì ở nền tảng văn hóa đã tác động đến hành vi đó, làm cho chửi trở thành một lời mắng yêu. Tức tối đó mà dịu dàng đó, chửi mà không mạ lỵ, tục mà thanh tao, Và nếu chửi là một lời mắng yêu, lời khen phi văn bản thì tại sao chúng ta lại không mong ước được nghe chửi suốt ngày?»] (Văn hoá chửi của người Huế, Nguyễn Xuân Hoàng – VNKROL.NET)
[«Nhớ có một lần, lúc Devil nói chuyện với mấy đứa bạn miền Nam ở Pusan, không biết hắn làm chi mà Devil nói một câu "Vô hậu dã man", rứa là mấy đứa cả trai lẫn gái trợn mắt lên "Trời ơi con wỉ nói gì nghe nặng wá dzạ?". Devil há hốc mồm vì không biết người miền Nam kị chữ nớ như rứa . Thường chữ "vô hậu" đúng là có nghĩa như bài viết trên nhưng mà thực ra trong thâm tâm của người Huế thì khi ...chửi nhau (đa số là nói vui), chữ "vô hậu" nó chỉ đơn thuần là "đồ dã man, đồ kinh dị" chơ không có nghĩa sâu xa trù con người ta tuyệt đường tuyệt hậu như rứa. Bởi rứa qua đây gửi đến ai đã từng "được" Devil nói là "đồ vô hậu" thì cũng đừng lấy đó làm ... buồn và lo cho tương lai dòng giống của mình nghe.»] (Devil, VNKRonline.net)
[«Một bài khác hí:
Vâng, người Huế, nhất là mấy o, mấy mệ thì ưa ăn nói văn hoa chữ nghĩa, ưa đa sự đa lự, ưa . . . làm đày làm láo, tức ưa xảnh xẹ, ưa nói lý nói sự, nói dông nói dài . Thêm vào đó, phải nói cho hay, khi trầm khi bổng, lúc nhặt lúc khoan thì "tụng" mới phê ! Cái phong cách noái lặp đi lặp lại của người Huế vừa như là một cách nhấn mạnh, vừa có vẻ dạy đời lại vừa mang nhiều ý nghĩa khác, xa xôi hơn, thâm thúy hơn nữa.
Để mô tả cái sự lanh chanh lắm, xí xọn quá, lu bu lắm . Người Huế ít khi dùng chữ lắm hay chữ quá mà dùng điệp ngữ: Cái con nớ, lanh cha lanh chanh ! Mấy mụ o giọn (nhọn) mồm tức mấy bà chị chồng mỏng mép của Huế vẫn đôi khi chê em dâu: Răng mà hắn vô phép vô tắc rứa hè !: Sao mà nó vô phép quá vậy!
Về màu sắc, người Huế thường có lối nói điệp ngữ để nhấn mạnh: xanh lè lè, đỏ lòm lòm, đen thùi thui, vàng khè khè, tím giắt giắt (tím ngắt) .
Bởi, cà rịch cà tang rứa mà đoài làm giôn !: Vậy đó, tà tà, lè phè vậy mà đòi làm rể ! Còn nữa, để than trách ông trời sao mưa lâu quá, mấy o ngồi chỏ hỏ trong nhà dòm ra, chép miệng than dài than ngắn: Mưa chi mưa mưa thúi đất thúi đai !.
Một bà mẹ tụng cô con gái, một bà chị cả mô-ran cô em thứ mà nghe cứ như là đang đọc một bài đồng giao với vần điệu, trầm bổng cũng là một trong những sinh hoạt dưới mái gia đình: Mi phải suy đi nghĩ lại cho kỹ ! Mi coi, là con gái con lứa, đừng có đụng chăng hay chớ, cũng đừng lật đa lật đật, cũng đừng có mặt sa mày sỉa . Bọ mạ thì quần ống cao ống thấp, tất ba tất bật để nuôi mình . Tau thấy mi rứa, tau cũng rầu thúi ruột thúi gan !
Cái thông điệp cho thằng em trai thì: Năm tể năm năm tê, mi còn lẩm đa lẩm đẩm, mũi rãi thò lò, chừ mi nậy rồi, phải biết ăn biết noái, biết goái biết mở, vô khuôn vô phép . Chớ mai tê mốt nọ mi nên vai nên vế, nên vợ nên chồng, làm răng mi bông lông ba la hoài như cái đồ trôi sông lạc chợ cho được ?!
Mấy ôn, khi giáo huấn con cháu, vẫn thường trích dẫn ca dao, tục ngữ để đệm thêm cho ý tưởng của mình: Đó, mi thấy đó: Ai ơi chớ phụ đèn chai, thắp trong Cần Chánh rạng ngoài Ngọ Môn . Mi đoảng, mi vô hậu, được bèo quên rá, được cá quên nơm; thì mi lấy ai mà bầu bạn, lấy mô mà tri kỷ !»] (Devil, VNKROL.NET)
|
Kho Hình 
Pages: 
