Kính gửi quý anh chị con cóc cuối tuần.

Dạo:
     Lời xưa trối lại còn đây,
Sao ta vô dụng thế này, hỡi ơi!


Cóc cuối tuần:




Âm Hán Việt:

    
Bi văn tỏa thạch bi,
Di mệnh vĩnh nan di.
Lệ chí, duy hồng lệ
Y tiền tí lạn y.
   Trần Văn Lương

Dịch nghĩa:

           Khúc Ca Sầu
(Bài) văn buồn khóa chặt bia đá,
Lời (người xưa) trối lại vĩnh viễn khó thay đổi. 
(Dù) gắng sức (nhưng) chỉ có lệ máu
Thấm (ướt manh) áo rách như trước.

Phỏng dịch thơ:

            
    Hằn bia đá vết sầu dâu bể,
    Di mệnh buồn há dễ đổi thay. 
       Trọn đời dẫu cố loay hoay,
Trên manh áo rách lệ nay vẫn hồng.
           Trần Văn Lương
              Cali, 7/2023



Lời than của Phi Dã Thiền Sư:
      Mộ bia buồn vẫn còn đó, di mệnh của
người xưa vẫn còn đó.
      Nhưng, than ôi, vì tấm thân vô dụng, bất tài vô
tướng nên dù gắng gỏi thế nào cũng chỉ làm lệ
máu rơi trên manh áo rách!   
      Hỡi ơi!

Kính gửi đến quý anh chị con cóc cuối tuần.

Dạo:
        Nóng sao nóng quá thế này,
Nóng khô khốc đất, nóng quay quắt người!

I. Cóc cuối tuần Phú Lang Sa:

      
La nuit vient d'écarter son voile,
Cédant le ciel au cruel soleil
Qui dévore dès son réveil
Tout, jusqu'à la dernière étoile.

La chaleur engloutit la terre,
La rendant en un géant fourneau.
Les bois fument, et tout point d'eau
Devient une vraie fourmilière.

Les parcs se tournent en déserts,
Où quelques âmes téméraires
Trouvent que les itinéraires
Vers l'au-delà leur sont offerts.

Quelque part, la guerre fait rage,
Portant au peuple un coup fatal.
Dictée par un destin brutal,
Elle entretient son long carnage. 

Quoiqu'intense soit la chaleur,
Pour ceux qui n'ont plus de patrie,
Rien n'égale dans cette vie
Le feu qui brûle dans leur cœur.
           Trần Văn Lương
               Cali, 8/2023


II. Phỏng dịch thơ Việt:

         

Màn đêm dày luống cuống cuốn thật nhanh,
Để nhường khoảng trời xanh cho ánh nhật.
Con quạ lửa vùng trở mình thức giấc,
Trăng sao cùng chịu mất tích mất tung.

Hơi nóng ào đổ xuống tự không trung,
Trái đất biến thành lò nung vĩ đại.
Rừng bốc cháy, và quanh dòng nước chảy,
Hàng vạn người xúm lại tựa kiến bu.

Công viên đà thành sa mạc thâm u,
Những kẻ thích phiêu du tìm gian khổ,
Đâu có biết rằng con đường thiên cổ
Đang sẵn sàng rộng mở đón người sang.

Chiến tranh theo hơi nóng cũng rộn ràng,
Khiến đây đó khăn tang bày la liệt,
Rồi vâng lệnh của mệnh trời cay nghiệt,
Khắp nẻo đường gieo chết chóc đau thương.

Nhưng dẫu cho trời nóng cháy nan đương,
Với kẻ chẳng còn quê hương đất nước, 
Cơn nóng đó làm sao mà sánh được
Ngọn lửa sầu hừng hực ở trong tim.
               Trần Văn Lương
                  Cali, 8/2023


III. Phỏng dịch thơ Anh văn: (iambic pentameter)

   

The night has just been lifting its dark shroud,
To give back to the day the firmament.
The sun, awake, becomes quite militant,
Devouring all, and moon and star and cloud.

The scorching heat unleashed its deadly force,
And turned the earth into a sizzling stove.
Woods burn. And thirsty people madly rove
As groups of ants around the water source.

The parks become deserted instantly,
Where daring souls are learning rather late,
The roads for them to meet their early fate
Unluckily are open presently.

Somewhere the deadly war begins to rage,
And is committing countless villainy.
Dictated by some karma tyranny,
It's wreaking havoc on this sad world stage.

No matter how intense this heat may grow,
For those whose country is forever lost,
No fire which, in this life, on them is tossed,
Can match the flame which in their hearts does glow.
               Trần Văn Lương
                  Cali, 8/2023


IV. Phỏng dịch thơ Tây Ban Nha: (endecasílabos)

       

El velo de la noche está doblado,
Devolviendo la esphera al sol bandido.
Desde el momento en que este ha despertado,
Borra todo, ese astro restante incluido.

Está bañada en el calor la tierra,
Así cambiada en un horno gigante.
Como la fuente de agua nunca cierra,
La gente la frecuenta a todo instante.

Los parques se convierten en desiertos,
Donde incontables almas atrevidas
Se enfrentarán a riesgos casi ciertos,
Porque la ruta al nirvana es sin huidas.

En algunos países es la guerra
Que da a la gente un ataque fatal.
Ella causa destrozos a la tierra,
Obedeciendo a un destino brutal.

Aunque aquella canícula es potente,
Por los que pierden su país amado,
En esta vida, nada es más caliente
Que el pobre corazón del refugiado.
                Trần Văn Lương
                   Cali, 8/2023


V.  Phỏng dịch thơ Latin: (dactylic hexameter) (*)

       

Tristia nocturna vela ablata modo sunt,
Cæruleum cœlum ad sævum solem reditum est.
Sol, cum a consueto somno suo surgere cœpit,
Omnia usque ad ultimum sidus deglutiat.

Prorsus terram invadit fluctus barbari æstus,
Eam in fornacem giganteam cito mutans.
Silvæ ardent. Ad fontes conveniunt sitientes,
Currentes sicut formicarum coloniæ.

Horti nationis in deserta æstuosa facti sunt,
Ubi paucæ animæ fortes temerariæque
Animadvertunt, uno modo vel alio, iam
Eis eternas portas cœli aperiri.

Incipitur bellum funestum alicubi,
Extendens hominibus exitialem ictum.
Ordini inhumani fati temere obediens,
Innumeras miserias et damna creavit.

Utcumque intensa nunc est unda caloris,
Pro illis qui amiserunt patriam miserabiliter,
In hac vita est nulla flamma tam calida quam
Ignis quis quotidie in eorum cordibus ardet.
                        Trần Văn Lương
                          Cali, 8/2023

(*) Ghi chú:
    Phân nhịp (scan) ra các pieds (dactyl: D, spondee: S)
như sau (pied thứ 5 bao giờ cũng phải là một dactyl):

Trīstĭă| nōctūr|nā vē|lā⁔ā|blātă mŏ|dō sunt,                    DSSSDS
Cǣrŭlĕ|ūm cœ̄|lum‿ād sǣ|vūm sō|lēm rĕdĭ|tūm⁔est.   DSSSDS
Sōl, cum‿ā| cōnsuē|tō sōm|nō sŭŏ| sūrgĕrĕ| cœ̄pit,        SSSDDS
Ṓmnĭă|⁔ūsquĕ⁔ăd| ūltī|mūm sī|dūs dĕglŭ|tīat.             DDSSDS

Prōrsūs| tērram‿īn|vādīt| flūctūs| bārbărĭ|⁔ǣstus,        SSSSDS
Ēam‿īn| fōrnā|cēm gī|gāntē|ām cĭtŏ| mūtans.                SSSSDS
Sīlvæ‿ār|dēnt. Ād| fōntēs| cōnvĕnĭ|ūnt sĭtĭ|ēntes,          SSSDDS
Cūrrēn|tēs sī|cūt fōr|mīcā|rūm cŏlŏ|nīæ.                          SSSSDS

Hōrtĭ nă|tīŏnĭs| īn dē|sērta‿ǣs|tūŏsă| fācti sunt,            DDSSDS
Ūbī| pāucae‿ănĭ|mǣ fōr|tēs tē|mērărĭ|ǣque                  SDSSDS
Ānī|mādvēr|tūnt, ū|nō mŏdŏ| vēl ălĭ|ō, iam                    SSSDDS
Ēīs| ētēr|nās pōr|tās cœ̄|lī⁔ăpĕ|rīri.                                SSSSDS

Īncī|pītūr| bēllūm| fūnēs|tūm⁔ălĭ|cūbi,                          SSSSDS
Ēxtēn|dēns hō|mīnī|būs ē|xītĭă|lem‿īctum.                   SSSSDS
Ōrdĭni‿ĭn|hūmā|nī fā|tī tĕmĕ|rē⁔ŏbĕ|dīens,                 DSSDDS
Īnnŭmĕ|rās mī|sērī|ās ēt| dāmnă crĕ|āvit.                        DSSSDS

Ūtcūm|quē⁔īn|tēnsā| nūnc ēst| ūndă că|lōris,                SSSSDS
Pro‿īllīs| qui‿āmĭsĕ|rūnt pătrĭ|ām mī|sērăbĭ|līter,       SDDSDS
Īn hāc| vītāst| nūllā| flāmmā| tām călĭ|dā quam              SSSSDS
Īgnīs| quīs quŏtĭ|dīe‿ĭn ĕ|ōrūm| cōrdĭbŭs| ārdet.           SDDSDS


VI. Phỏng dịch thơ Hán:




Âm Hán Việt:

       

Dạ liêm dĩ quyển khai,
Thiên thượng ác dương lai.
Tha nhất thời cương tỉnh,
Thần tinh tích tử nhai.

Nhiệt lãng nhập thành đô,
Mang mang nhất hỏa lô,
Phàm đồ biên hữu thủy,
Nhân nhược nghĩ chi ngô.   

Công viên biến phế điền,
Kỷ hảo hán y nhiên
Đại đảm kiên nguy hiểm,
Bi thương kiến cửu tuyền.

Viễn phương khởi chiến chinh,
Đồ thán cái sinh linh,
Mệnh dĩ kinh bài bố,
Dân gian khổ bất đình.

Na nhiệt lãng tuy trường,
Đối nhân một cố hương,
Bất năng như giá hỏa
Nhật dạ chước can trường.
         Trần Văn Lương
            Cali, 8/2023

Nghĩa:


    Làn Sóng Nóng
Màn đêm đã cuốn lại,
Trên không, mặt trời dữ  đến.
Từ lúc nó tỉnh giấc,
Sao mai đạp lên bờ cõi chết.

Làn sóng nóng vào thành phố,
Mênh mông một lò lửa.
Hễ bên đường mà có nước,
Người (đông) như kiến lo cầm cự.

Công viên biến thành ruộng hoang,
Ít chàng hảo hán cứ như cũ
Can đảm gánh nguy hiểm,
(Phải) đau buồn thấy chín suối.

Phương xa nổi chiến tranh,
Tro than phủ đầy trăm họ.
Định mệnh đã xếp đặt,
Nỗi khổ của người dân không ngưng .

Làn sóng nóng đó tuy dài,
(Nhưng) với người không (còn) có quê cũ,
(Nó) không thể bằng ngọn lửa này đây
(Đang) ngày đêm đốt cháy ruột gan.

Em ngố

Kính gửi đến quý anh chị con cóc cuối tuần.

Dạo:
      Một đời cách bến xa sông,
Có hề tiếc nuối gì không, hỡi người?
 
Cóc cuối tuần:

 

Tháng tám, mắt chiều cay,
Khật khùng giấc tỉnh say.
Ngày loay hoay đợi chết,
Đêm mỏi mệt mong ngày.

Nhẹ khảy đứt dây đàn,
Gục đầu, khẽ thở than,
Đò ngang đà bặt chuyến,
Vĩnh viễn biệt hồng nhan.

Gió bám chặt cành đơn,
Cố bày lẽ thiệt hơn.
Lá hờn nên lặng lẽ,
Mặc gió kể nguồn cơn.

Mây chớn chở đen sì,
Lấp dần nẻo biệt ly.
Người đi không trở lại,
Day dứt mãi làm chi.

Ti tỉ tiếng hoàng hôn,
Chuông tong tả gọi hồn,
Dập dồn kinh thúc hối,
Người lạc lối cô thôn.

Lổm chổm ánh trăng rằm,
Lối về cũ lạnh căm.
Xăm xăm tìm ảo vọng,
Lầm lỡ mộng trăm năm.

Dăm ước muốn xa vời,
Chỉ còn vạt nắng vơi.
Cơ trời, đâu dám trách,
Dù lách chách không ngơi.

Dòng nhạc thuở xa xôi,
Theo người chịu nổi trôi,
Ỉ ôi từng nốt lẻ,
Dằn vặt kẻ đơn côi.

Cằn cỗi giọng ca khàn,
Cũng bày đặt khóc than,
Lội càn qua vũng nhớ,
Nức nở chuyện lìa tan.

Tình mắc cạn ngu ngơ,
Quanh chăn gối vật vờ.
Câu thơ quèn lạc vận,
Còn vớ vẩn ươm mơ.

Mộng vỡ đã chương phình,
Người xưa vẫn lặng thinh,
Mặc mình ai sám hối,
Sớm tối nhẵn lời kinh.

Luýnh quýnh ngọn đèn chong,
Rụt rè tuổi xế đông,
Hỏi người trong giấc cuối
Có tiếc nuối gì không.
     Trần Văn Lương
        Cali, 9/2023

Kính gửi đến quý anh chị con cóc cuối tuần.

Dạo:
    Theo dòng nhạc "sến" ngân nga,
Ngậm ngùi nhớ đến quê nhà năm nao.

Cóc cuối tuần:

 
                          (Cho người, cho ta, cho người ta)

Này người hỡi, đừng mỉm cười châm biếm,
Khi nhìn tôi nghe nhạc "sến" say sưa,
Gửi hồn về những ngày tháng xa xưa,
Lúc đất nước ta chưa thành địa ngục.

Tôi xui xẻo, Trời không ban cho phúc
Được học hành, thành "trí thức" như ai,
Nên xin người đừng dè bỉu chê bai,
Hãy cho phép tôi dông dài giây lát.
                      x
                 x        x       
Có gì "sến" trong trăm ngàn khúc hát,
Mà từng lời bát ngát đượm tình quê,
Và từng câu luôn nhắc nhở tôi về
Một nơi chốn đà muôn bề xa cách?

Có gì "sến" với mối tình trong sạch
Của chàng trai đang cắp sách đến trường.
Thoáng nhìn ai mà lòng dạ vấn vương,
Giờ tan học trên đường về lẽo đẽo?

Có gì "sến" khi hè vừa bén nẻo,
Đám học trò buồn héo hắt chia tay,
Đứa thị thành, đứa trôi giạt chân mây,
Năm tới biết ai còn quay trở lại?

Có gì "sến" chuyện những người con gái,
Kẻ đưa đò, kẻ náu tại rừng sâu,
Trót yêu nên phải mang nặng khối sầu,
Chết hay sống vẫn buồn đau duyên số?

Có gì "sến" trong muôn vàn cảnh khổ,
Lớp nhớ về một thành phố mưa bay,
Lớp đêm dài cùng chim sắt rẽ mây,
Lớp men lối biệt ly đầy cay đắng?

Có gì "sến" trên sân ga quạnh vắng,
Những chiều buồn gội nắng đợi người xưa,
Nhưng qua rồi chẳng biết mấy mùa mưa,
Mà bóng dáng ai kia chưa về được?

Có gì "sến" khi vì lòng yêu nước
Vạn chàng trai phải cất bước lên đường,
Bỏ phố phường, gác lại chuyện yêu đương,
Sẵn sàng đổ máu xương nơi tiền tuyến?

Có gì "sến" khi những người lính chiến,
Phải đương đầu nguy hiểm chốn rừng sâu,
Mắt đăm đăm nhìn ánh lửa hỏa châu,
Miệng lẩm bẩm không ngừng câu đoàn tụ?

Có gì "sến" với người theo đội ngũ
Lội bùn dơ, lam lũ khắp chiến trường,
Nhưng đêm ngày vẫn nghĩ tới người thương
Quay quắt nhớ màu sương nơi quê cũ?

Có gì "sến" với cảnh người chinh phụ,
Năm canh khuya mất ngủ nhớ thương chồng,
Miệt mài ngồi đan áo ở bên song,
Cho chồng được ấm lòng khi giữ nước?
                      x
                 x        x       
Người ơi chẳng bao giờ tìm lại được,
Thời vàng son của ngày trước Bảy Lăm,
Với hàng ngàn ca khúc của Miền Nam
Mà nhựa sống còn miên man tuôn chảy.

Người có thấy những bài ca ngày ấy,
Lời nhiều khi không bóng bảy văn chương,
Nhưng chính là hình ảnh của quê hương,
Thuở chưa chịu cảnh đoạn trường khốn khó?

Quê hương đó, là nỗi buồn phượng đỏ,
Là nhịp đàn khúc tân cổ giao duyên,
Là bước chân ngoài phố lúc nửa đêm,
Là nhức nhối triền miên nơi gác trọ,

Là ánh mắt mãi trông chờ đầu ngõ,
Là tiếng chuông, tiếng gió, tiếng nguyện cầu,
Là cành sim tim tím chốn rừng sâu,
Là chiếc bóng cây cầu đà gãy đổ,

Là day dứt nhìn cơn mưa tỉnh nhỏ,
Là nỗi vui vườn Tao Ngộ cuối tuần,
Là poncho, là mưa nắng hành quân
Là hạnh phúc của những lần đi phép...

Dù số mệnh Miền Nam giờ đã khép,
Những bài ca, hình ảnh đẹp tuyệt vời,
Những cung sầu, những xúc cảm đầy vơi,
Những tình tự... sẽ muôn đời tồn tại.
                      x
                 x        x       
Người nếu nghĩ mình thượng lưu quý phái,
Hãy ngủ yên thoải mái giữa tháp ngà,
Mặc sức dùng kiến thức nhạc bao la
Để tán tụng những bài ca "sang cả".

Và nếu muốn, cứ âm thầm hể hả
Mỉa mai tôi dốt đặc chả biết gì,
Nhưng xin người hãy tạm ngoảnh mặt đi,
Hé mở chút tâm từ bi hỷ xả,
 
Cho tôi được, trong nắng chiều tơi tả,
Mắt mơ màng mà tấc dạ tái tê,
Tạm quên đi bước lữ thứ ê chề,
Nghe nhạc "sến" để nhớ về quê cũ.
                Trần Văn Lương
                  Cali, 11/2023

Ngố wrote on 21. Nov 2023 , 18:28:



Cám ơn Ngố.
Và cũng xin chúc Ngố một ngày Lễ Tạ Ơn an vui như ý.
L

Kính gửi đến quý anh chị con cóc cuối tuần.
   
Dạo:
        Đã qua mấy Giáng Sinh rồi,
Nhà già ai vẫn gượng ngồi ngóng trông.
   
Cóc cuối tuần:

       

      Nhà dưỡng lão, đèn màu vụt tắt,
      Hành lang đêm lặng ngắt như tờ,
          Lão bà đôi mắt trõm lơ,
Nghẹn ngào thao thức vật vờ trở trăn.

      Buồn nhớ lại những năm về trước,
      Khi hai người còn được bên nhau,
          Chồng lo nuôi vợ ốm đau,
Thuốc thang rau cháo đấy đâu sẵn sàng.

      Dẫu khuya khoắt trễ tràng mở mắt,
      Đều thấy chồng có mặt trông nom,
          Ông tuy thân xác gầy còm,
Vẫn chăm sóc vợ sớm hôm một mình.

      Mỗi lần Lễ Giáng Sinh về đến,
      Cháu con qua bày biện cửa nhà,
          Cùng mừng đón Chúa sinh ra,
Và sum họp với mẹ cha, ông bà.

      Vừa khi tiếng thánh ca tắt lặng,
      Mọi người trao quà tặng cho nhau,
          Tạm quên hết những cơ cầu,
Nỗi buồn biệt xứ, giấc sầu tha hương.

      Ngờ đâu sổ đoạn trường sẵn mở,
      Bắt người chồng giũ nợ, xuôi tay,
          Vợ già bệnh hoạn nằm đây,
Biết ai chăm sóc từ nay đêm ngày.

      Khi công việc ma chay vừa ổn,
      Đời bắt đầu phiền muộn đớn đau.
          Bầy con lo tị nạnh nhau,
Đứa nào cũng muốn mau mau chạy làng.

      Chúng viện đủ trăm ngàn lý lẽ,
      Chẳng đứa nào nhận mẹ về nuôi,
          Om sòm cãi vã lôi thôi,
Cuối cùng đem mẹ bỏ nơi nhà già.

      Rồi nại cớ đường xa lối rẽ,
      Chúng họa hoằn mới ghé lại thăm.
          Nhưng mà chỉ được ít năm,
Thế rồi chim cá bóng tăm khuất dần.

      Giáng Sinh đã xoay vần mấy bận,
      Lũ con rày ở tận nơi nao,
          Mà sao vắng bặt âm hao,
Buồn vui sống chết thế nào chẳng hay.

      Càng nhớ đến tháng ngày đã mất,
      Càng thấy lòng chất ngất ăn năn,
          Thương chồng xưa phải trôi lăn,
Vì mình vất vả nhọc nhằn gian lao.

      Thầm tự trách mình sao quá quắt,
      Hết cằn nhằn lại gắt gỏng ông.
          Giờ đây bóng lẻ phòng không,
Lâm râm tạ lỗi, xin chồng thứ tha.
                            x
                        x      x
       Văng vẳng tiếng thánh ca buồn tẻ,
       Ánh mắt khờ lặng lẽ chờ mong.
           Lạnh lùng gió rít đêm đông,
Mênh mang nỗi nhớ, mênh mông bể sầu.

      Người buồn tủi gục đầu nuốt lệ,
      Nghĩ đến câu "một mẹ mười con", (*)
          Mà nghe lòng héo dạ hon,
Nỗi đau tưởng lắng chợt mon men về.

      Thâm tâm vẫn không hề oán trách
      Đám con đà bỏ lạch quên sông,
          Tấm lòng từ mẫu bao dong,
Đại dương dẫu lớn cũng không sánh tày.

      Người nằm đó, mặt mày co thắt,
      Nghe tứ chi lạnh ngắt dần dần,
          Thương thay, giây phút lìa trần,
Vẫn mơ con sẽ một lần ghé thăm.    ` 
                  Trần Văn Lương
                    Cali, 12/2023

(*) Người mình có câu: Một mẹ nuôi nổi mười con, nhưng mười con không nuôi nổi một mẹ.